Γιάννης Στουρνάρας: Οι αχόρταγες φιλοδοξίες, οι μέθοδοι μπαμπούλα με θύματα τους μισθωτούς, η προστασία της ελίτ και η προσπάθεια να αποδείξει ότι αποτελεί τη μοναδική σταθερά στη χώρα
Αν και είναι ο «ανεξάρτητος» κεντρικός τραπεζίτης, ο Γιάννης Στουρνάρας ασχολείται και με την προώθηση συγκεκριμένης πολιτικής ατζέντας, συγκεκριμένα της κυβερνητικής γραμμής Μητσοτάκη. Μπορεί θεσμικά ο διοικητής της ΤτΕ να μην αναμειγνύεται στην πολιτική αρένα, αλλά ο Στουρνάρας παρεμβαίνει κάθε τόσο οικειοθελώς στην καθημερινότητα διακυβέρνησης ώστε να εκθειάζει το… έργο του πρωθυπουργού.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας φροντίζει πάντα να δικαιολογεί την άρνηση του Μαξίμου για μέτρα υπέρ των χαμηλών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων. Οπως όταν υποστηρίζει, ενάντια σε κάθε ορθή πρακτική και τις οδηγίες της Ε.Ε., «πατέντες» σαν τη διατήρηση του ΦΠΑ στα τρόφιμα.
Αλλες φορές ο κεντρικός τραπεζίτης «παίζει» τον πολιτικό, όταν θέλει να δικαιολογήσει τη βουλιμία των τραπεζών, μπαίνοντας εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη της κοινωνίας και τη δίκαιη κατανομή των βαρών. Οπως όταν υποστηρίζει εμμονικά τα μηδενικά και άκρως κοροϊδευτικά επιτόκια των τραπεζών που δεν ακολουθούν, όπως συμβαίνει παντού, τον πληθωρισμό και τις ευρωπαϊκές πρακτικές.
Με κάθε τρόπο ο Στουρνάρας φροντίζει να δηλώνει, άλλοτε διακριτικά κι άλλοτε φωναχτά, τη διαθεσιμότητά του στο σύστημα. Βερολίνο, Βρυξέλλες, τράπεζες και επιχειρηματική ελίτ αισθάνονται απόλυτη σιγουριά ότι θα προστατέψει τα συμφέροντά τους, όπως κάνει έως τώρα, πέρα και πάνω από τις κυβερνήσεις της τελευταίας 15ετίας.
Ληστρικές πρακτικές
Με μεθόδους μπαμπούλα απειλεί διαρκώς τους μισθωτούς που ζητούν μια αναλογική αύξηση απέναντι στη διαμορφωμένη πραγματικότητα από την κυβέρνηση με τις πλάτες στην ακρίβεια των ραφιών και της ενέργειας, τις ληστρικές πρακτικές των τραπεζών και τη διόγκωση «φούσκα» της στέγασης. «Θα χρεοκοπήσουμε αν αυξήσουμε μισθούς χωρίς αντίκρισμα παραγωγικότητας» έσπειρε ξανά τον φόβο των Μνημονίων στις 22 Σεπτεμβρίου 2025, μιλώντας σε ραδιόφωνο. Σαν να απειλείται και πάλι η οικονομία δήθεν από τους… μισθωτούς και τους ελεύθερους επαγγελματίες, όπως ήταν το δόγμα της τρόικας, κι όχι από τα λαμόγια που ταΐζει για χρόνια μια διεφθαρμένη κυβέρνηση, π.χ., σκάνδαλα τύπου ΟΠΕΚΕΠΕ κ.ά.
Εφηύρε, μάλιστα, ότι ο πλούτος αφορά και τους μικρομεσαίους, κάτι που δεν συμβαδίζει ούτε με την αξία του χρήματος μέσα σε λαίλαπα αισχροκέρδειας στην αγορά ούτε με τις μοιρασιές σε «γαλάζιους» στο Ταμείο Ανάκαμψης και τις απευθείας αναθέσεις. «Δεν μπορούμε να πούμε ότι ο πλούτος διανέμεται αποκλειστικά στους πλούσιους. Πολύ λίγοι πίστευαν ότι θα τα καταφέρναμε με την κρίση, θα πρέπει το επίτευγμά μας αυτό να το διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού» επισήμανε, προειδοποιώντας ξανά τον Μητσοτάκη να μη δίνει πλέον ούτε καν τα ψίχουλα ελεημοσύνης.
