Η Φον ντερ Λάιεν επαναφέρει το νομοσχέδιο-φάντασμα για την καθολική παρακολούθηση των ψηφιακών και διαδικτυακών επικοινωνιών των πολιτών και πιέζει σκανδαλωδώς για θετική ψήφο στις 14 Οκτωβρίου
Η Ε.Ε. πιέζει να περάσει στις 14 Οκτωβρίου έναν αμφιλεγόμενο νόμο που θα καταργήσει μαζικά την έννοια της ιδιωτικότητας των πολιτών της. Το νομοσχέδιο «chat control» θα επιβάλει την παρακολούθηση όλων των ιδιωτικών ψηφιακών επικοινωνιών μας, συμπεριλαμβανομένων των emails, των κρυπτογραφημένων μηνυμάτων και των φωτογραφιών, ακυρώνοντας τα θεμελιώδη δικαιώματα απορρήτου και την ψηφιακή ασφάλεια για όλους τους πολίτες της Ε.Ε.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Συγκεκριμένα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ε.Ε. φιλοδοξούν ότι σε λίγες μέρες θα καταφέρουν να ψηφιστεί ο νόμος που θα δίνει πλήρη πρόσβαση σε τεχνολογικές εταιρίες και κυβερνήσεις σε κάθε μήνυμα που στέλνουμε και σε κάθε επικοινωνία μας: γραπτά και φωνητικά μηνύματα, emails, φωτογραφίες, βίντεο, ιατρικές πληροφορίες, προσωπικές πληροφορίες, ακόμα και σε εφαρμογές που υποτίθεται πως είναι ιδιωτικές και κρυπτογραφημένες.
Αυτό περιλαμβάνει υπηρεσίες όπως Gmail και WhatsApp, που επιτρέπουν στον κόσμο να ανταλλάσσει ιδιωτικά μηνύματα, μέχρι οτιδήποτε αποθηκεύει περιεχόμενο και ιδιωτικές συζητήσεις, όπως τα κοινωνικά δίκτυα facebook, Instagram, TikTok, υπηρεσίες cloud, πρακτικά, τα πάντα. Ομως το «chat control» δεν θα σκανάρει μόνο τις συνομιλίες μεταξύ υπόπτων για κάποιο έγκλημα, όπως είναι το πρόσχημα για την ψήφισή του. Θα παρακολουθεί τις επικοινωνίες όλων μας, μαζικά και ασταμάτητα. Πρόκειται για μαζική παρακολούθηση, σε κλίμακα που η Ευρώπη δεν έχει ξαναδεί ποτέ στο παρελθόν.
Για να μπορεί να σκανάρεται αυτόματα κάθε μήνυμα, κάθε φωτογραφία και κάθε ιδιωτική επικοινωνία των πολιτών της Ε.Ε., θα καταργηθεί η κρυπτογράφηση, που σκοπό έχει να μας προσφέρει ψηφιακή ασφάλεια. Πράγμα που σημαίνει ότι, άπαξ και αυτό γίνει, θα μπορούν κάλλιστα διάφοροι χάκερ και εγκληματίες να εκμεταλλευτούν τα κενά ασφαλείας ώστε να παρακολουθούν τις επικοινωνίες μας. Από επιτηδείους που κλέβουν τραπεζικούς λογαριασμούς χρηστών, μέχρι απόρρητα ιατρικά δεδομένα ή ευαίσθητες πληροφορίες σε οποιοδήποτε επίπεδο, από το προσωπικό ως το κρατικό. Παρά τις ξεκάθαρες και επίσημες προειδοποιήσεις των ειδικών ότι η ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου υπονομεύει την ασφάλεια όλων των Ευρωπαίων πολιτών και πως είναι ασύμβατος με τον ευρωπαϊκό χάρτη δικαιωμάτων, η Κομισιόν επιμένει να αδιαφορεί για τους κινδύνους. Ομως το σκανδαλώδες είναι πως εισάγει δύο μέτρα και δύο σταθμά, παραδεχόμενη έτσι ότι το «chat control» είναι σουρωτήρι: κυβερνήσεις, αστυνομίες, στρατιωτικές υπηρεσίες και υπουργοί θα εξαιρούνται από το σκανάρισμα – παρακολούθηση. Δηλαδή, άλλος νόμος για τους πολίτες κι άλλος νόμος για αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία.
