Σπύρος Δάσιος, ο άνθρωπος που ίδρυσε τη Νέα Ορεστιάδα και καθιέρωσε τις λαϊκές αγορές
Γεννημένος στην Αθήνα το 1870, ο Σπύρος Δάσιος προερχόταν από αρχοντική και πολιτική οικογένεια της Κορίνθου, πολλά μέλη της οποίας διακρίθηκαν κατά τον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1821. Ο προπάππος του, με τον οποίο έφερε το ίδιο όνομα, ήταν πληρεξούσιος της πρώτης Συνέλευσης στην Επίδαυρο, ενώ ο Ιωάννης Δάσιος πληρεξούσιος σε Εθνικές Συνελεύσεις.
- Από τον Ελευθέριο Σκιαδά
Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ Νομικής (1889). Σχεδόν μία δεκαετία αργότερα, το 1898, ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας «Εστία» μαζί με τον Αδωνι Κύρου, ύστερα από την αποχώρηση του 39χρονου Γεωργίου Δροσίνη. Η εξέλιξη αυτή λειτούργησε αναζωογονητικά για την εφημερίδα, ο Σπύρος Δάσιος ήταν η μεγάλη «μεταγραφή» από την ανταγωνίστρια εφημερίδα «Ακρόπολις».
Μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή του Σπύρου Δάσιου διαδραμάτισαν όμως οι θητείες του στις διοικητικές υπηρεσίες. Είναι μάλιστα ζήτημα αν άλλος Ελληνας γνώρισε ολόκληρη την Ελλάδα όσο εκείνος. Νομάρχης ή γενικός διοικητής στις περισσότερες ελληνικές περιοχές, άφησε παντού τα ίχνη του χάρη στην άοκνη εργασία, τη δραστηριότητα και τη δημιουργική πρωτοβουλία του. Συγκεκριμένα, ως νομάρχης Αττικής και Βοιωτίας, Αιτωλοακαρνανίας, Κεφαλληνίας, Λέσβου έδωσε νέα ζωή στους νομούς αυτούς, ενώ ως διοικητής Σερρών έκανε θαύματα για την ανέγερση των ερειπίων που άφησε η βουλγαρική εισβολή.
Η θέση όμως του γενικού διοικητή Θράκης τού έδωσε την ευκαιρία να διακριθεί ως θεμελιωτής της Νέας Ορεστιάδας. Οταν το 1922 ανέλαβε τα καθήκοντά του, η «Εστία» τον προέπεμψε στο επίμοχθο έργο αναφέροντας ότι δεν θα μπορούσε να βρεθεί καταλληλότερος άνθρωπος να αναλάβει μία από τις δυσχερέστατες διοικητικές θέσεις. Διατύπωνε επίσης με βεβαιότητα ότι το κράτος θα ωφελείτο από τη δική της απώλεια. Πράγματι, την περίοδο εκείνη είχαν δημιουργηθεί τεράστια προβλήματα αποκατάστασης των προσφύγων της Ανατολικής Θράκης. Η δραστηριότητα ωστόσο και εργατικότητα του Σπύρου Δάσιου απέδωσαν αμέσως καρπούς και η αποκατάσταση των προσφύγων υπήρξε άμεση και ταχύτερη από κάθε άλλη περιοχή της χώρας, παρόλο που στον Εβρο υπήρχε το φάσμα νέου πολέμου με τη δημιουργία της Στρατιάς του Εβρου.
Την άνοιξη 1923 εμφανίστηκε ακόμα ένα πρόβλημα για τον γενικό διοικητή Θράκης. Η παραχώρηση του τριγώνου του Καραγάτς με τα χωριά Μπόσνα και Ντερμεντές στους Τούρκους προκάλεσε 15.000 νέους πρόσφυγες. Επομένως, εθνικοί και τοπικοί λόγοι επέβαλλαν τη δημιουργία καινούργιας πόλης στα σύνορα. Οι άμεσες ενέργειές του απέδωσαν καρπούς και προτού υπογραφεί η Συνθήκη της Λωζάννης τα πάντα ήταν έτοιμα. Τη 12η Αυγούστου 1923 οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη νέα τους πατρίδα, τη Νέα Ορεστιάδα, με μέριμνα του Σπύρου Δάσιου. Μάλιστα, από ευγνωμοσύνη έδωσαν στην κεντρική πλατεία το όνομά του, τον αναγόρευσαν επίτιμο δημότη και αποφάσισαν την τοποθέτηση της προτομής του.
Ο πάντοτε δραστήριος αυτός άνθρωπος διέπρεψε και όταν ανέλαβε τη Διεύθυνση Αγορανομίας, σε μια εποχή που η αισχροκέρδεια στην ελληνική αγορά μαινόταν. Ο πολύγνωτος ανώτατος διοικητικός λειτουργός ήταν μεταξύ εκείνων που συνέλαβαν την ιδέα να καθιερωθούν λαϊκές αγορές σε κάθε συνοικία εβδομαδιαίως, όπου θα συγκέντρωναν οι παραγωγοί τα προϊόντα τους και θα τα πωλούσαν στον λαό με το λογικό κέρδος που θα τα έδιδαν και στον μεταπράτη.
Τη σκέψη αυτή, η οποία ανήκε στον Σπύρο Δάσιο ως μέτρο για την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας, την ανακοίνωσε στον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Ζαβιτσιάνo, ο οποίος επικρότησε το μέτρο και του παρείχε τα μέσα. Οταν αναγγέλθηκε, το 1928, αντιμετωπίστηκε από την πλειονότητα με θετική διάθεση. Τα λαϊκά σωματεία και οι επαγγελματικές οργανώσεις ζητούσαν μετ’ επιτάσεως την επέκταση του μέτρου και στις επαρχίες, ώστε να μπορούν οι πολίτες να ψωνίζουν φθηνά και ποιοτικά.
Το 1929 νέος παραστάτης στο εγχείρημα του Σπύρου Δάσιου υπήρξε ο διαδεχθείς τον Κωνσταντίνο Ζαβιτσιάνο Περικλής Αλ. Αργυρόπουλος, ο οποίος υπήρξε δραστικότατος και αντιλαμβανόταν τις ανάγκες του λαού. Ετσι το καλοκαίρι του ιδίου έτους λειτουργούσαν πέντε λαϊκές αγορές εκ περιτροπής στον Πειραιά και από μία στο Νέο Φάληρο, στο Παλαιό Φάληρο, στην Κηφισιά, στο Αμαρούσιον, στο Χαλάνδρι, στη Νέα Ιωνία, στη Νέα Φιλαδέλφεια, στο Ηράκλειο και στη Νέα Κοκκινιά.
Αξιοσημείωτο έργο στην εφημερίδα «Εστία»
Παρά την τεράστια διοικητική του δραστηριότητα, ο Σπυρίδων (Σπύρος) Δάσιος ποτέ δεν λησμόνησε τη δημοσιογραφία. Εφυγε από τη ζωή το 1943. Η εφημερίδα «Εστία» είχε σταματήσει την έκδοσή της κατά τη διάρκεια της Κατοχής και δεν είχε μπορέσει να εξάρει το αξιοσημείωτο έργο του παλαιότερου και πιστότερου από τους συνεργάτες της. Το 1945, επί τη συμπληρώσει διετίας από τον θάνατό του, δεν παρέλειψε βεβαίως να αποδώσει την αρμόζουσα τιμή.