«Εάν ξαναμοιράσει επιταγές στον λαό ο πρωθυπουργός, θα βρεθούμε όπου ήμασταν το 2010. Η αναδιανομή του φόρου εισοδήματος αποδεικνύεται πιο αποτελεσματική από τυχόν μείωση ΦΠΑ» υπογράμμισε ο κεντρικός τραπεζίτης, που διαρκώς προωθεί την ιδέα και διατυμπανίζει ότι πρέπει όλες οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις και οι διασωθείσες από το υστέρημα του ελληνικού λαού τράπεζες να πουληθούν στους ξένους. Αυτήν διαφημίζει ως τη μοναδική διέξοδο και επιλογή επιβίωσής τους. Μέσα από αλαζονικές δηλώσεις, αχόρταγες φιλοδοξίες και χειριστικές μεθόδους στο πολιτικό σκηνικό, ο Στουρνάρας θέλει να αποδείξει ότι είναι η μοναδική σταθερά σε ένα σύστημα που αποτελεί κινούμενη άμμο την τελευταία 15ετία.
Στην Ελλάδα αλλάζουν κυβερνήσεις, κοινοβουλευτικές συνθέσεις, εγχώριες και διεθνείς συνθήκες, οικονομικά μοντέλα και δεδομένα, αλλά ο Στουρνάρας είναι πάντα εκεί για να επεμβαίνει όποτε χρειάζεται, ευρισκόμενος στο πιο εμφανές σημείο του κάδρου. Σχεδόν κάθε χρόνο, και ειδικά επί Μητσοτάκη, όταν η κυβέρνηση βρίσκεται σε δυσκολίες, υπάρχουν δημοσιεύματα που αναδεικνύουν τον «ισόβιο» κεντρικό τραπεζίτη σε πιθανή επόμενη «πρωθυπουργική λύση». Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η απόφαση του Κ. Μητσοτάκη για ανανέωση της θητείας του Στουρνάρα, όπως αποκαλύψαμε χθες για το παρασκήνιο της «ανίερης συμφωνίας».
Σκάνδαλα
Ενδεικτικά, τα ΜΜΕ άρχισαν από το 2022 με τα νέα από τις… Βρυξέλλες που «τον έφερναν ως αυριανό πρωθυπουργό», συνεχίστηκαν μετά το δυστύχημα των Τεμπών το 2023 και λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές εκείνης της χρονιάς με τα περί «κυβέρνησης συνεργασίας με πρωθυπουργό τον Στουρνάρα» και φτάσαμε στον φετινό Σεπτέμβριο, με την κυβέρνηση κοινωνικά αποδυναμωμένη και πνιγμένη από τα σκάνδαλά της, με ερωτήματα όπως «πρωθυπουργός μιας κυβέρνησης συνεργασίας;».
Προφανώς κι αυτά τα σενάρια δεν προκύπτουν κάθε φορά από τη φαντασία των δημοσιογραφικών γραφείων, αλλά πηγάζουν από έντεχνες διαρροές. Το «αγαπημένο παιδί» του συστήματος, ο ένθερμος οπαδός της ακραίας ελεύθερης αγοράς, αν και πάντα κρατικοδίαιτος, ο άνθρωπος για τις δύσκολες δουλειές δεν έχει διαψεύσει ποτέ τις πληροφορίες και τις αναφορές περί πρωθυπουργικού θώκου.
Ακόμα, όμως, και οι διαψεύσεις του σπάνια αποδεικνύονται αληθείς. Στις 28 Μαΐου 2014, όταν ήταν υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Σαμαρά, διέψευδε τις πληροφορίες περί παραίτησης. Η επίσημη διαρροή από το ΥΠΟΙΚ ήταν πως ο κ. Στουρνάρας «συνεχίζει κανονικά τη δουλειά του στο υπουργείο». Δύο εβδομάδες αργότερα ανακοινωνόταν πως αποχωρεί από το ΥΠΟΙΚ για να κάνει «μετεγγραφή» στην ΤτΕ, μετά την παραίτηση του τότε διοικητή Προβόπουλου.
