Στο φετινό πακέτο πορισμάτων της Κομισιόν εντοπίζεται νέο μέτωπο μακροοικονομικών ανισορροπιών, με τις Βρυξέλλες να προαναγγέλλουν διεξοδική έρευνα του προβλήματος, η οποία θα δοθεί στη δημοσιότητα την άνοιξη
Ένα νέο μέτωπο μακροοικονομικών ανισορροπιών προσθέτει η Κομισιόν στην Ελλάδα στο φετινό πακέτο πορισμάτων, εντοπίζοντας την προσοχή της στην αγορά ακινήτων. Προαναγγέλλει μάλιστα αναλυτική έρευνα, που θα δημοσιοποιηθεί την προσεχή άνοιξη. Το νέο αυτό μέτωπο προστίθεται στο μεγάλο έλλειμμα στο εμπόριο, στη χαμηλή ροή ξένων κεφαλαίων και την υστέρηση σε όρους εισοδήματος και κοινωνικής σύγκλισης.
Μάλιστα εκτιμάται πως λόγω των παραπάνω ανισορροπιών, με τις οποίες παλεύει ανεπιτυχώς χρόνια η Ελλάδα, το νέο αυτό μέτωπο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο όχι μόνο για τα ίδια τα νοικοκυριά, αλλά και για το σύνολο της οικονομίας. Το πρόβλημα είναι πως ενώ υπάρχει ήδη «φούσκα» (με τιμές κατά 20% πιο υψηλές από αυτές που θα υπήρχαν αν λειτουργούσε ομαλά η αγορά, όπως αποκάλυψε η «DEALnews» στις 31 Οκτωβρίου 2025), το ράλι συνεχίζεται με άνοδο και το 2024 αλλά και φέτος, ενώ στα πιο πολλά κράτη που έχουν «υπερτίμηση» έχει αρχίσει η αγορά να εξυγιαίνεται.
Επιπλέον, όπως αναφέρει η Κομισιόν, οι τιμές πλέον έχουν στοιχεία «φούσκας» και σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών κι έτσι γίνονται μία θηλιά που τα σφίγγει: οι τιμές ακινήτων αυξάνονται με 2πλάσιο ρυθμό από το διαθέσιμο εισόδημα και αυτό έχει παρενέργειες για όλη την οικονομία, αλλά και ενέχει κινδύνους σε περίπτωση κατάρρευσης, όπως διαμηνύουν το ΚΕΠΕ και η ΤτΕ.
Στοιχεία
Αναλυτικά, το 2024 οι τιμές ακινήτων, σύμφωνα με την επιτροπή, αυξήθηκαν επιπλέον στην Ελλάδα κατά 9%. Ανάλογη άνοδος υπήρξε και σε άλλα οκτώ κράτη, αλλά υπάρχει μία διαφορά: από πέρυσι τα πιο πολλά κράτη με «υπερθέρμανση» στην αγορά κατοικίας, δηλαδή με άνοδο τιμών άνω του 20% τη διετία 2023-2024, κατέγραψαν «διόρθωση», με επιβράδυνση της ανόδου ή ακόμα και μειώσεις τιμών. Εξαιρέσεις είναι η Ελλάδα και η Πορτογαλία, που βιώνουν πολύ μεγάλη άνοδο, παρά την υπερθέρμανση της αγοράς…
Τα στοιχεία για τον δείκτη τιμών κατοικιών δείχνουν πως έπειτα από χρόνια μείωσης τιμών, από το 2018 και μετά αρχίζει μία άνοδος, αρχικά μικρή που οδηγεί σε 2ψήφια ποσοστά (11,9% και 13,9%) τη διετία 2022 και 2023. Παρ’ όλα αυτά, την άνω του 20% άνοδο το 2024 ακολουθεί, εξηγεί η Κομισιόν, μία νέα αύξηση το 2024 κατά 9%, έναντι 2% μέσου όρου στην Ευρωζώνη… Αλλά και φέτος η ΤτΕ προειδοποιεί πως η ανοδική τάση (στις τιμές των οικιστικών ακινήτων) συνεχίστηκε: αυξήθηκαν το β’ τρίμηνο του 2025 κατά 7,3% σε ετήσια βάση και πλέον έχουν υπερβεί το προηγούμενο ιστορικό υψηλό του γ’ τριμήνου του 2008, φτάνοντας στις 107,5 μονάδες…
Το εισοδηματικό αγκάθι είναι πως πλέον οι τιμές, σύμφωνα με την Κομισιόν, πιέζουν πολύ: ο δείκτης τιμών ακινήτων προς εισόδημα φτάνει το 2024 στο 107,6, έναντι 102,8 έναν χρόνο πριν και 98,1 το 2023. Το 2019 η αναλογία ήταν στο 88,5. Ως έτος βάσης, που ισούται με 100, λαμβάνεται το 2000. Η κατάσταση συνδυάζεται με το πολύ χαμηλό πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα στην Ελλάδα, αλλά και με το γεγονός πως η αποταμίευση των νοικοκυριών παραμένουν αρνητικές στην Ελλάδα (και στη Ρουμανία). Με το φάντασμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων να μην έχει εξαφανιστεί εντελώς, παρά τη συρρίκνωση.
Το ΚΕΠΕ αναφέρει πως οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί ταχύτερα από το διαθέσιμο εισόδημα από το 2018. Το 2022 και το 2023, το χάσμα μεταξύ των δύο αυξήθηκε σημαντικά, αναφέρει: το 2023 ο ρυθμός αύξησης των τιμών των κατοικιών ήταν υψηλότερος κατά σχεδόν 5%, «υποδεικνύοντας ένα αυξανόμενο ζήτημα προσιτότητας» της στέγης. Συγκεκριμένα, τη 2ετία της διψήφιας ανόδου των τιμών των κατοικιών στην Ελλάδα (2022-2023) το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε κατά 6,4% και 9%, αντίστοιχα.
Η ΤτΕ στην πρόσφατη έκθεση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα έκανε σαφές πως υπάρχει κίνδυνος τιμών κατοικιών για τα νοικοκυριά, αφού η άνοδος «δεν παρουσιάζει ακόμη σημάδια κόπωσης» και αναμένεται η αυξητική τάση να διατηρηθεί και το επόμενο χρονικό διάστημα. Το πιο ανησυχητικό είναι πως στα δυσμενή σενάρια της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων μία πτώση στις τιμές των οικιστικών ακινήτων θα έχει αρκετά δυσμενέστερη επίπτωση για την Ελλάδα. Για παράδειγμα, λόγω της «φούσκας» αλλά και των χαμηλών εισοδημάτων, αν υπάρξει πτώση 14,8% στην Ευρωζώνη, στην Ελλάδα θα πέσουν κατά 22,3%.
Πηγή: Εφημερίδα Dealnews
