Μία από τις ελάχιστες εξαγγελίες του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου που γίνεται πράξη θα είναι αυτή για την πλήρη αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών!
Το πρώτο -μεγάλο- βήμα έγινε, καθώς, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιλτιάδης Παπαϊωάννου στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, αποποινικοποιείται πλήρως για πρώτη φορά η χρήση ναρκωτικών ουσιών «ως συμπεριφορά ενέχουσα αποκλειστικά και μόνο αυτοπροσβολή του ίδιου του χρήστη» (η προσωπική χρήση).
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον κ. Παπαϊωάννου διατηρείται το αξιόποινο στον μικρότερο δυνατό βαθμό, καθώς θα τιμωρούνται μόνο η προμήθεια και η κατοχή ναρκωτικών ουσιών, και αυτά ως πταίσματα (!), όπως και η καλλιέργεια φυτών κάνναβης σε αριθμό ή έκταση που δικαιολογούνται για την αποκλειστική χρήση. Πώς μεταφράζεται η «παράβαση» αυτή ως ποινή; Με τον επιεικέστερο τρόπο. Δηλαδή, κράτηση έως και έναν μήνα και χρηματικό πρόστιμο (εκτός αν ο συγκεκριμένος νόμος ορίσει κάτι διαφορετικό).
Βέβαια προς το παρόν δεν ανακοινώθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης αν θα υπάρξει διαβάθμιση των ναρκωτικών ουσιών από μαλακά σε σκληρά, ενώ δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο και ποια ποσότητα ορίζεται ως προσωπική χρήση.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης δικαιολόγησε την αλλαγή αυτή λόγω της «μικρής επικινδυνότητας που ενέχει για τρίτους» μια τέτοια συμπεριφορά, αλλά και προκειμένου να διευκολυνθεί η ελεγκτική δραστηριότητα των Αρχών για τη διερεύνηση σοβαρότερων εγκλημάτων.
Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Δικαιοσύνης επικαλέστηκε για την αναγκαιότητα μεταρρύθμισης της υφιστάμενης νομοθεσίας τα στατιστικά δεδομένα που αφορούν τους χρήστες ναρκωτικών στη χώρα μας, ήτοι ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν από κατάχρηση ουσιών 300 άτομα και ότι το 40% των κρατουμένων κρατείται για υποθέσεις που αφορούν παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών.
Επισημαίνεται ότι, αν τελικά το σχέδιο νόμου ψηφιστεί, αρκετά μεγάλος αριθμός κρατουμένων, που θα δηλώσουν χρήστες, θα αποφυλακιστούν, καθώς προβλέπεται η δυνατότητα της -υφ’ όρων- παρακολούθησης προγράμματος απεξάρτησης.
Παράλληλα, ο κ. Παπαϊωάννου γνωστοποίησε ότι θα αλλάξει και ο τρόπος διάγνωσης της εξάρτησης, καθώς το δικαστήριο θα συνεκτιμά υποχρεωτικά, εκτός από την έκθεση πραγματογνωμοσύνης, και άλλα αποδεικτικά μέσα, όπως έγγραφα που αφορούν την παρακολούθηση συμβουλευτικών ή θεραπευτικών προγραμμάτων, ευρήματα εργαστηριακών εξετάσεων ή την ύπαρξη ιατρικού ιστορικού ασθενειών συνδεόμενων με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.
Στόχος του προτεινόμενου νομοσχεδίου, σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης, είναι να κατοχυρώσει το δικαίωμα στην πλήρη θεραπεία κάθε δράστη αξιόποινης πράξης, είτε πρόκειται για εγκλήματα του νόμου περί ναρκωτικών είτε για εγκλήματα που τελέστηκαν για να διευκολυνθεί η χρήση τους, με την εξαίρεση κάποιων ιδιαίτερα σοβαρών όπως η ανθρωποκτονία, ο βιασμός κ.ά.
Τα 8+1 νέα μέτρα που ανακοίνωσε ο υπουργός
1. Την εισαγωγή σε εγκεκριμένο θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης ως περιοριστικό όρο.
2. Την υποβολή σε πρόγραμμα σωματικής αποτοξίνωσης και την παρακολούθηση συμβουλευτικού προγράμματος ψυχολογικής απεξάρτησης εντός καταστημάτων κράτησης.
3. Τη χορήγηση υφ’ όρων απόλυσης για παρακολούθηση προγράμματος απεξάρτησης.
4. Την αναβολή της άσκησης ποινικής δίωξης.
