Με τον τακτικισμό της πρωθυπουργικής παραίτησης, ο Φρανσουά Μπαϊρού από κοινού με τον Μακρόν προκαλεί σοκ στην Ε.Ε. και στις διεθνείς αγορές
Oι πρωθυπουργοί του προέδρου Μακρόν στη Γαλλία έχουν την τάση να «μπαγιατεύουν» πρόωρα, με ημερομηνία λήξης ακόμη και λίγων μηνών. Ετσι, διαρκώς προκύπτει μια ανάγκη για τον «καινούργιο», σε μια προσπάθεια να κρατηθεί ζωντανή η κυβέρνηση μέσω της ακινησίας. Γιατί, κάθε φορά που προσπαθεί να περάσει τον προϋπολογισμό, ο Μακρόν χάνει κι από έναν πρωθυπουργό, και υποχρεώνεται να διορίζει τον επόμενο, σπρώχνοντας παρακάτω το μοιραίο των εκλογών.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Ο Φρανσουά Μπαϊρού, ο τέταρτος πρωθυπουργός του Μακρόν μέσα σε δύο χρόνια, ζήτησε ξαφνικά ψήφο εμπιστοσύνης στις 8 Σεπτεμβρίου. Πρακτικά, η γαλλική Βουλή καλείται έτσι είτε να στηρίξει τον προϋπολογισμό λιτότητας που θέλει να περάσει η κυβέρνηση είτε να τη ρίξει. Σε μια προσπάθεια να τρομάξουν οι βουλευτές, ο υπουργός Οικονομικών του Μπαϊρού ανακοίνωσε την Τρίτη ότι, εάν ο κρατικός δανεισμός δεν περιοριστεί, η Γαλλία μπορεί ακόμη και να αναγκαστεί να καταφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το να ζητηθεί από το ΔΝΤ να παρέμβει «είναι ένας κίνδυνος που βρίσκεται μπροστά μας», είπε σε δραματικό τόνο ο Ερίκ Λομπάρ.
Η Γαλλία, η ισχυρότερη χώρα της Ε.Ε. παρέα με τη Γερμανία, δεν έχει προσφύγει ποτέ στο ΔΝΤ. Η επίκληση για τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι παιχνίδι. Οπως γνωρίζουμε κι από την πικρή ελληνική εμπειρία, ακόμα και η υποψία προσφυγής στο ΔΝΤ σοκάρει τις χρηματαγορές, επηρεάζει το κόστος δανεισμού, εκτοξεύει τα ομόλογα, ρίχνει τις μετοχές. Το έδαφος αρχίζει να τρίζει και μόνο από το εφιαλτικό υπονοούμενο του υπουργού Οικονομικών. Τα… Ρίχτερ από τις δηλώσεις του προκάλεσαν πλήγμα στις γαλλικές τράπεζες, με πτώση πάνω από 5%. Το ίδιο και για τις μετοχές του παγκόσμιου ασφαλιστικού γίγαντα AXA.
Σαν να μην έφτανε ο… μπαμπούλας του ΔΝΤ, και μόνο η απόφαση του πρωθυπουργού Μπαϊρού να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης φέρνει ακόμα πιο κοντά το οικονομικό και πολιτικό χάος στη χώρα. Για τρίτη φορά μέσα σε περίπου έναν χρόνο, η Γαλλία φαίνεται ότι θα ξεμείνει από πρωθυπουργό. Στο επίκεντρο του προβλήματος βρίσκεται ο προϋπολογισμός για το 2026, που έχει στοιχειώσει και δεν περνά απ’ τη Βουλή. Λόγω αυτού ανατράπηκε ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο προηγούμενος πρωθυπουργός του Μακρόν, που «κράτησε» μόλις τρεις μήνες. Ο προϋπολογισμός, που τώρα καλείται να περάσει ο Μπαϊρού, περιλαμβάνει περικοπές 44 δισ. ευρώ, προκειμένου να περιορίσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού από 5,4% του ΑΕΠ το 2025 σε 4,6% το 2026. Στα διάφορα μέτρα λιτότητας υπάρχει και η κατάργηση δύο δημόσιων αργιών της Γαλλίας.
Σε δημοσκόπηση που έγινε αυτόν τον μήνα, το 84% των Γάλλων απορρίπτει τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης. Ο Μπαϊρού, ο πρωθυπουργός μειοψηφίας του Μακρόν, βρίσκεται παγιδευμένος σε ένα αδιέξοδο Κοινοβούλιο, χωρισμένο σε τρία μπλοκ, δύο από τα οποία δηλώνουν ότι θα τον ανατρέψουν. Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν και η συμμαχία της Αριστεράς, με επικεφαλής τον Μελανσόν, δεν πρόκειται να στηρίξουν τον πρωθυπουργό. Ο Μπαϊρού κάνει έκκληση στους βουλευτές να επιλέξουν ανάμεσα «στο χάος και στην ευθύνη», προσπαθώντας να εξασφαλίσει στήριξη από τους πιο μετριοπαθείς Σοσιαλιστές.
