Ο Λουκάς Βακάλης απέκτησε τις γνώσεις του δουλεύοντας δίπλα στον πατέρα του, που έφτιαχνε ανάγλυφα καΐκια, ενώ το ότι μεγάλωσε μέσα στο περιβάλλον της Εκκλησίας αποτέλεσε το κίνητρο ώστε να στραφεί στη φιλοτέχνηση ιερών εικόνων
Εδώ και 11 χρόνια ο Λουκάς Βακάλης υπηρετεί την τέχνη της ξυλογλυπτικής, δημιουργώντας εξαιρετικά έργα, τα οποία αποσπούν τον θαυμασμό των κατοίκων του χωριού Μεσότοπος, στο ακριτικό νησί της Λέσβου, αλλά και συγχρόνως αποτελούν σημείο αναφοράς για όσους θέλουν να ασχοληθούν πιο ενεργά με αυτήν την τέχνη.
- Από τον Σωτήρη Λέτσιο
Η φήμη του κ. Βακάλη έχει ταξιδέψει σε ολόκληρη την Ελλάδα και συναγωνίζεται αυτήν που αφορά τις φυσικές ομορφιές και τις τοποθεσίες της Λέσβου. Σε αυτό συντείνουν η γλυκύτητα της μορφής και ο ήρεμος -όσο και στοχαστικός- τόνος της ομιλίας του.
Τις γνώσεις του στην ξυλογλυπτική τις απέκτησε δουλεύοντας δίπλα στον πατέρα του. Ηταν ακόμα μαθητής του δημοτικού σχολείου ο κ. Βακάλης όταν ένιωσε να τον συνεπαίρνουν τα ανάγλυφα καΐκια που έφτιαχνε ο πατέρας του. Το γεγονός αυτό του έδωσε το κατάλληλο κίνητρο για να ασχοληθεί με μεγαλύτερη ζέση με την ξυλογλυπτική. Περνούσε πολλά βράδια παρακολουθώντας τον πατέρα του να σκαλίζει το ξύλο και να δίνει σε αυτό τη μορφή ενός παραδοσιακού σκαριού, που με τα μάτια της φαντασίας του μικρού παιδιού γίνονταν καράβια, έτοιμα να ταξιδέψουν στα πέρατα του κόσμου.
Συγχρόνως έλεγε στον εαυτό του πως όταν μεγαλώσει θα γινόταν και αυτός μαραγκός και θα έφτιαχνε ακόμα καλύτερα σχέδια. Δεν παρέμενε, όμως, σε αυτό, αφού παρακινημένος από τις ανησυχίες του έπαιρνε τετράγωνα ξύλα και με αυτά έφτιαχνε μικρές βάρκες. Ετσι, λοιπόν, άρχισε να φτιάχνει στον ελεύθερο χρόνο του τα πρώτα του έργα. Με το που βγήκε στη σύνταξη, και σταμάτησε να ασκεί το επάγγελμα του ξυλομαραγκού, αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην ξυλογλυπτική.
Αγ. Βαρβάρα
Το γεγονός ότι από μικρό παιδί μεγάλωσε μέσα στο περιβάλλον της Εκκλησίας αποτέλεσε το κίνητρο ώστε να στραφεί στη φιλοτέχνηση εικόνων με ανάλογο περιεχόμενο. Το πρώτο έργο του ήταν η εικόνα της Αγίας Βαρβάρας. Το αποτέλεσμα ήταν ικανοποιητικό και το γεγονός αυτό τον ενθάρρυνε να συνεχίσει, βελτιώνοντας σταδιακά την τεχνική του.
«Η γιαγιά μου, η Χριστίνα, μιλούσε συχνά για την Αγία Βαρβάρα, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί το ενδιαφέρον μου, έτσι ώστε να φτιάξω μια ξύλινη εικόνα με τη μορφή της» αναφέρει ο ίδιος στην «Ορθόδοξη Αλήθεια», ενώ συνεχίζει προσθέτοντας και τις εξής πληροφορίες:
«Επειτα από αυτό συνέχισα και έφτιαξα και άλλα έργα. Πρώτα έκανα τον Ιησού Χριστό, ενώ βεβαίως φιλοτέχνησα και πολλές Παναγίες. Δεν περιορίστηκα σε αυτά, αφού έφτιαξα ακόμα την Αγία Αικατερίνη, την Αγία Παρασκευή, τον Αγιο Στυλιανό, τον Αγιο Δημήτριο, τον Αγιο Νικόλαο, τον Αγιο Αρτέμιο, τον Αγιο Ταξιάρχη από τον Μανταμάδο της Λέσβου, τον Αγιο Ραφαήλ, τον Αγιο Ανδρέα, τον Αγιο Ιγνάτιο κ.ά. Πολλά από τα παραπάνω έργα τα έχω επαναλάβει αρκετές φορές. Δεν ξεχωρίζω κάποιο από τα έργα μου, τα αγαπάω όλα το ίδιο! Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Εκκλησία τοποθετεί ισάξια όλους τους Αγίους τον ένα δίπλα στον άλλον».