Με πατέντα Παπαδήμου και πρότυπο τον… Ξενοφώντα Ζολώτα
Μια τυπική ανανέωση στο τιμόνι της Τραπέζης της Ελλάδος θα σημάνει για τον Γιάννη Στουρνάρα μια μαραθώνια θητεία 18 ετών, τη μεγαλύτερη συνεχόμενη που έχει καταγραφεί ποτέ από την ίδρυση της ΤτΕ, το 1927. Ωστόσο, στο μυαλό του διοικητή της ΤτΕ δεν υπάρχει ακριβώς η φιλοδοξία να γίνει ένας «νέος Λουκάς Παπαδήμος». Ο τελευταίος ήταν κεντρικός τραπεζίτης από το 1994 έως το 2002 κι έγινε «φυτευτός» μνημονιακός πρωθυπουργός από τον Νοέμβριο 2011 έως τον Μάιο 2012, μετά το πραξικόπημα τρόικας – Βενιζέλου σε βάρος του εκλεγμένου Γιώργου Παπανδρέου.
Η ματαιοδοξία του Στουρνάρα τον οδηγεί σε ακόμα υψηλότερα όνειρα. Συγκεκριμένα, στην εμβληματική προσωπικότητα του Ξενοφώντα Ζολώτα. Ο σπουδαίος Ελληνας ακαδημαϊκός και οικονομολόγος διετέλεσε τρεις φορές διοικητής της ΤτΕ. Για τρεις μήνες το 1944-45, για 12 χρόνια το 1955-67 και για μία επταετία το 1974-1981, σύνολο σχεδόν 20 χρόνια. Υπήρξε για λίγους μήνες υπουργός Συντονισμού επί Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1974 και το 1989-90 έγινε υπηρεσιακός πρωθυπουργός με την κοινή στήριξη Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ – Συνασπισμού.
Οπως στον Ξενοφώντα Ζολώτα αποδίδεται «η ανασυγκρότηση της χώρας μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς αυτός κατάφερε με πρωτοποριακά νομισματικά μέτρα να στηρίξει ξανά τη μεταπολεμική οικονομία», έτσι και ο Στουρνάρας θα ήθελε να αναφέρεται από τον ιστορικό του μέλλοντος με θετικό πρόσημο για τη σημαντικότερη οικονομική κρίση στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες. Ομως ο Ζολώτας ήταν μια φωτεινή προσωπικότητα, που, λόγω του αδιαμφισβήτητου έργου του στην οικονομία και του εκτοπίσματός του, έγινε πρωθυπουργός κοινής αποδοχής την εποχή του σκανδάλου Κοσκωτά.
Ο Στουρνάρας δεν έχει το λαϊκό έρεισμα, το αναγνωρισμένο έργο από την επιστημονική κοινότητα και την αποδοχή από όλους τους πολιτικούς χώρους ώστε να ικανοποιηθεί ένα τέτοιο… όραμα. Ακόμα κι αν τα συμφέροντα τον «βαφτίσουν» πρωθυπουργό άνευ ψηφοφορίας κάποια στιγμή με πατέντες αλά Παπαδήμου.
Οι άριστες σχέσεις με τους σημιτικούς αλλά και τους Σαμαρά – Μητσοτάκη
Ο Γιάννης Στουρνάρας αποτελεί εδώ και 40 χρόνια το αγαπημένο παιδί του «εκσυγχρονιστικού» μπλοκ στη χώρα μας, κάτι βέβαια που δεν τον εμπόδισε -ή μάλλον συνέβη λόγω αυτού- να έχει άριστες σχέσεις τόσο με τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, που τον διόρισε υπουργό Οικονομικών το 2012 και διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος το 2014, όσο και με τον νυν πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, που ανανέωσε τη θητεία του στην κεντρική τράπεζα το 2020. Ο Στουρνάρας είχε την… τύχη να βρίσκεται όλα αυτά τα χρόνια σε καίριες θέσεις, αποφεύγοντας πάντα τη λαϊκή νομιμοποίηση.