5. Την αναστολή ισχύος εντάλματος σύλληψης.
6. Την αναστολή εκτέλεσης ποινής.
7. Την υποχρεωτική αναβολή στράτευσης.
8. Την υποχρεωτική αναβολή της δίκης.
9. Σε περίπτωση δε ολοκλήρωσης του θεραπευτικού προγράμματος, προβλέπονται: α) Η οριστική αποχή από την ποινική δίωξη, β) η υποχρεωτική αναστολή της ποινής που επιβάλλεται, γ) η υποχρεωτική αναγνώριση ελαφρυντικής περίστασης υπέρ του δράστη.
Αντικειμενικά κριτήρια για τις ποινές
Από την άλλη, στο σχέδιο νόμου θα περιλαμβάνονται και ρυθμίσεις με τις οποίες θα καθορίζονται αντικειμενικά κριτήρια για τη διάκριση των ελαφρύτερων, βαρύτερων και ιδιαιτέρα σοβαρών περιπτώσεων διακίνησης των ναρκωτικών, με αντίστοιχη κλιμάκωση των ποινών, ούτως ώστε:
α) Να επιτυγχάνεται δικαιότερη μεταχείριση των μικροδιακινητών, ιδιαίτερα των εξαρτημένων, ανάλογη με το μέτρο της απαξίας της πράξης τους, τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε και της ιδιότητάς τους ως εξαρτημένων από τις ναρκωτικές ουσίες ή μη.
β) Να μην εμφανίζονται φαινόμενα επιβολής δυσανάλογα μεγάλων ή δυσανάλογα μικρών ποινών για τις ίδιες πράξεις.
γ) Να μη διαφεύγουν πλέον της απειλής επιβολής της σοβαρότερης κύρωσης (ισόβιας κάθειρξης) διακινητές που τελούν ιδιαίτερα βαρείες πράξεις διακίνησης.
Φόβοι ότι η αναξέλεγκτη χρήση θα κάνει ζούγκλα τις ήδη υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας
Διακριτές αποστάσεις λαμβάνει από το υπό κατάρτιση νομοσχέδιο για τα ναρκωτικά ο νομικός Μιχάλης Παπακώστας, διατυπώνοντας ενστάσεις, αλλά και την πεποίθηση ότι το νέο νομοσχέδιο, αν ισχύσει, δύναται να επιφέρει μη αναστρέψιμες συνέπειες:
«Το υφιστάμενο νομοθετικό περιγράφει αναλυτικά και σαφώς όλες τις περιπτώσεις ατόμων που κατέχουν ή κάνουν χρήση ναρκωτικών, μάλιστα περιγράφει το ατιμώρητο στην περίπτωση που η χρήση είναι εντελώς συμπτωματική και δεν πρόκειται να επαναληφθεί. Επομένως, φρονώ ότι η προτεινόμενη ρύθμιση δεν πρόκειται να αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αντιθέτως, η αποποινικοποίηση της χρήσεως θα αυξήσει τον αριθμό των χρηστών και θα καταστήσει ανεξέλεγκτη τη χρήση ναρκωτικών, με κίνδυνο να μετατρέψει σε ζούγκλα ορισμένες ήδη υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας. Επίσης, η μείωση των τιμών που θα καταγραφεί στις ναρκωτικές ουσίες είναι πιθανό να στρέψει τους ήδη υπάρχοντες χρήστες σε πιο σκληρά ναρκωτικά και ακριβότερα. Το μοναδικό βραχυπρόθεσμο όφελος από μια τέτοια κίνηση αποποινικοποίησης θα ήταν η αποσυμφόρηση των φυλακών για ένα μικρό χρονικό διάστημα, κενό το οποίο είναι βέβαιο πως θα καλυφθεί σύντομα από τελεστές ακόμα πιο σοβαρών αδικημάτων».
Μιχάλης Παπακώστας, Δικηγόρος
«Η κάνναβη είναι εθιστική και προκαλεί ακόμη και σχιζοφρένεια σε όποιον κάνει κατάχρηση»
«Δυστυχώς οι πολιτικοί που μας κυβερνούν σήμερα έχουν παραμείνει στη λογική ότι η κάνναβη δεν είναι εθιστική. Ομως εκατοντάδες επιστημονικές έρευνες αναφέρονται στην εθιστική δράση της ουσίας. Το χάσις προκαλεί ακόμη και σχιζοφρένεια, εάν γίνεται παρατεταμένη χρήση του. Εάν ψηφιστεί αυτό το νομοσχέδιο, ουσιαστικά δημιουργείται μια νέα γενιά ναρκομανών. Είναι εγκληματικό αυτό που πάνε να κάνουν. Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι η κάνναβη είναι ένα σκληρό ναρκωτικό.