Το ακόμα πιο σκανδαλώδες; Ψάχνοντας ποιος επωφελείται κι ακολουθώντας τη διαδρομή του χρήματος, ανακαλύπτουμε ότι τα κέρδη θα καταλήξουν σε συγκεκριμένες τσέπες, με συγκεκριμένα ονοματεπώνυμα. Επισήμως η αρχή για τον αμφιλεγόμενο νόμο έγινε τον Μάιο του 2022 από την Κομισιόν. Η Ευρωπαία επίτροπος Ιλβα Γιόχανσον πρότεινε τότε τον νόμο «chat control» με σκοπό να καταπολεμηθεί η σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων. Βάσει του νομοσχεδίου της θα σκανάρεταν διαρκώς και μαζικά κάθε επικοινωνία των 450 εκατομμυρίων πολιτών της Ε.Ε. ως μέτρο κατά του online σεξουαλικού παιδικού περιεχομένου. Ηταν μια ιδέα που θα έκανε την Ε.Ε. να διαβεί τον Ρουβίκωνα νομοθετώντας το αδιανόητο: τη μαζική παρακολούθηση των πολιτών της σε καθολική κλίμακα και την κατάργηση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μπροστά στις αντιδράσεις η επίτροπος αντέτεινε ως επιχείρημα ότι «κάποιος πρέπει να σκεφτεί τα παιδιά». Ομως η Ε.Ε. μπορεί να υιοθετήσει πιο απλές και στοχευμένες λύσεις για να προστατεύσει τα παιδιά και οι οποίες δεν θα υπονομεύουν την κρυπτογράφηση και την ασφάλεια. Τον Νοέμβριο του 2023 το «chat control» απορρίφθηκε πανηγυρικά από την Ευρωβουλή, η οποία ζήτησε μόνο στοχευμένα μέτρα, όχι καθολική παρακολούθηση. Τον Ιούνιο του 2024 έγινε δεύτερη προσπάθεια να «περάσει», αλλά πάλι απέτυχε. Τον Ιούλιο του 2025, όμως, το «chat control», που καταψηφίστηκε ήδη δύο φορές, επανήλθε πεισματικά, για τρίτη φορά, ως προτεραιότητα. Η Κομισιόν επαναφέρει εμμονικά το νομοσχέδιο για να το περάσει πάση θυσία.
Τρία τα γκρουπ της ψηφοφορίας! Η Ελλάδα στους αναποφάσιστους
Μπροστά στην ψηφοφορία της 14ης Οκτωβρίου η Ε.Ε. είναι χωρισμένη σε τρία γκρουπ:
1. Οι 8 χώρες που αντιτίθενται στο «chat control» και θα ψηφίσουν κατά: Αυστρία, Ολλανδία, Τσεχία, Εσθονία, Φινλανδία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Σλοβενία.
2. Οι 12 χώρες που στηρίζουν το «chat control» (υπέρ): Δανία, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ρουμανία.
3. Και οι 7 χώρες που παραμένουν αναποφάσιστες και που εν τέλει θα γείρουν την πλάστιγγα προς τη μία ή την άλλη πλευρά: Γερμανία, Ελλάδα, Βέλγιο, Ιταλία, Λετονία, Σλοβακία, Σουηδία.
Το τι θα ψηφίσει τελικά καθεμιά από τις «αναποφάσιστες» χώρες θα κρίνει και το αποτέλεσμα. Αν περάσει το «υπέρ», ο νόμος «chat control» θα καταστεί άμεσα δεσμευτικός για όλα τα κράτη-μέλη. Κάθε ιδιωτικό μήνυμα, συζήτηση, φωτογραφία και αρχείο των 450 εκατομμυρίων πολιτών θα σαρώνεται αυτόματα χωρίς να απαιτείται καμία υποψία για παράνομη δραστηριότητα και συναίνεση. Λόγω της παραβίασης της κρυπτογράφησης τα ιατρικά, οικονομικά, ιδιωτικά δεδομένα των πολιτών θα είναι εκτεθειμένα σε χάκερ, εγκληματίες, απατεώνες κ.λπ.
