Οι 24 εξαγγελίες του πρωθυπουργού από το βήμα της ΔΕΘ, πολλές εκ των οποίων αφορούν επεκτάσεις σε μέτρα που ήδη ισχύουν
Με ένα «πακέτο» που αποτελείται από 24 μέτρα, τα οποία κοστολογούνται 3,4 δισ. ευρώ, θα προσπαθήσει η κυβέρνηση να «φρενάρει» το τεράστιο κύμα ανατιμήσεων, που θα πληρώσουν εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ωστόσο, με μια πρώτη ανάλυση τα μέτρα φαίνεται πως δεν αρκούν για να ανασχέσουν τις αυξήσεις των τιμών σε εκατοντάδες προϊόντα και υπηρεσίες, καθώς εκτιμάται ότι θα εκτοξευτούν τους επόμενους μήνες.
Πρόκειται πρακτικά για παρεμβάσεις που αφορούν επέκταση μειώσεων σε φόρους, όπως η εισφορά αλληλεγγύης και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, που ισχύουν ήδη από φέτος, ή η παράταση του μειωμένου ΦΠΑ σε καφέ, μη αλκοολούχα ποτά και τουρισμό.
Είναι ολοφάνερο πως το κύμα ακρίβειας δεν πρόκειται να μειωθεί λόγω της επέκτασης της αναστολής πληρωμής του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης ή του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας.
Από το πακέτο απουσιάζουν μέτρα όπως η μείωση του ΦΠΑ από το 24% στο 22% και από το 13% στο 11%, το οποίο θα μπορούσε, για παράδειγμα, να ελαφρύνει τις τσέπες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων έναντι του κύματος ακρίβειας.
1. Επεκτείνεται για όλο το 2022 η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και η μείωση των τριών μονάδων των ασφαλιστικών εισφορών στον ιδιωτικό τομέα. Κόστος 1,58 δισ. ευρώ για το 2021 και 1,58 δισ. ευρώ για το 2022.
Παράδειγμα 1: Εργαζόμενος με μεικτό μισθό 1.000 ευρώ, τα οποία ανέρχονται σε 847 ευρώ καθαρά, έχει ετήσιο όφελος 132 ευρώ από τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών.
Παράδειγμα 2: Εργαζόμενος με μεικτό μισθό 1.200 ευρώ (1.016 καθαρά) έχει ετήσιο όφελος 207 ευρώ (158 ευρώ από τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών και 49 ευρώ από την εισφορά αλληλεγγύης).
Παράδειγμα 3: Αντίστοιχα, μια επιχείρηση από τη διατήρηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις μονάδες έχει ετήσιο όφελος 251 ευρώ για κάθε εργαζόμενο που λαμβάνει μεικτό μισθό 1.000 ευρώ.
2. Από τον Ιανουάριο του 2022 μειώνεται ο φόρος επιχειρήσεων από το 24% στο 22%. Κόστος 183.000.000 ευρώ για το 2022.
3. Μειώνεται το ποσοστό επιστροφής όλων των επιστρεπτέων προκαταβολών, ανάλογα με την πτώση των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, επιστρέφεται:
■ Για επιχειρήσεις που έχουν κάνει έναρξη εργασιών πριν από την 1η Ιανουαρίου 2019 και έχουν θετικά ακαθάριστα έσοδα το 2019:
• το 25%, εφόσον έχουν πτώση ακαθάριστων εσόδων το 2020 σε σχέση με το 2019 άνω του 70% και καταγράφουν ζημίες προ φόρων.
• το 33,3%, εφόσον έχουν πτώση ακαθάριστων εσόδων το 2020 σε σχέση με το 2019 μεταξύ 30% και 70% και καταγράφουν ζημίες προ φόρων.
■ Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις επιστρέφεται το 50%.
■ Για νέες επιχειρήσεις, που έχουν κάνει έναρξη εργασιών μετά την 1η Ιανουαρίου 2019 ή είχαν μηδενικά ακαθάριστα έσοδα το 2019, επιστρέφεται το 25%, εφόσον έχουν πτώση ακαθάριστων εσόδων το 2020 σε σχέση με το 2019 άνω του 30% και καταγράφουν ζημίες προ φόρων. Για τις λοιπές επιχειρήσεις επιστρέφεται το 33,3%.
