Ο Αγιος έζησε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αναδείχθηκε πρότυπο πνευματικού πατέρα και απέκτησε μεγάλη φήμη λόγω των πολλών θαυμάτων που έκανε. Οδηγήθηκε στη Βόρεια Εύβοια, όπου έχτισε μοναστήρι, προκειμένου να αφιερωθεί στην άσκηση και την προσευχή
Την 1η Νοεμβρίου η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Οσίου Δαβίδ του Γέροντος του εν Εύβοια. Ενός μεγάλου θαυματουργού Οσίου, που έζησε στα ζοφερά χρόνια των αρχών της Τουρκοκρατίας.
- Του Γιάννη Ζαννη
Ο Οσιος είχε λάβει από τον Θεό το χάρισμα των θαυμάτων και ενόσω ακόμη βρισκόταν στην επίγεια ζωή και μετά την εκδημία του. Εδώ θα γίνει αναφορά σε τρία χαρακτηριστικά θαύματα από τα πολλά που επιτέλεσε προτού ακόμη αναχωρήσει για τη θριαμβεύουσα Εκκλησία.
Ο Οσιος Δαβίδ έζησε στις αρχές του 16ου αιώνα. Πατρίδα του ήταν η Γαρδινίτσα της Λοκρίδας και ήταν ένα από τα τέσσερα παιδιά του ιερέα Χριστοδούλου και της πρεσβυτέρας Θεοδώρας. Ηδη από την ηλικία των τριών ετών φάνηκε η ξεχωριστή χάρη και η κλήση που είχε από τον Θεό, όταν, έπειτα από ουράνια οπτασία, ακολούθησε τον Τίμιο Πρόδρομο σε κάποιο ξωκκλήσι του χωριού του και έμεινε εκστατικός για έξι μερόνυχτα μπροστά στην εικόνα του, ώσπου τον βρήκαν οι γονείς του.
Σε ηλικία 15 ετών, με την ευχή των γονέων του, ακολούθησε τον ιερομόναχο Ακάκιο, σαν υποτακτικός του, αρχικά στο μοναστήρι του στη Μαγνησία, όπου σύντομα κέρδισε την εκτίμηση και τον σεβασμό των συνασκητών του για την ταπείνωση, την υπακοή, την ευλάβεια και την προς πάντας αγάπη του.
Κυρίως όμως για τη σοφία και τη σύνεσή του, που υπερέβαιναν κατά πολύ την ηλικία του και εξαιτίας τους από τότε τον αποκαλούσαν γέροντα. Η προσωνυμία αυτή τον συνόδευσε ως την αιωνιότητα: Οσιος Δαβίδ ο Γέρων. Οταν ο γέροντάς του ψηφίστηκε Επίσκοπος Ναυπάκτου, χειροτόνησε τον μαθητή του εις πρεσβύτερον και τον πρότεινε και για Αρχιερέα, αλλά ο Οσιος αρνήθηκε. Με παρακίνηση των προκρίτων της περιοχής, που διέκριναν τις αρετές του Αγίου Δαβίδ, του ανατέθηκε από τον Επίσκοπο η ηγουμενία της (ανδρικής τότε) Μονής της Παναγίας της Βαρνάκοβας.
Αναδείχθηκε πρότυπο πνευματικού πατέρα, αλλά πικραμένος από την αδιόρθωτη συμπεριφορά κάποιων μοναχών, παρά τις νουθεσίες του, αναχώρησε για το όρος του Στειρίου, μεταξύ Ελικώνα και Παρνασσού, όπου ίδρυσε ένα μικρό ησυχαστήριο. Ομως η φήμη του έγινε γνωστή και άρχισαν να συρρέουν μοναχοί. Κατηγορήθηκε ότι βοήθησε στη φυγάδευση κάποιων δούλων ενός Τούρκου αγά της περιοχής, συνελήφθη, βασανίστηκε και κλείστηκε στη φυλακή, ώσπου οι χριστιανοί κατέβαλαν ένα σημαντικό ποσό στους Τούρκους και τον απελευθέρωσαν.
Ομως η παραμονή του στον τόπο εκείνο καθίστατο πλέον προβληματική. Ετσι, οδηγούμενος από το Αγιο Πνεύμα, έφτασε στην παραλία της Αταλάντης. Στην παραλία της Αταλάντης, ο Οσιος Δαβίδ παρακάλεσε κάποιον βαρκάρη να τον περάσει απέναντι, στην Εύβοια. Εκείνος όμως, βλέποντας το τριμμένο ράσο και την όλη ταπεινή εμφάνιση του Οσίου, τον αντιπαρήλθε απαξιωτικά. Χωρίς καθόλου να παραπονεθεί ο Οσιος, έβγαλε το τριμμένο του ράσο, το άπλωσε στην επιφάνεια της θάλασσας και κάνοντας το σημείο του Σταυρού, αφού προσευχήθηκε, ανέβηκε στο ράσο και άρχισε να πλέει στην επιφάνεια της θάλασσας. Δέος και έκσταση κυρίευσαν τον βαρκάρη, που κατάλαβε το λάθος του.