Η Γερμανία
Σημειωτέον ότι η Γερμανία είχε ζητήσει τη γνωμοδότηση για τον νόμο «chat control» από ειδικούς εμπειρογνώμονες, οι οποίοι κατέθεσαν επίσημα τα συμπεράσματά τους στις 22 Φεβρουαρίου 2023 στην Επιτροπή Ψηφιακών Υποθέσεων της γερμανικής Βουλής. Συμπέραναν πως το «chat control» υπονομεύει την ασφάλεια των πολιτών και είναι ασύμβατο με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Η Ολλανδία άλλαξε ρότα την τελευταία στιγμή και μπήκε στην ομάδα των χωρών που τάσσονται κατά του «chat control», όταν η Ολλανδική Υπηρεσία Πληροφοριών ενημέρωσε την κυβέρνηση πως η εισαγωγή μηχανισμών παρακολούθησης και η αποδυνάμωση της κρυπτογράφησης θα υπονόμευαν την κυβερνοασφάλεια της χώρας.
Οχημα διαφθοράς η πατέντα με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις
Η Φον ντερ Λάιεν αντιμετωπίζει τα 450 εκατομμύρια των Ευρωπαίων ως προϊόν που μπορεί να το πουλάει, με την πρόεδρο της Κομισιόν στον ρόλο του μεσάζοντα. Δηλαδή, όπως ακριβώς έκανε με τα εμβόλια επί πανδημίας, όταν παζάρεψε κρυφά με το αφεντικό της Pfizer τα deal δισεκατομμυρίων με υπερκοστολογημένες τιμές αγοράς. Στο γνωστό και ως «Pfizer gate», το περιεχόμενο των μηνυμάτων μεταξύ Φον ντερ Λάιεν και Μπουρλά παραμένει ακόμη μυστικό. Ομως είναι η ίδια Γερμανίδα «πρωθυπουργός της Ευρώπης» που τώρα θέλει να φακελώσει τις συνομιλίες των 450 εκατ. πολιτών.
Μέχρι να παρουσιαστεί το νομοσχέδιο «chat control» πρώτη φορά, η ΜΚΟ του Κούτσερ Thorn είχε πολλές συναντήσεις με την επίτροπο Γιόχανσον κι άλλους αξιωματούχους, όπου «έσπρωχνε» το δικό της λογισμικό σάρωσης. Τον Μάρτιο του 2023 ο Κούτσερ απευθύνθηκε και σε ευρωβουλευτές στις Βρυξέλλες για να τους διαβεβαιώσει ότι η εταιρία του μπορεί να σκανάρει για ύποπτο υλικό χωρίς να παραβιάζει την ιδιωτικότητα, ισχυρισμό που η Ευρωπαϊκή Ενωση Ψηφιακών Δικαιωμάτων χαρακτήρισε «βαθιά παραπλανητικό».
Η Thorn, που ιδρύθηκε το 2012 από τον Αστον Κούτσερ και τη σύζυγό του Ντέμι Μουρ, επίσης διάσημη ηθοποιό του Χόλιγουντ, είναι καταχωρισμένη όχι ως εταιρία τεχνολογίας, αλλά ως μία μη κυβερνητική οργάνωση που στοχεύει στην ανάπτυξη τεχνολογιών για την πρόληψη της διαδικτυακής σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών, της σεξουαλικής παρενόχλησης και της διανομής παιδικών σεξουαλικών εικόνων. Η πατέντα των ΜΚΟ αποδεικνύεται ένα αγαπημένο όχημα διαφθοράς για την Κομισιόν. Τεχνικά, αν δεν έχεις να κάνεις με κανονικές εταιρίες αλλά με οργανισμούς φιλανθρωπίας, όπως οι ΜΚΟ, δεν υπάρχουν κανονικές πληρωμές, άρα ούτε διαφθορά. Μόνο αδιαφανής χρηματοδότηση.