Αλλά ούτε αυτοί προτίθενται να υπερψηφίσουν τον προϋπολογισμό περικοπών. Ο προϋπολογισμός πλήττει συντριπτικά τους λιγότερο εύπορους, τους συνταξιούχους και τους δικαιούχους κοινωνικής βοήθειας, όχι τους πλούσιους ή τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ακόμα και τώρα, μπροστά στη σχεδόν βεβαιότητα ότι η κυβέρνησή του θα πέσει στις 8 Σεπτεμβρίου, ο Μπαϊρού δεν αλλάζει σκεπτικό για τα εισοδήματα που θα σηκώσουν τα βάρη. Εκανε μόνο μια αόριστη -και μάλλον υποκριτική- δήλωση ότι ίσως ζητήσει μια «συγκεκριμένη προσπάθεια» από τους πολύ πλούσιους. Ο Μακρόν μπορεί να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει εκλογές, αλλά έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να το κάνει. Αν χάσει άλλη μια κυβέρνηση, κάτι που αναμένεται να συμβεί στις αρχές Σεπτεμβρίου, έχει συνταγματικά το δικαίωμα να διορίσει άλλη, χωρίς να προσφύγει στις κάλπες.
Ομως, το πρόβλημα είναι ότι ο ίδιος ο Μακρόν έπαψε να αρέσει στους Γάλλους. Δεν είναι ζήτημα να βρει έναν ακόμα πρωθυπουργό, το θέμα είναι ότι οι πολιτικές του δεν περνάνε πια. Από την πρώτη του θητεία κιόλας αύξησε τα δημοσιονομικά «δώρα» στους πλούσιους και στις μεγάλες εταιρίες περισσότερο από κάθε άλλον πρόεδρο. Η αποδοχή του έχει πέσει σε ιστορικό χαμηλό. Η ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη μετά τη ρωσοουκρανική σύγκρουση ανάγκασε τη Γαλλία να εκτοξεύσει τις κυβερνητικές δαπάνες, ανεβάζοντας υπερβολικά το χρέος και το έλλειμμα της χώρας. Οι πολιτικές του Μακρόν πλήττουν περισσότερο τους απλούς Γάλλους, όχι τον μεγάλο πλούτο.
Ακριβώς σ’ αυτή την κοινωνική δυσαρέσκεια που ετοιμάζεται να ξεχυθεί στους δρόμους οφείλεται ο τακτικισμός Μπαϊρού να προκαλέσει, με την ψήφο εμπιστοσύνης που αναμένεται να χάσει στις 8 Σεπτεμβρίου, το τέλος της κυβέρνησής του αυτοβούλως. Κι αυτό επειδή στις 10 Σεπτεμβρίου προγραμματίζονται τεράστιες κινητοποιήσεις στη Γαλλία. Οι Μπαϊρού και Μακρόν ελπίζουν ότι, αν η κυβέρνηση έχει ήδη πέσει δύο μέρες πριν από τις μαζικές διαδηλώσεις, οι προγραμματισμένες διαμαρτυρίες θα ξεφουσκώσουν πριν αρχίσουν. Πρακτικά, ο Γάλλος πρόεδρος είτε θα διορίσει έναν ακόμα πρωθυπουργό είτε θα προκηρύξει εκλογές, με το κόμμα της Λεπέν να προηγείται κατά πολύ στις δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, ο Μακρόν γνωρίζει πως οι πιέσεις ασκούνται ώστε τελικά να παραιτηθεί ο ίδιος. Στην πραγματικότητα, αυτός είναι στο κάδρο, όχι ο αναλώσιμος Μπαϊρού.
ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΜΠΑΪΡΟΥ
Πρωθυπουργός της Γαλλίας
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε το 1951 σε ένα χωριό των Ατλαντικών Πυρηναίων της Γαλλίας. Σπούδασε κλασική λογοτεχνία (γαλλικά, λατινικά και ελληνικά) στο Πανεπιστήμιο του Μπορντό. Διετέλεσε υπουργός Παιδείας κατά τη διάρκεια των προεδριών του σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν και του δεξιού Ζακ Σιράκ. Το 2007 δημιούργησε το κεντρώο Δημοκρατικό Κίνημα (MoDem) κι έχει κατέβει τρεις φορές υποψήφιος για πρόεδρος της Γαλλίας, το 2002, το 2007 και το 2012. Αρχικά επέκρινε τον (τότε πρωτοεμφανιζόμενο) Μακρόν ως πρώην τραπεζίτη και εκπρόσωπο οικονομικών συμφερόντων. Αργότερα, όμως, συντάχθηκε μαζί του και από το 2017 το MoDem αποτελεί μέρος της κεντρώας συμμαχίας του Μακρόν. Η υποστήριξη του Μπαϊρού θεωρήθηκε καίριας σημασίας για τη νίκη Μακρόν στις εκλογές του 2017. Τοποθετήθηκε στο υπουργείο Δικαιοσύνης το 2017, αλλά παραιτήθηκε μόλις 35 μέρες αργότερα λόγω κατηγοριών υπεξαίρεσης. Αθωώθηκε, εξαιτίας αμφιβολιών, τον Φεβρουάριο του 2024. Στις 13 Δεκεμβρίου 2024, ύστερα από πρόταση μομφής που έριξε την κυβέρνηση του Μισέλ Μπαρνιέ, ο Μπαϊρού διορίστηκε πρωθυπουργός από τον Μακρόν.