Οι αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 και τα τοπία της φύσης που αποτελούν πηγή έμπνευσης
Εκτός από τις αγιογραφίες σε ξύλο, ο κ. Βακάλης έχει φτιάξει και έργα στα οποία αναπαριστώνται ηρωικές προσωπικότητες της Επανάστασης του 1821 όπως είναι, π.χ., ο πυρπολητής Κανάρης, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Παπαφλέσσας, ο Καραϊσκάκης, ο Κολοκοτρώνης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Μακρυγιάννης κ.ά., έργα τα οποία έχει προσφέρει στο Δημοτικό Σχολείο Μεσοπόταμου. Επίσης, με δεξιοτεχνικό τρόπο έχει χαράξει στο ξύλο όμορφα τοπία της φύσης -που τόσο απλόχερα προσφέρει όλες τις εποχές του χρόνου η Λέσβος-, άλογα, γέφυρες, γοργόνες κ.ά.
Η διαδικασία που τηρεί ο κ. Βακάλης είναι ίδια και απαράλλαχτη για όλα τα έργα του. Αφού έχει πρώτα σχεδιάσει το πρόσωπο κάποιου Αγίου ή Αγίας, παίρνει το χαρτί και το τυπώνει πάνω στο ξύλο. Στη συνέχεια αρχίζει να σκαλίζει με το σκαρπέλο το ξύλο για να αποτυπώσει έτσι το περίγραμμα της μορφής. Ολα τα στάδια της εργασίας του γίνονται χειροκίνητα, ενώ φροντίζει πάντα να εργάζεται με υπομονή και πειθαρχία, αποφεύγοντας τα σκληρά χτυπήματα πάνω στο ξύλο την ώρα του σκαλίσματος.
«Στην περίπτωση που πρέπει να φτιάξω μια μεγάλη εικόνα, είναι απαραίτητο να ξοδέψω περισσότερο χρόνο. Οταν τελειώνω ένα έργο, το αφήνω στην άκρη για κάποιες ημέρες» αναφέρει ο κ. Βακάλης και συμπληρώνει: «Κατόπιν το ξανακοιτάζω, προκειμένου να εξακριβώσω κατά πόσο έχω μείνει ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα. Εφόσον μου αρέσει το έργο, είναι έτοιμο για να το παραδώσω. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να δουλέψω ξανά κάποιες λεπτομέρειές του. Φροντίζω σε όλα τα έργα μου να αποδίδω τα πρόσωπα έτσι ακριβώς όπως είναι στην πραγματικότητα. Δεν αφαιρώ ούτε και προσθέτω κάτι καινούργιο».
Ο ίδιος προσθέτει: «Το καλύτερο από πλευράς ποιότητας ξύλο είναι η φλαμουριά. Αλλά αυτό είναι δύσκολο να βρεθεί. Συνήθως δουλεύω με ξύλο φλαμουριάς, οξιάς, πλατάνου και ευκαλύπτου. Οποιο είδος όμως και εάν χρησιμοποιήσω, θα πρέπει η εργασία να γίνει προσεχτικά, επειδή στην επιφάνεια του ξύλου σχηματίζονται ίνες με διαφορετικό χρώμα. Εμένα με ενδιαφέρει να γίνει ένα έργο πάνω σε μονοχρωμία».
Δωρεάν μαθήματα σε παιδιά και στους μαθητές του Δημοτικού Μεσοτόπου
Εδώ και δύο χρόνια με δική του πρωτοβουλία -και σε συνεννόηση με το Δημοτικό Σχολείο Μεσοποτάμου- άρχισε να διδάσκει μαθήματα ξυλογλυπτικής σε παιδιά κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, τόσο στα παιδιά που φοιτούν στο σχολείο όσο και σε όσα από αυτά βρέθηκαν στο νησί. Μάλιστα, η διδασκαλία απέδωσε καρπούς, αφού κάποια από αυτά τα παιδιά παρουσίασαν μερικά από τα έργα τους. Ο κ. Βακάλης έχει κερδίσει την εκτίμηση όλων, επειδή δεν έχει πάψει στιγμή να προσφέρει τις γνώσεις του με μεγάλη προθυμία και αφιλοκερδώς.
«Παίρνω μεγάλη χαρά»
«Μέσα από τα μαθήματα που κάνω παίρνω μεγάλη χαρά, επειδή έτσι μπορώ να επικοινωνώ με τον κόσμο και να μεταφέρω όσα έχω μάθει. Είμαι τόσο πολύ απορροφημένος με την εργασία μου, που πολλές φορές περνάει ο χρόνος χωρίς να το καταλάβω!» υπογραμμίζει με έμφαση ο κ. Βακάλης. Αξίζει βεβαίως να τονιστεί ότι ο κ. Βακάλης δεν έχει πάψει στιγμή να ενδιαφέρεται ώστε το έργο του να διαδοθεί ευρύτερα και να αποτελέσει κίνητρο ειδικά για τις νεαρότερες ηλικίες. Μέσα σε αυτό το πνεύμα εντάσσεται ασφαλώς και η απόφασή του να δωρίσει 10 από τα έργα του στον αγροτικό συνεταιρισμό γυναικών του χωριού Μεσότοπος, ενώ έργα του έχει, επίσης, προσφέρει και σε άλλους συλλόγους, όπως είναι, π.χ., η «Φλόγα» κ.ά.