Τον Ιούλιο του 2024 ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής καταδίκασε την Κομισιόν της Φον ντερ Λάιεν «για μυστικοπαθή προσέγγιση στον νόμο περί σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών» (νόμος «chat control») λόγω του κρυφού νταραβερίσματος με την ΜΚΟ του Κούτσερ. Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής είναι ο επίσημος φορέας που διερευνά αναφορές για κακοδιοίκηση στα όργανα της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, καταδίκασε «την άρνηση της Κομισιόν να αποκαλύψει έγγραφα πολιτικής και πρακτικά συναντήσεων με τη Thorn». Και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Thorn είχε πράγματι επηρεάσει τη νομοθετική διαδικασία του κανονισμού CSAM («chat control»): «Είναι σαφές από την εκτίμηση επιπτώσεων της Επιτροπής ότι η συμβολή της Thorn επηρέασε σημαντικά τη λήψη αποφάσεων της Επιτροπής. Το δημόσιο συμφέρον για την αποκάλυψη είναι επομένως αυτονόητο».
Το deal της προέδρου της Κομισιόν με τη ΜΚΟ του Αστον Κούτσερ
Η Βρετανία, που είναι εκτός Ε.Ε., είχε προσπαθήσει να περάσει νόμο ανάλογο με το «chat control», με την ονομασία «online safety bill» (νομοσχέδιο για την ασφάλεια στο διαδίκτυο), τον Σεπτέμβριο 2023. Ο νόμος απορρίφθηκε την τελευταία στιγμή, με τη βρετανική κυβέρνηση να παραδέχεται ότι δεν είναι δυνατή η παρακολούθηση των μηνυμάτων των πολιτών χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ιδιωτικότητά τους.
Κεντρικό ερώτημα αποτελεί ποιος ωφελείται από τη μανία των «εγκεφάλων» της Ε.Ε. να τεθούν υπό παρακολούθηση όλες οι ηλεκτρονικές συνομιλίες των πολιτών:
1. Πρώτον, προσφέρεται η ευκαιρία για μαζική παρακολούθηση καθολικής κλίμακας των πολιτών, που σημαίνει ευκαιρία για πλήρη χειραγώγηση. Ηδη από το 2022 η Europol πρότεινε την επέκταση σκαναρίσματος και σε άλλους τομείς εγκληματικότητας, πέραν της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων. Αρα το ερώτημα προκύπτει: Απαξ και το σύστημα παρακολούθησης γίνει νόμος, τι μπορεί να σταματήσει το επόμενο βήμα; Μετά την παρακολούθηση για σεξουαλικό περιεχόμενο ανηλίκων, τι θα εμποδίσει την παρακολούθηση για «ρητορική μίσους» ή στη συνέχεια για απλές διαμαρτυρίες που δεν αρέσουν σε κυβερνήσεις;
2. Το δεύτερο αποκαλύπτεται πως αφορά την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία αποτελεί πια συνώνυμο της διαφθοράς. Πολύ πριν η Ιλβα Γιόχανσον παρουσιάσει την αμφιλεγόμενη νομοθετική πρόταση, τον Μάιο του 2022, η Φον ντερ Λάιεν βρισκόταν σε συνομιλίες με συγκεκριμένο οργανισμό που διαθέτει το software για το σκανάρισμα μαζικών διαστάσεων. Πρόκειται για μία start-up ΜΚΟ ονόματι Thorn, που ανήκει στον celebrity ηθοποιό Αστον Κούτσερ, γνωστό από τηλεοπτικούς ρόλους σε σειρές όπως η «Two and a half men».
Τον Νοέμβριο του 2020 η Ούρσουλα είχε μια τηλεσυνάντηση με τον Κούτσερ, ο οποίος έχει γίνει επενδυτής τεχνολογίας και ακτιβιστής για τα δικαιώματα των παιδιών. Μετά το τηλε-μίτινγκ με τον Κούτσερ, η Ούρσουλα ανακοίνωσε με tweet της ότι οι δυο τους είχαν έναν κοινό σκοπό: την «προστασία των παιδιών». Αυτή ήταν η αρχή μιας καμπάνιας lobby του Κούτσερ στις Βρυξέλλες, που κατέληξε στο να παίξει η εταιρία του σημαντικό ρόλο στη σύνταξη της πρότασης νόμου «chat control» της επιτρόπου Γιόχανσον το 2022. Η νομοθέτηση της μαζικής παρακολούθησης των Ευρωπαίων δημιουργεί μια τεράστια αγορά με αμύθητα κέρδη για όποιους πουλήσουν την τεχνολογία που θα σκανάρει τις επικοινωνίες μας.
