Τέλος ο Μπαϊρού μετά την ήττα του στη Βουλή

Είναι ο πρώτος αρχηγός κυβέρνησης της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας που παραιτήθηκε έχοντας απολέσει την ψήφο εμπιστοσύνης

Ο Φρανσουά Μπαϊρού έγινε ο πρώτος αρχηγός κυβέρνησης της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας που αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω της απώλειας ψήφου εμπιστοσύνης. Ενα σενάριο που ο ίδιος προκάλεσε και το οποίο ανοίγει μια νέα περίοδο αβεβαιότητας για τη χώρα, τουλάχιστον έως τον διορισμό του διαδόχου του.

• Παρίσι, Μαρία Δεναξά

Ολα τα βλέμματα έχουν στραφεί εδώ και αρκετές ημέρες στον Εμανουέλ Μακρόν, που βρίσκεται και πάλι σε αναζήτηση πρωθυπουργού – του τρίτου, από τότε που δεν προέκυψε πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, μετά τη διάλυσή της πριν από περισσότερο από έναν χρόνο.

Ο ένοικος του Ελιζέ, μετά τον πρόεδρο της Γερουσίας Ζεράρ Λαρσέ την Παρασκευή, είχε συνομιλίες χθες Δευτέρα με την πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης Γιαέλ Μπρον-Πιβέ. Οι συνεργάτες του διέρρευσαν πως μέσα στις επόμενες ημέρες -ίσως και σήμερα Τρίτη- θα τοποθετηθεί δημόσια για την κατάσταση και πιθανόν να ανακοινώσει και το όνομα του νέου πρωθυπουργού, καθώς, όπως διαμηνύουν από το περιβάλλον του, αυτή τη φορά θέλει να κινηθεί πολύ γρήγορα.

Γνωρίζοντας τη μοίρα του, μπροστά στα βέτο της Αριστεράς και της Εθνικής Συσπείρωσης της Μαρίν Λεπέν, ο Φρανσουά Μπαϊρού χθες το βράδυ, μετά την ετυμηγορία της Εθνοσυνέλευσης, συνευρέθηκε με τους υπουργούς και τους συνεργάτες του σε «ένα φιλικό αποχαιρετιστήριο κάλεσμα». Στην τελευταία του ομιλία στο γαλλικό Κοινοβούλιο, η οποία είχε δραματικούς τόνους, όπως και στις συνεντεύξεις του των τελευταίων ημερών, ο κεντρώος πολιτικός τόνισε τη «σοβαρή απειλή» που, κατά τη γνώμη του, αποτελεί το υπερβολικό χρέος της χώρας, το οποίο, όπως είπε, δικαιολογεί μια δημοσιονομική προσπάθεια 44 δισεκατομμυρίων ευρώ για το 2026.

Το εξαιρετικά ριψοκίνδυνο στοίχημά του να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, «πολιτική αυτοκτονία» το αποκάλεσε ο πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, αποδείχθηκε σχεδόν αμέσως χαμένο. Ο δήμαρχος της πόλης Πο αρνήθηκε να κάνει υποχωρήσεις, προκαλώντας την πτώση του, ακόμη και πριν από την εξέταση του αντιλαϊκού προϋπολογισμού. Ενα τεστ στο οποίο είχε ήδη αποτύχει ο προκάτοχός του, ο δεξιός Μισέλ Μπαρνιέ (LR). Η θητεία του Μπαϊρού στο Ματινιόν σημαδεύτηκε από την υπόθεση Μπεταράμ, μια αποτυχημένη συνάντηση για τις συντάξεις και ελάχιστα σημαντικά νομοσχέδια. Ο ίδιος διαβεβαιώνει πως δεν μετανιώνει για τίποτα.

Οι διαπραγματεύσεις για την αντικατάσταση του Φρανσουά Μπαϊρού είναι ήδη εντατικές. Πολλοί ζητούν από τον Εμανουέλ Μακρόν να μην αφήσει να παραταθεί μια κυβέρνηση που διαχειρίζεται απλώς τις τρέχουσες υποθέσεις, δεδομένης της επιτακτικής ανάγκης κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2026.

Αρκετές κρίσιμες ημερομηνίες ενισχύουν επίσης την ανάγκη για μια όσο το δυνατόν πιο σύντομη μεταβατική περίοδο:

• οι κινητοποιήσεις της 10ης Σεπτεμβρίου,

• το κάλεσμα των συνδικάτων για κινητοποιήσεις στις 18 Σεπτεμβρίου,

• η αναμενόμενη απόφαση του οίκου αξιολόγησης Fitch την Παρασκευή, η οποία θα μπορούσε να υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα του γαλλικού χρέους.