Στην πράξη εκτιμάται ότι:
• τo 28% των επιχειρήσεων θα επιστρέψει το 25%,
• το 39% των επιχειρήσεων θα επιστρέψει το 33,3%,
• το 33% θα επιστρέψει το 50%.
Το δημοσιονομικό κόστος που επιβαρύνει το 2021 ανέρχεται σε 660.000.000 ευρώ.
4. Επεκτείνεται η εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ και μη αλκοολούχα ποτά, κινηματογράφους και το τουριστικό πακέτο έως τον Ιούνιο του 2022. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος έως το τέλος του 2022 είναι 275.000.000 ευρώ.
5. Μειώνεται ο συντελεστής ΦΠΑ στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού από 24% σε 13% από 1η Οκτωβρίου 2021 έως τον Ιούνιο του 2022. Το δημοσιονομικό κόστος αγγίζει τα 5.000.000 ευρώ.
6. Επεκτείνεται η αναστολή πληρωμής του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2022. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος ξεπερνά τα 13.500.000 ευρώ.
7. Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης κενών θέσεων στον πολιτισμό έως τον Δεκέμβριο του 2021. Δημοσιονομικό κόστος 22.000.000 ευρώ.
8. Δίνεται αποζημίωση ειδικού σκοπού για επιπλέον δύο μήνες (Ιούνιο και Ιούλιο) για τους καλλιτέχνες και τους ξεναγούς (Μάιο και Ιούνιο), με το κόστος να ανέρχεται στα 30.000.000 ευρώ.
9. Επεκτείνεται το πρόγραμμα «Συν-Εργασία» έως το τέλος του 2021. Δημοσιονομικό κόστος 50.000.000 ευρώ.
10. Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης δόσεων δανείων νοικοκυριών που επλήγησαν από την πανδημία «Γέφυρα» για τρεις επιπλέον μήνες, έως το τέλος του έτους, με κάλυψη 40% της μηνιαίας δόσης του δανείου. Το κόστος αγγίζει τα 48.000.000 ευρώ. Για παράδειγμα, αν η μηνιαία δόση ανέρχεται στα 500 ευρώ, σήμερα ένας δανειολήπτης λαμβάνει κρατική στήριξη 350. Για τους επόμενους τρεις μήνες θα εισπράττει επιδότηση 200 ευρώ τον μήνα.
11. Επεκτείνεται το πρόγραμμα των 100.000 νέων θέσεων εργασίας για άλλες 50.000 θέσεις. Το πρόγραμμα θα κοστίσει στον Προϋπολογισμό του 2022 περίπου 169.000.000 ευρώ.
12. Από τον Ιανουάριο του 2022 και έως το 2025 το 30% των δαπανών που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής προς συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους και μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ ετησίως εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα των φυσικών προσώπων. Ενδεικτικά, οι κλάδοι είναι ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, ελαιοχρωματιστές, υπηρεσίες καθαρισμού, γυμναστήρια, δικηγόροι και ταξί.
Επιπλέον, οι δαπάνες για ιατρικές, οδοντιατρικές και κτηνιατρικές υπηρεσίες μετρούν διπλά στο ελάχιστο όριο δαπανών 30% με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
13. Φορολοταρία: Το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει πως θα δίνεται διαφορετική στάθμιση ανάλογα με το ποσοστό του εισοδήματος που ξοδεύεται, καθώς σήμερα σε κάθε φορολοταρία 1.000 τυχεροί κερδίζουν από 1.000 ευρώ, με κόστος 12.000.000 ευρώ ετησίως. Πλέον, πολίτες με χαμηλότερο οικογενειακό εισόδημα και με περισσότερα τέκνα θα έχουν προσαύξηση στον αριθμό των λαχνών και στην πιθανότητα να κερδίσουν. Τα βραβεία της λοταρίας κάθε μήνα θα κλιμακώνονται και θα φτάνουν έως τα 50.000 ευρώ. Επιπλέον, τα Χριστούγεννα θα υπάρχει ιδιαίτερη λοταρία, με βραβεία έως 100.000 ευρώ.
14. Από την 1η Ιανουαρίου 2022 και για τρία έτη επιλεγμένες δαπάνες που αφορούν πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κατά τον χρόνο της πραγματοποίησής τους, προσαυξημένες σε ποσοστό έως 100%.