Στο απυρόβλητο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και υπ. Εσωτερικών
Σύμφωνα με το Euronews, o Κούτσερ και η διευθύνουσα σύμβουλος της Thorn Τζούλι Κόρντουα πραγματοποίησαν αρκετές συναντήσεις με αξιωματούχους της Ε.Ε. από το 2020 έως το 2023 συμπεριλαμβανομένων αυτών της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, της επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων Ιλβα Γιόχανσον και της προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα.
Τη στιγμή που η νομοθέτηση μαζικής παρακολούθησης των πολιτών της Ε.Ε. ανοίγει το κουτί της Πανδώρας για την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα όλων μας, παραδίδοντας πρόσβαση εν λευκώ σε κάθε μας μήνυμα και επικοινωνία, η Κομισιόν επιμένει ότι το «σύστημα» θα είναι ασφαλές και οι αλγόριθμοι παρακολούθησης αξιόπιστοι. Τον Απρίλιο του 2025, όμως, διέρρευσε από τον γαλλικό οργανισμό ειδήσεων Contexte το τελευταίο προσχέδιο κειμένου της αμφιλεγόμενης πρότασης νόμου «chat control». Και προκύπτει ότι οι υπουργοί Εσωτερικών της Ε.Ε. θέλουν να εξαιρέσουν αστυνομικούς, στρατιώτες, αξιωματικούς πληροφοριών, ακόμα και τους εαυτούς τους από το σκανάρισμα.
Φροντίζουν επίσης να εξαιρέσουν και «πληροφορίες που καλύπτονται από επαγγελματικό απόρρητο και εμπορικά μυστικά, διαπροσωπικές επικοινωνίες που δεν είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό, επικοινωνίες μεταξύ ατόμων που εμπλέκονται στις δραστηριότητες μιας συγκεκριμένης εταιρίας, οργανισμού, φορέα ή Αρχής». Θεωρούν δηλαδή τόσο αναξιόπιστο το σύστημα που θέλουν να δημιουργήσουν, που φοβούνται ότι πολλές επικοινωνίες θα σκανάρονται και θα διαρρέουν κι ας μην έχουν καμία σχέση με σεξουαλική κακοποίηση παιδιών.
Το σύστημα παρακολούθησης πράγματι δεν έχει τρόπο να ξεχωρίσει αν μια φωτογραφία ενός παιδιού με μαγιό είναι π.χ. από αθώο οικογενειακό εικονικό άλμπουμ διακοπών ή αν μια συνομιλία που διεξάγει ένας πολίτης είναι με τον γιατρό του, με τον δικηγόρο του ή με την τράπεζά του για να την εξαιρέσει από την παρακολούθηση. Οι ίδιοι οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. απορρίπτουν τον νόμο όσον αφορά τους εαυτούς τους. Η μαζική επιτήρηση θα αφορά μόνο τους απλούς πολίτες. Οσο για την πρόφαση περί καταπολέμησης της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών, οι οργανισμοί προστασίας παιδιών, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ, προειδοποιούν ότι η μαζική παρακολούθηση δεν αποτρέπει την κακοποίηση. Στην πραγματικότητα καθιστά τα παιδιά λιγότερο ασφαλή, αφού καταργεί ή αποδυναμώνει την ασφάλεια της κρυπτογράφησης. Η νέα μπίζνα της Ε.Ε. αποκρύπτει πως χωρίς την κρυπτογράφηση οι φωτογραφίες και οι πληροφορίες από επικοινωνίες των παιδιών θα μπορούν να ψαρεύονται ευκολότερα από παιδόφιλους.
