Η απλότητα και η πρακτικότητα των σπιτιών στην αρχαία Ελλάδα
Όταν μιλάμε για την αρχαία Ελλάδα, το μυαλό μας πηγαίνει συνήθως σε ναούς, θέατρα και αγάλματα. Όμως, τα σπίτια των απλών ανθρώπων ήταν πολύ πιο ταπεινά.
Ο λεγόμενος οίκος δεν ήταν χτισμένος για επίδειξη, αλλά για να εξυπηρετεί τις βασικές ανάγκες της οικογένειας.
Υλικά και κατασκευή
Τα περισσότερα σπίτια χτίζονταν από πηλό και ξύλο, υλικά φτηνά και εύκολα στη χρήση, αλλά όχι ιδιαίτερα ανθεκτικά.
Οι τοίχοι συχνά χρειάζονταν επιδιορθώσεις, ειδικά μετά τον χειμώνα.
Σε πλουσιότερες περιοχές, όπου υπήρχε πέτρα, τα σπίτια ήταν πιο γερά, χωρίς ωστόσο να πλησιάζουν τη μεγαλοπρέπεια των δημοσίων κτιρίων.
Τα παράθυρα ήταν μικρά, τοποθετημένα ψηλά και συνήθως χωρίς τζάμι, καλυμμένα με ξύλινα παντζούρια που προστάτευαν από τον ήλιο και τη βροχή.
Ο ρόλος της αυλής
Η καρδιά κάθε σπιτιού ήταν η εσωτερική αυλή, ένας ανοιχτός χώρος γύρω από τον οποίο απλώνονταν τα υπόλοιπα δωμάτια. Εκεί μαγείρευαν, έπλεναν, δούλευαν ή απλώς περνούσαν χρόνο με την οικογένεια.
Σε μεγαλύτερα σπίτια υπήρχε και ένα περιστύλιο, διάδρομος με κολώνες γύρω από την αυλή, που επέτρεπε τον φυσικό φωτισμό και αερισμό των χώρων.
Ανδρών και γυναικωνίτης
Τα σπίτια είχαν συχνά ξεχωριστά τμήματα για άνδρες και γυναίκες.
Ο ανδρών ήταν το δωμάτιο των ανδρών, όπου γίνονταν τα συμπόσια, βραδιές με κρασί, συζήτηση και μουσική.
Οι γυναίκες, αντίθετα, περνούσαν τον περισσότερο χρόνο τους στον γυναικωνίτη, συνήθως στο πίσω μέρος του σπιτιού ή στον επάνω όροφο.
Αυτοί οι διαχωρισμοί αντικατόπτριζαν την κοινωνική οργάνωση και τους ρόλους των φύλων στην καθημερινότητα.
Το σπίτι ως χώρος εργασίας
Πολλοί Έλληνες χρησιμοποιούσαν το σπίτι και ως χώρο δουλειάς. Εκεί ύφαιναν, έφτιαχναν τρόφιμα ή επισκεύαζαν εργαλεία και σανδάλια.
Οι πλουσιότεροι μπορεί να είχαν ξεχωριστά εργαστήρια, όμως για τους περισσότερους, η εργασία γινόταν μέσα στο ίδιο τους το σπίτι ή στην αυλή.
Νερό και καθαριότητα
Τα περισσότερα σπίτια δεν είχαν τρεχούμενο νερό. Οι γυναίκες έφερναν νερό από δημόσια πηγάδια και οι τουαλέτες ήταν κοινόχρηστες.
Μόνο οι εύποροι είχαν μικρά ιδιωτικά λουτρά, όπου οι δούλοι ζέσταιναν και κουβαλούσαν το νερό. Οι υπόλοιποι χρησιμοποιούσαν δημόσια λουτρά ή ποτάμια.
Επίπλωση και διακόσμηση
Η επίπλωση ήταν απλή: χαμηλά τραπέζια, σκαμνιά, ψάθες και κρεβάτια από ξύλο ή πλεγμένα χόρτα.
Τα πλούσια σπίτια μπορεί να είχαν ζωγραφισμένους τοίχους ή ψηφιδωτά, αλλά γενικά οι αρχαίοι Έλληνες δεν έδιναν έμφαση στη διακόσμηση.