Ολα είναι μουσική και τα πάντα μπορούν να ειπωθούν με μουσική. Ο Τσαϊκόφσκι έχει γράψει την ουβερτούρα του Μνημονίου!
Καταρχάς, να διευκρινιστεί τι είναι ουβερτούρα: Το μουσικό έργο άνευ φωνητικών, που έχει χαρούμενο ρυθμό και ακούγεται συνήθως πριν ξεκινήσει μια όπερα ή ένα ορατόριο. Το έθιμο ξεκίνησε στη Γαλλία. Οι μουσικοί έβαζαν τα δυνατά τους και έπαιζαν τα αλέγκρα τους την ώρα που έμπαινε ο βασιλεύς στην αίθουσα.
Το 1882 ο Ρώσος συνθέτης Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι ανέλαβε να γράψει έργο πανηγυρικό για τα 70χρονα από τη συντριβή του Ναπολέοντα στη Ρωσία, που έγινε το 1812. Αποτέλεσμα της αναλήψεως της ιεράς υποχρεώσεως από τον Τσαϊκόφσκι ήταν η οβερτούρα «1812», η οποία παίχτηκε για πρώτη φορά μπροστά από την Εκκλησία του Σωτήρος Χριστού στη Μόσχα.
Αυτό το μουσικό έργο είναι από τα πολύ αγαπημένα των παιδιών. Οσα το ακούν συνήθως ξετρελαίνονται – ειδικά με το εκκωφαντικό φινάλε. Στα τελευταία δευτερόλεπτα του «1812» ακούγονται… κανονιές, μια και ο συνθέτης προσπάθησε να αναπαραστήσει τη φοβερή μάχη των Ρώσων εναντίον των Γάλλων εισβολέων με κάθε δυνατή λεπτομέρεια (πριν από τις κανονιές ηχούν καμπάνες). Μερικές ορχήστρες έχουν προηχογραφημένες κανονιές, άλλες έχουν κανονικό πυροβολητή που ρίχνει με καραμπίνα αβολίδωτες σφαίρες. Ομως υπάρχουν και μουσικά σύνολα που είναι απολύτως πιστά στο έργο. Εκτελούν το «1812» υπαιθρίως και τα τιμητικά αγήματα του πυροβολικού που συμμετέχουν στην ορχήστρα ρίχνουν κανονικές βολές!
Ο υπογράφων το παρόν, την ώρα που ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωνε την προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης της ανθελληνικής πολιτικής, έτυχε να ακούει το «1812» και ο συνειρμός ήταν αναπόφευκτος: «Στο φινάλε θα παίξουν κανονιές! Η οικονομία θα βαρέσει κανόνι, κανονική πολεμική σύρραξη θα είναι; Κάτι άλλο; Ο,τι κι αν είναι πάντως, τούτο το καζίκι θα λήξει θεαματικά και με κρότο».
Στη φωτογραφία βλέπουμε τη συμφωνική ορχήστρα του Σίδνεϊ της Αυστραλίας την ώρα που εκτελεί το «1812» και τα κανόνια της (στις άκρες δεξιά και αριστερά) αναμένουν να ρίξουν τις τελευταίες νότες.
Στην Ελλάδα είμαστε τυχεροί και πληθωρικοί. Οι ορχήστρες μας απαρτίζονται από εκατοντάδες πεπειραμένους… οργανοπαίχτες που ψήφισαν τα Μνημόνια.
Παναγιώτης Λιάκος