Σε μια εποχή που η καλλιτεχνική συνέπεια δοκιμάζεται και οι δημιουργικές διασταυρώσεις γίνονται όλο και πιο αναγκαίες, η Σοφία Παπαδημητροπούλου ξεχωρίζει ως μία από τις πιο ανήσυχες και πολύπλευρες φωνές της νεότερης γενιάς.
Mε ρίζες στην κλασική παιδεία, αλλά και με σταθερή παρουσία στο ελληνικό έντεχνο, η σοπράνο κινείται με άνεση ανάμεσα σε διαφορετικά μουσικά σύμπαντα, αναζητώντας κάθε φορά νέους τρόπους έκφρασης.
- Από τον Ηλία Μαραβέγια
Με αφορμή το πρότζεκτ «Τα Μ του Ελληνικού Τραγουδιού», τη συνεργασία της με τον Σάββα Ξενάκη και την επικείμενη εμφάνισή της στο «St George Lycabettus», δίπλα στον Γιώργο Χατζηνάσιο, μιλά στο «ENJOY» για τις διαδρομές που την καθόρισαν, τις δυσκολίες του λυρικού χώρου και την ανάγκη της να ισορροπεί ανάμεσα στη μουσική, στη ζωγραφική και την εσωτερική της αναζήτηση.
Η συναυλία «Τα Μ του Ελληνικού Τραγουδιού», που δώσατε πρόσφατα, γνώρισε μεγάλη ανταπόκριση. Πώς γεννήθηκε η ιδέα γι’ αυτή τη μουσική σύμπραξη με τον κιθαρίστα Σάββα Ξενάκη;
Η ιδέα γεννήθηκε όταν ζητήθηκε από το Μουσείο Ηρακλειδών -μέσω του Εθνικού Ωδείου- να παρουσιάσουμε ένα πρόγραμμα, στο πλαίσιο της βράβευσης του μουσείου την Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων. Φτιάξαμε ένα μικρό πρόγραμμα, όπου ο κοινός παρονομαστής όλων των τραγουδιών ήταν το γράμμα Μ στο όνομα των συνθετών. Η ανταπόκριση υπήρξε μεγάλη και γεννήθηκε η ιδέα να φτιάξουμε μια κανονική συναυλία με κομμάτια απ’ όλους τους δημιουργούς με Μ (Μίμης Πλέσσας, Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Λοΐζoς κ.λπ.).
Η φωνή και η κιθάρα αποτελούν ένα ιδιαίτερα λιτό μουσικό σχήμα. Ποια πρόκληση, αλλά και ποια ελευθερία προσφέρει αυτή η μινιμαλιστική προσέγγιση;
Η πρόκληση είναι η μουσική αρτιότητα που πρέπει να διέπει και τους δύο εκτελεστές. Από την άλλη, η ελευθερία που μας δίνει η λιτότητα αυτή είναι να μπορούμε να ξεδιπλώσουμε με αμεσότητα όλα μας τα εκφραστικά μέσα. Ο κόσμος ενθουσιάζεται με αυτή τη συνθήκη.
Σκέφτεστε την εξέλιξη του εν λόγω εγχειρήματος; Θα υπάρξουν νέες πόλεις, εμπλουτισμένο ρεπερτόριο ή ίσως κι ένα ηχογράφημα;
Εχουμε ήδη κλείσει να το παρουσιάσουμε και εκτός Αθηνών και θα ακολουθήσει μάλλον ολόκληρο το «αλφάβητο» του ελληνικού τραγουδιού, γιατί δεν θέλουμε να αφήσουμε απ’ έξω άλλους σπουδαίους δημιουργούς.
Η επόμενη live εμφάνισή σας έχει προγραμματιστεί στο ξενοδοχείο «St George Lycabettus», μέσα στο κλίμα των γιορτών. Τι ατμόσφαιρα θέλετε να δημιουργήσετε για το κοινό αυτή τη φορά;
Η εμφάνιση αυτή είναι με έναν από τους σημαντικότερους συνθέτες της χώρας μας, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, που με τιμά δίνοντάς μου την ευκαιρία να τραγουδήσω αποσπάσματα από την υπέροχη όπερά του «El Greco», στο πλαίσιο της βράβευσής του για την προσφορά στη μουσική του τόπου μας. Η ατμόσφαιρα είναι να μεταφέρω τον ψυχικό κόσμο της συνονόματης ηρωίδας «Σοφίας» (της αγαπημένης του Greco) και να κοινωνήσει το κοινό τη σπουδαία αυτή μουσική!