15. Κίνητρα για συγχωνεύσεις και εξαγορές: Από την 1η Οκτωβρίου 2021 μειώνεται κατά 50% ο φόρος στη συγκέντρωση κεφαλαίου. Δημοσιονομικό κόστος 18.000.000 ευρώ ετησίως. Οι ατομικές επιχειρήσεις δύνανται μέσω συμπράξεων να δημιουργήσουν νέο νομικό πρόσωπο ανώτερης μορφής, ώστε να υπόκεινται στη φορολογία των νομικών προσώπων με ευνοϊκούς όρους. Για τις επιχειρήσεις-νομικά πρόσωπα που συγχωνεύονται σε νέο νομικό πρόσωπο ή που συγχωνεύονται διά απορροφήσεως από υφιστάμενο νομικό πρόσωπο, δημιουργώντας σημαντικές οικονομίες κλίμακας, θα παρέχεται έκπτωση 30% επί του ποσού του οφειλόμενου φόρου για τρία έτη. Σημειώνεται πως οι εξαγορές και συγχωνεύσεις είναι ένα από τα πέντε κριτήρια επιλεξιμότητας για την πρόσβαση στα δάνεια των 12,7 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, με πολύ χαμηλό επιτόκιο.
16. Καταργείται ο φόρος γονικών παροχών – δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, που αφορά γονικές παροχές-δωρεές έως 800.000 ευρώ, από 1η Οκτωβρίου 2021. Κόστος 26.000.000 ευρώ ετησίως.
17. Πρώτο ένσημο: Για να αντιμετωπιστεί η ανεργία των νέων, όλοι οι νέοι από 18 έως 29 ετών που δεν έχουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία και θα προσληφθούν εντός του έτους λαμβάνουν για έξι μήνες προπληρωμένο χρόνο εργασίας, που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για την πρώτη τους απασχόληση, ύψους 1.200 ευρώ για τους πρώτους έξι μήνες πλήρους απασχόλησης. Δημοσιονομικό κόστος 42.000.000 ευρώ.
18. Μειώνεται το τέλος συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας από 12% έως 20%, που κυμαίνεται σήμερα στο 10%, και καταργείται για νέους έως 29 ετών από 1η Ιανουαρίου 2022. Δημοσιονομικό κόστος: 68.000.000 κατ’ έτος. Εάν είναι νέος έως 29 ετών με μηνιαίο λογαριασμό κινητής 50 ευρώ, θα έχει επιπλέον ετήσιο όφελος 90 ευρώ.
19. Από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 επεκτείνεται η χορήγηση στεγαστικού επιδόματος και στους σπουδαστές των δημόσιων ΙΕΚ (υπολογίζεται ότι περίπου 5.000 από τους 20.000 σπουδαστές των δημόσιων ΙΕΚ θα ζουν σε άλλη πόλη και θα καλύπτουν τα εισοδηματικά/περιουσιακά κριτήρια ώστε να καταστούν δικαιούχοι). Δημοσιονομικό κόστος για το 2022: 5.000.000 ευρώ.
20. Μείωση των συντελεστών υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, που θα τεθεί σε ισχύ το 2022. Το υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να υλοποιήσει τη δέσμευση για μια μεσοσταθμική μείωση του φόρου κατά 8%.
21. Για τους μήνες Οκτώβριο έως Δεκέμβριο του 2021 θα επιδοτηθούν για το σύνολο του πληθυσμού οι πρώτες 300 Kwh με ποσό 30 ευρώ/Mwh των λογαριασμών τους ηλεκτρικού ρεύματος. Το κόστος για το τρίμηνο ανέρχεται σε 150.000.000 ευρώ.
22. Μειώνεται σε μόνιμη βάση από 1η Οκτωβρίου 2021 ο ΦΠΑ των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή από το 13% στο 6%. Δημοσιονομικό κόστος: 15.000.000 ευρώ κατ’ έτος.
23. Επίδομα θέρμανσης. Αυξάνεται το ποσό ενίσχυσης για το επίδομα θέρμανσης που θα δοθεί τον Δεκέμβριο του 2021 κατά 20%. Δημοσιονομικό κόστος 15.000.000 ευρώ.
24. Σχεδιάζεται καινοτόμο πρόγραμμα του υπουργείου Υγείας για τον γενικό πληθυσμό, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους 120.000.000 ευρώ, για τη διενέργεια δωρεάν προληπτικών εξετάσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, καρκίνου μαστού, καρκίνου παχέος εντέρου και διαγνωστικών εξετάσεων για καρδιαγγειακό κίνδυνο.