«Αυτός ο καλόγερος είναι Αγιος κι εγώ δεν τον βοήθησα να περάσει απέναντι!» μονολόγησε. Και άρχισε να φωνάζει ικετευτικά στον Οσιο Δαβίδ: «Ελα, παππού μου! Ελα, παππού, να σε περάσω απέναντι!». Ο Αγιος γύρισε προς το μέρος του, τον ευλόγησε και συνέχισε το ταξίδι του, ώσπου βγήκε στην παραλία των Ροβιών, στη βόρεια Εύβοια. Δεκαέξι χιλιόμετρα από τις Ροβιές και 22 από τη Λίμνη, στις πλαγιές του όρους Καβαλλάρης, ανάμεσα στα χωριά Δρυμώνας και Καλαμούδι, ήταν το σημείο όπου επέλεξε ο Οσιος (θείω Πνεύματι κινούμενος) για να κτίσει το μοναστήρι του.
Για την ακρίβεια εκεί υπήρχε μια ερειπωμένη εκκλησιά, αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Επέλεξε αρχικά να μείνει εκεί ως ησυχαστής, διαμένοντας σε μία σπηλιά και επιδιδόμενος στην προσευχή και την πνευματική άσκηση. Μολονότι, όμως, επεδίωξε και πάλι την αφάνεια, η φήμη της αρετής του σύντομα εξαπλώθηκε και πάλι παντού, αφού, κατά τον αψευδή λόγο του Σωτήρος, «οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη».
Οι πιστοί συνέρρεαν γύρω του
Οι χριστιανοί άρχισαν να συρρέουν και πάλι γύρω του, ζητώντας τις προσευχές και τις συμβουλές του ή συχνά και μόνο για να τον δουν. Ετσι, η ίδια η ροή των γεγονότων, κατευθυνόμενη προφανώς από το θείο θέλημα, υποχρέωσε τον Αγιο Δαβίδ να ιδρύσει μοναστήρι στο μέρος εκείνο. Η ίδια η ίδρυσή του είναι συνδεδεμένη με άλλα δύο μεγάλα θαύματα που επιτέλεσε η χάρη του Θεού, διά του θεράποντός του Οσίου Δαβίδ.
Το κούτσουρο που ταξίδεψε από τη Ρωσία και περιείχε χρήματα για την ανέγερση της μονής, το νερό που ανάβλυσε με την υπόδειξή του και η μετέπειτα ηγουμενία του Αγίου Ιακώβου
Ο Οσιος υπέδειξε στους εργάτες το σημείο όπου θα κτιζόταν το μοναστήρι. Ηταν αρκετά μέτρα πιο ψηλά από τα ερείπια του παλιού ναϋδρίου. Και μια και δεν υπήρχαν οικονομικοί πόροι ο Οσιος έδωσε εντολή να ετοιμαστούν τα οικοδομικά υλικά για να αρχίσουν οι εργασίες και ο ίδιος θα αναχωρούσε για τη διεξαγωγή εράνων (οι λεγόμενες «λογίες»), κάτι σύνηθες μεταξύ των χριστιανών, προκειμένου να χτιστούν μοναστήρια ή εκκλησίες, ιδίως σε δύσκολους καιρούς.
Γύρισε σε πολλά μέρη, εντός και εκτός της οθωμανικής επικράτειας, όπου υπήρχαν ορθόδοξοι χριστιανοί. Εφτασε και στην ομόδοξη Ρωσία. Οι χριστιανοί προσέφεραν πρόθυμα χρήματα και τιμαλφή. Επρεπε όμως να αντιμετωπιστεί ένα βασικό πρόβλημα: Ο τρόπος που θα έφταναν τα ποσά αυτά και τα τιμαλφή στην Εύβοια. Η πίστη και η δύναμη της προσευχής του Αγίου ξεπέρασαν και αυτό το πρόβλημα με τρόπο θαυμαστό. Ο Οσιος κούφωσε τον κορμό ενός τεράστιου δέντρου, έβαλε μέσα ό,τι είχε συγκεντρωθεί, σφράγισε τον κορμό και τον έριξε σε ένα ποτάμι, προσευχόμενος ώσπου να φτάσει ο ίδιος στην Εύβοια να φτάσει και ο κορμός με τους θησαυρούς. Και η προσευχή του εισακούστηκε.
