Απέναντι στην Ουάσινγκτον το Πεκίνο επενδύει στους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης, των ημιαγωγών και των νέων υλικών
- Παρίσι,
Μαρία Δεναξά
Από τις 20 έως τις 23 Οκτωβρίου τα στελέχη της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ καθόρισαν τις βασικές αναπτυξιακές προτεραιότητες της Κίνας για την επόμενη πενταετία.
Το κείμενο με τις συστάσεις για το 15ο Πενταετές Αναπτυξιακό Σχέδιο (2026-2030), που θα εγκριθεί τον Μάρτιο του 2026, επιβεβαιώνει τη συνέχεια της οικονομικής πολιτικής χωρίς, προς το παρόν, συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους, αλλά με μια αξιοσημείωτη στροφή: Η τεχνολογία δεν είναι πλέον απλώς στόχος, αλλά πεδίο μάχης. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας καλεί σε «επικράτηση στον τεχνολογικό πόλεμο» παγκοσμίως. Η Κεντρική Επιτροπή του επιθυμεί να αδράξει την ιστορική ευκαιρία της «νέας βιομηχανικής επανάστασης», ώστε να «κατακτήσει τις κορυφές της επιστημονικής ανάπτυξης». Οι δυναμικές αυτές διατυπώσεις εκφράζουν την πρόθεση για επιτάχυνση στους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης, των ημιαγωγών και των νέων υλικών, προστατεύοντας παράλληλα τη χώρα από τις παρεμβάσεις εξωτερικών δυνάμεων, δηλαδή των Ηνωμένων Πολιτειών.
Υπενθυμίζεται ότι η Ουάσινγκτον απαγορεύει στο Πεκίνο να προμηθεύεται προηγμένα αμερικανικά τσιπ Nvidia και ακόμα και ολλανδικές μονάδες λιθογραφίας της ASML, αναγκάζοντας την Κίνα να πολλαπλασιάσει τις επενδύσεις της στους τομείς αυτούς, προκειμένου να επιτύχει «υψηλού επιπέδου επιστημονική και τεχνολογική αυτονομία» και να ενισχύσει «τα τείχη της εθνικής της ασφάλειας».
Οπως και το 2020, όταν το ΚΚΚ καθόριζε το 14ο σχέδιο ανάπτυξης εν μέσω πανδημίας, έτσι και τώρα καλεί, με το νέο σχέδιο, να τεθεί «η οικονομική ανάπτυξη στο επίκεντρο» και να «γίνουν σωστά τα πράγματα στο εσωτερικό».
Η Κίνα επιδιώκει «σταθερή και υψηλής ποιότητας ανάπτυξη», με στόχο έως το 2035 να φτάσει σε κατά κεφαλήν εισόδημα αντίστοιχο με αυτό των μεσαία ανεπτυγμένων χωρών. Η μεταποιητική βιομηχανία παρουσιάζεται ως «η ραχοκοκαλιά του εκσυγχρονισμού» της χώρας και πρέπει να συνεχίσει να αναβαθμίζεται, ώστε να μετατραπεί σε «προηγμένη βιομηχανία».
Με άλλα λόγια, να συνεχιστεί «η μετάβαση από την παραγωγή υψηλής ταχύτητας σε παραγωγή υψηλής ποιότητας», σύμφωνα με τον οικονομολόγο Γουάν Κινγκ, όπως αναφέρεται σε άρθρο της εφημερίδας «Quotidien de Dazhong», επίσημου οργάνου της επαρχίας Shandong.
Μια άλλη εξέλιξη είναι η προτεραιότητα στην «ισορροπημένη περιφερειακή ανάπτυξη». Ο μελλοντικός σχεδιασμός στοχεύει να συνδυάσει τις ήδη υπάρχουσες μεγάλες στρατηγικές, όπως εκείνες του άξονα Πεκίνου – Τιαντζίν – Χεμπέι, του Δέλτα του Γιανγκτσέ και του Κόλπου του Καντόν, με την ενίσχυση των εσωτερικών περιοχών, ιδίως του Τσενγκντού και του Τσονγκτσίνγκ, που ορίζονται ως πόλοι «νέας εκβιομηχάνισης». Με απλά λόγια, δεν θα επιτρέπεται πλέον στις περιφέρειες να ανταγωνίζονται στους ίδιους τομείς, όπως συμβαίνει σήμερα με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπου σχεδόν κάθε επαρχία έχει χρηματοδοτήσει με δισεκατομμύρια τη δημιουργία τοπικών κατασκευαστών, οδηγώντας σε υπερπαραγωγή και πόλεμο τιμών.
Ανθρώπινο κεφάλαιο
Στον τομέα της κατανάλωσης, η οποία παραμένει υποτονική από τα χρόνια της πανδημίας, δίνεται έμφαση στο «ανθρώπινο κεφάλαιο».
Σε ένα περιβάλλον αποπληθωρισμού, η κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τη στήριξη της αγοραστικής δύναμης των Κινέζων, αλλά τα κίνητρα πλέον θα υπερβαίνουν τα γενναιόδωρα κουπόνια.
Για πρώτη φορά το ανακοινωθέν της Κεντρικής Επιτροπής αναφέρει ρητά την ανάγκη να «επενδύσει στους ανθρώπους». Η διατύπωση παραπέμπει στα επιδόματα για τη φροντίδα παιδιών 0-3 ετών που ανακοινώθηκαν στα τέλη Ιουλίου, σε μια χώρα όπου το κόστος της εκπαίδευσης είναι τόσο υψηλό, ώστε πολλοί γονείς αποφεύγουν να αποκτήσουν δεύτερο παιδί. Ο στόχος, λοιπόν, είναι διπλός: Ενίσχυση της κατανάλωσης και αντιμετώπιση της δημογραφικής παρακμής. Η Κίνα επιθυμεί, επίσης, να συνεχίσει να προσελκύει ξένους επενδυτές και να παραμένει ενεργός παράγοντας του παγκόσμιου συστήματος.
Ωστόσο, τοποθετείται πλέον διαφορετικά: οι αναφορές στο «θεσμικό άνοιγμα» και στον «πολυμερή εμπορικό χαρακτήρα», που υπήρχαν στο προηγούμενο πενταετές σχέδιο ανάπτυξης, εμφανίζονται αυτή τη φορά πολύ νωρίτερα στο κείμενο, αμέσως μετά τις εσωτερικές προτεραιότητες.
Τέλος, ο τομέας των ακινήτων αναφέρεται μόνο μία φορά, στην ενότητα που αφορά την «προστασία της ευημερίας των πολιτών». Με άλλα λόγια, το Πεκίνο δεν θεωρεί πλέον τον τομέα της κτηματαγοράς βασικό μοχλό ανάπτυξης, αλλά εργαλείο κοινωνικής σταθερότητας. Αυτό επιβεβαιώνει τη βούληση να δημιουργήσει ένα μοντέλο ανάπτυξης απαλλαγμένο από την κερδοσκοπία στα ακίνητα.
«Απέναντι σε όλες αυτές τις αλλαγές, η βεβαιότητα έχει γίνει σπάνιο αγαθό παγκοσμίως. Το σαφές αναπτυξιακό σχέδιο της Κίνας και ο δυναμισμός της στην καινοτομία αποτελούν τη βεβαιότητα και τη θετική ενέργεια που έχει περισσότερο ανάγκη ο κόσμος» σχολιάζει η εφημερίδα «Beijing Daily».