Στην κούρσα για τη διαδοχή του Μπαϊρού, από το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) ακούγεται το όνομα του Ολιβιέ Φορ, ο οποίος δηλώνει «έτοιμος» για το Ματινιόν. Ωστόσο, παρότι ο Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε από τους επικεφαλής του κυβερνητικού στρατοπέδου να «συνεργαστούν» με τους σοσιαλιστές, λίγοι στο περιβάλλον του πιστεύουν ότι θα διορίσει πρωθυπουργό της χώρας τον πρώτο γραμματέα του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ο οποίος απορρίπτει την ιδέα μιας κυβέρνησης συνασπισμού με τους μακρονιστές. Ο αρχηγός των Ρεπουμπλικάνων, Μπρουνό Ρεταγιό, που τάσσεται υπέρ της σύναψης μιας «συμφωνίας διακυβέρνησης» με τον επόμενο ένοικο του Ματινιόν, έχει προειδοποιήσει με ξεκάθαρο τρόπο: «Εκτός συζήτησης» ο διορισμός σοσιαλιστή πρωθυπουργού.

Πιθανό σενάριο

Πιο πιθανό σενάριο, λοιπόν, φαίνεται να είναι η διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας αποφυγής πρότασης μομφής, με πρωταγωνιστή μια προσωπικότητα από τη Δεξιά ή το Κέντρο. «Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι σταθερότητα. Και το πιο σταθερό θεμέλιο είναι ένας κοινός τόπος διαλόγου με τους σοσιαλιστές» επισημαίνει ένας στενός συνεργάτης του προέδρου. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι πιθανό ο Εμανουέλ Μακρόν να διορίσει πρώτα έναν πρωθυπουργό, ο οποίος θα έχει ως αποστολή να διαπραγματευτεί ένα συμβόλαιο διακυβέρνησης, πριν ακολουθήσει η συγκρότηση του υπουργικού συμβουλίου. Πάντως, το ακροαριστερό κόμμα του Ζαν Λικ Μελανσόν Ανυπότακτη Γαλλία ανακοίνωσε πως θα καταθέσει πρόταση μομφής αυτή τη φορά κατά του Εμανουέλ Μακρόν, θεωρώντας ότι η αποχώρησή του είναι η μόνη λύση για να βγει η χώρα από την πολιτική κρίση. Βουλευτές του κόμματος εκφράζουν σκεπτικισμό για τον διορισμό νέου πρωθυπουργού, καθώς δεν πιστεύουν πως ο διάδοχος του Μπαϊρού θα απομακρυνθεί από τη γραμμή του μακρονισμού.

Κινητοποίηση πολιτικών και κοινωνικών οργανώσεων

Η πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού κινητοποίησε πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις που διοργάνωσαν «πάρτι αποχώρησης» μπροστά από δημαρχεία σε ολόκληρη τη χώρα. «Ραντεβού μπροστά στα δημαρχεία για μια μεγάλη λαϊκή γιορτή: το πάρτι αποχώρησης του Μπαϊρού!» έγραφε χαρακτηριστικά μια από τις «διαφημίσεις» που κυκλοφόρησαν ευρέως σε κοινωνικά δίκτυα από συνδικάτα και ακτιβιστές. Οι εκδηλώσεις είχαν συμβολικό χαρακτήρα, καθώς στόχευαν στη δημιουργία κλίματος, ενότητας και δυναμικής εν όψει των κινητοποιήσεων της 10ης Σεπτεμβρίου. Στο Παρίσι το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα (NPA) πραγματοποίησε συγκέντρωση μπροστά από το δημαρχείο του Παρισιού, «ως προετοιμασία για τις επερχόμενες κοινωνικές μάχες». Σύμφωνα με τον ιστότοπο Paris-luttes.info, πάνω από 20 πόλεις στη γαλλική πρωτεύουσα -όπως το Σεν-Ντενί, το Μπανιό, το Μπαλνιέ και άλλες- συμμετείχαν στις εκδηλώσεις. Αντίστοιχο κάλεσμα έγινε και στις πόλεις Ναντ, Τουρ, Μπρεστ, Χάβρη και Ρεν.