Αρχίσατε από το Εθνικό Ωδείο και συνεχίσατε με λαμπρές σπουδές κοντά σε σημαντικούς δασκάλους. Ποιοι σταθμοί της διαδρομής σας στη λυρική σκηνή και στο ρεσιτάλ θα λέγατε ότι υπήρξαν οι πιο καθοριστικοί;
Καθοριστική υπήρξε η συμμετοχή μου σε παγκόσμιους διαγωνισμούς μουσικής, αλλά ακόμα σημαντικότερη ήταν η στιγμή που κατάλαβα πως τα αποτελέσματα τέτοιων διαγωνισμών δεν καθορίζουν την καλλιτεχνική μου αξία. Φυσικά σπουδαία μου στιγμή ήταν το ντεμπούτο μου στην Ιταλία τον περασμένο Δεκέμβριο και η σταθερή συνεργασία που έχω πια με ορχήστρες εκεί.
Εχετε ερμηνεύσει έργα από Χατζιδάκι και Θεοδωράκη μέχρι σύγχρονους συνθέτες σε πρώτες εκτελέσεις. Πώς βιώνετε αυτό το «πηγαινέλα» ανάμεσα σε κλασικό λυρικό ρεπερτόριο και ελληνικό έντεχνο;
Η εναλλαγή του ρεπερτορίου είναι κάτι το οποίο νιώθω ότι έχω ανάγκη εκφραστικά, με ξεκουράζει και με βοηθά να ξετυλίξω όλες τις πτυχές της μουσικής μου προσωπικότητας.
Στην Ελλάδα του σήμερα ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη δυσκολία για έναν λυρικό τραγουδιστή;
Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι το να παραμείνεις στο επάγγελμα. Σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτονόητο.
Πόσο σημαντικό είναι το στοιχείο της ψυχικής αντοχής σε έναν χώρο τόσο απαιτητικό; Υπήρξαν στιγμές που νιώσατε ότι θέλατε να εγκαταλείψετε; Αν ναι, τι σας κράτησε;
Ενα από τα πολλά προσόντα που πρέπει να έχει ένας λυρικός τραγουδιστής είναι το ψυχικό σθένος. Δεν θα πω ψέματα, υπήρξαν περίοδοι που σκεφτόμουν να τα παρατήσω καθημερινά. Αυτά που με κράτησαν είναι η αγάπη μου για τη μουσική και η πίστη μου στον Θεό.
Εχετε σκηνοθετήσει, έχετε παίξει σε θεατρικά εργαστήρια, έχετε βραβευτεί στη ζωγραφική. Ποιο από αυτά τα πεδία λειτουργεί για εσάς ως αντίβαρο στη μουσική;
Ως αντίβαρο έχω αδιαμφισβήτητα τη ζωγραφική, η οποία με ανατροφοδοτεί. Κι αυτό γιατί έχω ανάγκη την ηρεμία και την εσωτερικότητα που τη διέπει, σε αντίθεση με τη συνεχή έκθεση, την εξωστρέφεια και την τριβή που έχουν η μουσική και οι συνεργασίες με άλλους συναδέλφους.
Φαντάζεστε στο μέλλον ένα project που να ενώνει τραγούδι, performance και εικαστικές παρεμβάσεις;
Εναν συνδυασμό αυτών το έχω ήδη πραγματοποιήσει με το μοναδικό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα performance «ΟperArial», όπου μαζί με συνεργάτες έκανα εναέριο χορό και τραγουδούσα ταυτόχρονα σε μία μουσικοθεατρική παράσταση. Το να μπουν μέσα και τα εικαστικά υπάρχει σαν ιδέα εδώ και πολλά χρόνια, όμως δεν έχει δοθεί η ευκαιρία υλοποίησης ενός τέτοιου δύσκολου πρότζεκτ.
Πού θα θέλατε να βρίσκεστε καλλιτεχνικά σε πέντε χρόνια από σήμερα;
Επειδή μέχρι στιγμής η ζωή έχει αποδείξει ότι γνωρίζει καλύτερα από εμένα, θα ήθελα απλώς να έχω την υγεία μου φωνητικά και γενικά και να εξακολουθώ να έχω την ευλογία να κάνω μουσική και τέχνη!