Με μεσολάβηση του οικονομολόγου Πλάτωνα Τήνιου επιστρέφει από την Αγγλία στην Ελλάδα το 1986 και γίνεται ειδικός σύμβουλος του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας σε θέματα Δημοσίων Επιχειρήσεων και Εισοδηματικής Πολιτικής, με υπουργό τον Κώστα Σημίτη και υφυπουργό τον Γιάννο Παπαντωνίου. Θα λέγαμε, ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση, καθώς την περίοδο 1985-1987 εφαρμοζόταν πολιτική αυστηρής λιτότητας. Μπορεί οι συνθήκες στη συνέχεια να άλλαξαν και ο Σημίτης να έφυγε από την κυβέρνηση, αλλά ο Γ. Στουρνάρας δεν χάθηκε. Το 1988 προσλήφθηκε ως σύμβουλος της Τραπέζης της Ελλάδος, συνεργαζόμενος με τον τότε οικονομικό σύμβουλο της ΤτΕ Λουκά Παπαδήμο, ένα άλλο ιερό τοτέμ του εγχώριου «εκσυγχρονισμού».
Το 1994 γίνεται το «δεξί χέρι» του Γιάννου Παπαντωνίου στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και αναλαμβάνει πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων έως το 2000, συμμετέχοντας ενεργά στις διαπραγματεύσεις για τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Για τις υπηρεσίες του ο Γιάννης Στουρνάρας ανταμείβεται με τη θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Εμπορικής Τράπεζας την περίοδο 2000-2004.
Παρά το τέλος της κυβερνητικής περιόδου του εκσυγχρονισμού, ο Γ. Στουρνάρας γρήγορα βρίσκει νέο μετερίζι, καθώς από το 2005 έως το 2008 είναι διευθύνων σύμβουλος στην ΚΑΠΠΑ Χρηματιστηριακή, ενώ από το 2008 έως το 2012 είναι αρχικά επιστημονικός διευθυντής και μετέπειτα γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ. Σημειώνεται ότι όλα αυτά τα χρόνια, μέχρι πρόσφατα, ήταν καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Μνημόνια
Ομως οι «σειρήνες» της πολιτικής τον καλούν εκ νέου, χωρίς βέβαια να έχει εκλεγεί, καθώς αρχικά ήταν υπουργός Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Μαΐου – Ιουνίου 2012, ενώ από τον Ιούλιο του 2012 έως τον Ιούνιο του 2014 ήταν υπουργός Οικονομικών, εφαρμόζοντας το σκληρότερο 2ο Μνημόνιο. Ηταν ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές των αντικοινωνικών μνημονιακών ρυθμίσεων, ενώ δεν δίστασε να έρθει σε σύγκρουση με τους βουλευτές της Ν.Δ., όταν έφερε το θέμα της φορολόγησης των αγροτεμαχίων.
Το 2014 ο Αντώνης Σαμαράς τον επέλεξε διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος και ο Γιάννης Στουρνάρας τού ανταπέδωσε αυτή την κίνηση λίγους μήνες αργότερα, καθώς στις 15 Δεκεμβρίου προχώρησε σε μια ανεπίτρεπτη παρέμβαση στις πολιτικές εξελίξεις, ζητώντας από τα κόμματα να προχωρήσουν στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας προκειμένου να μην τερματιστεί ο βίος της κυβέρνησης. Βέβαια, η επίκληση της πολιτικής σταθερότητας με αφορμή την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας ήταν υποκριτική.
Οπως ομολόγησε ο ίδιος ο Γ. Στουρνάρας, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Σκάι, ο Αντώνης Σαμαράς είχε λάβει την απόφαση επίσπευσης των εκλογών από τη στιγμή που η τρόικα δεν έκλεινε την 5η αξιολόγηση και δεν του έδινε την πολυπόθητη έξοδο από τα Μνημόνια.
Την περίοδο 2015-2019 οι σχέσεις του με την κυβέρνηση ήταν κάκιστες, ενώ στις 26 Φεβρουαρίου 2018, με ορατή πλέον την έξοδο της Ελλάδας από τα Μνημόνια ύστερα από οκτώ χρόνια άγριας λιτότητας, ο Γ. Στουρνάρας ζήτησε ουσιαστικά τη συνέχιση του μνημονιακού καθεστώτος, μέσω της ένταξης της χώρας στην προληπτική γραμμή στήριξης του ESM (δηλαδή Μνημόνιο με άλλο όνομα).
Τα τελευταία έξι χρόνια πρέπει να είναι τα πιο ευχάριστα και ξεκούραστα για τον Γ. Στουρνάρα, καθώς οι σχέσεις του με την κυβέρνηση είναι άριστες, ενώ οι ομιλίες του και οι εκθέσεις της ΤτΕ δεν φείδονται επαινετικών αναφορών για τις οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης Μητσοτάκη.