Οταν έφτασε ο ίδιος έπειτα από πολύ καιρό στις Ροβιές, βρήκε τον κορμό στην παραλία και τους κατοίκους, παραξενεμένους από το μέγεθος του ασυνήθιστου ευρήματος που ξέβρασε η θάλασσα, να προσπαθούν να τον τεμαχίσουν (εις μάτην, όμως) με τσεκούρια και πριόνια. Ο Οσιος τους είπε να μην κοπιάζουν μάταια και τους εξήγησε τι ήταν εκείνο το τεράστιο κούτσουρο, τι περιείχε και για πού προοριζόταν.
Οταν έφτασε ο Οσιος στο ψήλωμα του βουνού, είδε τους εργάτες να έχουν προχωρήσει τις οικοδομικές εργασίες. Οχι όμως στο σημείο όπου εκείνος τους υπέδειξε, αλλά κοντά στο παλιό εξωκλήσι. Τους ρώτησε γιατί δεν υπάκουσαν σε αυτό που τους παρήγγειλε κι εκείνοι του είπαν: «Στο σημείο που μας υπέδειξες, γέροντα, δεν θα υπάρχει νερό, γι’ αυτό σκεφτήκαμε να το χτίσουμε χαμηλότερα». «Ελάτε», τους είπε ο Αγιος Δαβίδ, «να δούμε αν υπάρχει νερό ή όχι».
Οταν έφτασαν στο σημείο που ο ίδιος είχε υποδείξει, χτύπησε με το ραβδί του τη ρίζα ενός μεγάλου δέντρου. Μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παρευρισκομένων ανάβλυσε άφθονο νερό, που έτρεχε σαν ποτάμι. Οι εργάτες δόξασαν τον Θεό και ζήτησαν από τον Αγιο να συγχωρέσει την ανυπακοή τους. Εκείνος τούς επέτρεψε να συνεχίσουν τις εργασίες τους στο σημείο που τις είχαν αρχίσει ήδη, εκεί όπου βρίσκεται και σήμερα το μοναστήρι του. Περίπου τρεις αιώνες αργότερα οι συμπατριώτες του Αγίου Δαβίδ, οι κάτοικοι των Λιβανάτων Φθιώτιδας, με προσωπικά έξοδα και προσωπική εργασία μετάφεραν το νερό στο μοναστήρι, ένα υπέροχο πόσιμο ιαματικό νερό, το γνωστό στους προσκυνητές ως Αγιονέρι, για να θυμίζει πάντα το θαύμα του Οσίου Δαβίδ.
Στο ελεύθερο ελληνικό κράτος, με τα αντιμοναστικά διατάγματα της βαυαρικής αντιβασιλείας τα μοναστήρια συλήθηκαν και παρήκμασαν. Μια παρακμή που διήρκεσε ως τη δεκαετία του ’60, οπότε ο μοναχισμός γνώρισε εντυπωσιακή αναβίωση. Η Μονή του Οσίου Δαβίδ επρόκειτο να περιβληθεί με αίγλη μεγαλύτερη από την προηγούμενη, όταν το 1974 ενθρονίστηκε ηγούμενος μιας ολιγάριθμης συνοδείας ένας σεβάσμιος ιερομόναχος, του οποίου και μόνο η παρουσία ενέπνεε πνευματικά και τους πιο δύσπιστους επισκέπτες της μονής. Μια παρουσία που θύμιζε το περιστατικό με τους επισκέπτες του Αγίου Αντωνίου, εκ των οποίων ο ένας ποτέ δεν του είχε υποβάλει καμία απορία. Και όταν κάποτε, έπειτα από πολλές επισκέψεις, ο Μέγας Αντώνιος τον ρώτησε διακριτικά «εσύ, πάτερ, δεν έχεις ποτέ κάτι να με ρωτήσεις;», εκείνος του απάντησε: «’Αρκεῖ με τὸ βλέπειν σε, τίμιε πάτερ».
Ο ισοστάσιος διάδοχος γέροντας Κύριλλος
Τέτοια ήταν η μορφή του Αγίου Ιακώβου του εν Ευβοία, του πνευματικού έκγονου και άξιου συνεχιστή της παραδόσεως του Αγίου Δαβίδ, καθώς και του κατά πάντα ισοστάσιου διαδόχου του, Οσίου γέροντα Κυρίλλου, που μεταλαμπάδευσαν το γνήσιο πνεύμα της μοναστικής πολιτείας του Οσίου Δαβίδ του Γέροντος, την πνευματικότητα, τις αρετές της φιλοξενίας και της ελεημοσύνης σε κάθε επισκέπτη του μοναστηριού, ακολουθώντας το παράδειγμα του Σωτήρος Χριστού, που είπε: «Τὸν ἐρχόμενον πρός Με, οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω.» Και το φως του πνευματικού αυτού φάρου φωτίζει και πάλι τους πιστούς και έγινε, κατά τον λόγο του Προφήτη Αγγαίου, «μεγάλη ἡ δόξα τοῦ οἴκου τούτου, ἡ ἐσχάτη ὑπὲρ τὴν πρώτην».
