Με νομοσχέδιο η κυβέρνηση επιχειρεί να ενεργοποιήσει τις αδρανείς περιουσίες 2.000 ιδρυμάτων και 7.000 σχολαζουσών κληρονομιών
Με σχεδόν επτά μήνες καθυστέρηση φέρνει η κυβέρνηση το νομοσχέδιο για τα αδρανή κοινωφελή ιδρύματα και τις σχολάζουσες κληρονομιές. Η παρουσίαση του σχεδίου νόμου είχε γίνει στις αρχές της άνοιξης, ωστόσο φαίνεται πως ακόμη και σήμερα το Δημόσιο δεν έχει πλήρη εικόνα της περιουσίας του, όπως ο αριθμός των ακινήτων αλλά και η αξία τους. Στο στόχαστρο μπαίνουν «ξεχασμένα» ακίνητα από σχολάζουσες κληρονομιές, που περιήλθαν στο Δημόσιο χωρίς να τα διεκδικήσει κανείς, μέχρι περιουσίες ιδρυμάτων που δεν έχουν αξιοποιηθεί και πολλές φορές βρίσκονται «κλειδωμένες» σε συρτάρια διοικήσεων.
Οπως παραδέχθηκε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, «σε πρώτη φάση έχουμε καταγράψει 2.000 αδρανή ιδρύματα και 7.000 σχολάζουσες κληρονομιές, ειδικά αυτές αναμένεται ότι θα είναι αρκετά περισσότερες, καθώς είναι μία πρώτη καταγραφή». Περιγράφοντας το σκεπτικό του νομοσχεδίου, το οποίο θα κατατεθεί το επόμενο διάστημα στη Βουλή, ο υπουργός εστίασε στο ότι «καταρχήν θα πρέπει να μετρήσουμε τι έχουμε». Η προαναγγελία φαίνεται πως ήταν μάλλον βιαστική, καθώς το οικονομικό επιτελείο δεν είχε υπολογίσει πως ο χρόνος που απαιτείται για την ανεύρεση των στοιχείων που θα καθορίσουν τις πτυχές του νομοσχεδίου ήταν σημαντικός, ενώ ακόμη και σήμερα υπάρχει μια πρώτη καταγραφή και όχι ολοκληρωμένη. Το πρόβλημα με τις σχολάζουσες κληρονομιές είναι ότι δεν υπάρχει διαδικασία για τη συστηματική ενημέρωση του Δημοσίου στις περιπτώσεις που ο αποθανών δεν έχει κληρονόμους ή αυτοί αποποιήθηκαν. Επιπλέον το Δημόσιο δεν γνωρίζει ποια είναι η οικονομική αξία των εκκρεμών κληρονομιών.
Ανεκμετάλλευτα
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να παραμένουν ανεκμετάλλευτα ή και να απαξιώνονται ακίνητα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που η αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου αποτρέπεται από πλαστές ιδιόγραφες διαθήκες. Επίσης, η δυσκολία αποδοχής δωρεών προς το Δημόσιο οδηγεί ακόμα και στη ματαίωσή τους, ενώ η άγνοια του Δημοσίου για την ύπαρξη σχολαζουσών κληρονομιών εγκυμονεί τον κίνδυνο κατάχρησή τους από επιτηδείους ή τη σταδιακή απαξίωσή τους.
Σε πρώτη φάση θα δημιουργηθεί ένα ίδρυμα ειδικού σκοπού, το οποίο θα λειτουργεί ως ομπρέλα και θα έχει την κεντρική διαχείριση. Κι αυτό διότι οι διαδικασίες να περάσει, π.χ., μια σχολάζουσα κληρονομιά στο Ελληνικό Δημόσιο είναι χρονοβόρες. Στη συνέχεια, όπως ανέφερε ο κ. Πιερρακάκης, θα υπάρξουν και «ψηφιακά μέσα που θα πιάνουμε συνολικά τη διαχείριση των ιδρυμάτων». Στόχος του νομοσχεδίου είναι η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης που ταλανίζει τη χώρα μας, ώστε αυτά τα ακίνητα να μπορούν να διατεθούν στην αγορά με ταχείες διαδικασίες, ανακουφίζοντας κυρίως ευάλωτα νοικοκυριά.
Θα υπάρξει διασύνδεση με το Εθνικό Μητρώο Πολιτών και με τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Δικαιοσύνης, προκειμένου το Δημόσιο να πληροφορείται την ύπαρξη κληρονομικού δικαιώματος με διαθήκη ή εξ αδιαθέτου. Επιπλέον, θα προβλέπεται επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης με γνώμονα την αξία της κληρονομιάς. Εως 20.000 ευρώ ορίζεται ως εποπτεύουσα Αρχή η αποκεντρωμένη διοίκηση του τόπου θανάτου του κληρονομουμένου. Από 20.000 έως 1 εκατ. ορίζεται εκκαθαριστής από το μητρώο. Από 1 εκατ. ευρώ και πάνω ο εκκαθαριστής θα είναι υποχρεωτικά ελεγκτική εταιρία. Παράλληλα προβλέπονται φοροαπαλλαγές για τα ιδρύματα αλλά και δικλίδες ασφαλείας για την αποφυγή της φοροδιαφυγής με το πρόσχημα της κοινωφελούς δράσης.
Μ.Η.Τ. 232120