Αξίζει να τονιστεί ότι η μακροχρόνια χρήση της προκαλεί συναισθήματα άγχους και βαριάς κατάθλιψης, επηρεάζει την ικανότητα οδήγησης και έχει αρνητικές συνέπειες στην ανάπτυξη του εμβρύου (για τις εγκύους).
Επίσης επηρεάζει τη σκέψη, τα συναισθήματα και τις αισθήσεις του ανθρώπου. Μπορεί να προκαλέσει διάφορες ψυχικές ασθένειες, όπως φοβίες και μανιοκατάθλιψη, ενώ αποτελεί ένα σκαλοπάτι για τη χρήση και άλλων σκληρών ναρκωτικών, όπως η ηρωίνη.
Επιπλέον, έχει επιπτώσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα, επηρεάζει τη γονιμότητα και οδηγεί σε απάθεια και χάσιμο του ενδιαφέροντος για την ίδια τη ζωή».
Κωνσταντίνος Αλεξανδρόπουλος,
(Διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του νοσοκομείου Ευαγγελισμός)
Βάσω Παλαιού
Ο Παπανδρέου το είχε πει (από το 1997) σε συνέντευξη στο «Κλικ»
Το ‘πε και το ‘κανε… Τι κι αν του πήρε αρκετά χρόνια, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν ξέχασε τις δηλώσεις του περί αποποινικοποίησης της χρήσης χασίς. Αλλωστε το έχει πει και ο ίδιος δημοσίως. Μιλώντας στο «ΚΛΙΚ» το 1997, ως αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών τότε, είχε εξομολογηθεί ότι στα χρόνια της Αμερικής ακόμα είχε και ο ίδιος δοκιμάσει μαριχουάνα και πρότεινε την καλλιέργεια χασίς στο… σπίτι!
«Η δίωξη, η αυστηρή ποινή στον έμπορο είναι επιβεβλημένη. Ομως ο χρήστης αντιμετωπίζεται ορισμένες φορές σαν εγκληματίας, ενώ πρόκειται για “ασθενή”» υποστήριζε τότε, σημειώνοντας ότι «όποιος είναι εξαρτημένος από τοξικές ουσίες έχει προβλήματα υγείας, προβλήματα ένταξης στην κοινωνία και σίγουρα η αντιμετώπισή του με κατασταλτικά μέσα δεν λύνει το πρόβλημα». Εφερνε μάλιστα το παράδειγμα του Ρέιγκαν στις ΗΠΑ, όταν υιοθετήθηκε η έντονη καταστολή, με αποτέλεσμα το «χτύπημα» μεν στη χρήση της μαριχουάνας, την αύξηση όμως της χρήσης σκληρών ναρκωτικών, του Σιράκ στη Γαλλία, που οδήγησε σε εξάπλωση των ναρκωτικών, της παραοικονομίας και στη διάβρωση της Αστυνομίας και της Δικαιοσύνης, και της Ολλανδίας, αντίθετα, όπου οι χρήστες μειώθηκαν στο ένα τρίτο των μέσων αριθμών της Ευρώπης.
Ξεκαθαρίζοντας -προφανώς για να μην παρεξηγηθεί- ότι γενικά είναι κατά της χρήσης ναρκωτικών, σημείωνε ότι «δεν μπορείς να συμπεριλάβεις στην ίδια κατηγορία τις συνέπειες από τη χρήση της κάνναβης με αυτές από τη χρήση των σκληρών ναρκωτικών, όπως είναι η ηρωίνη, το ecstasy, το LSD παλιότερα κ.λπ.».
Προκρίνοντας λοιπόν τον διαχωρισμό των ναρκωτικών ουσιών, ως «επιστημονική αλήθεια», τόνιζε ότι η αντιμετώπιση νομικά με τον ίδιο τρόπο της χρήσης κάνναβης με τα σκληρά ναρκωτικά «τους μόνους που βοηθά στην πραγματικότητα είναι την οργανωμένη μαφία και την εξάπλωση του εμπορίου των ναρκωτικών». Εκτιμούσε δε ότι η αποποινικοποίηση -δίνοντας τη δυνατότητα στον χρήστη να καλλιεργεί στο σπίτι του μικρή ποσότητα, μόνο για δική του χρήση- δεν θα έλυνε μεν το πρόβλημα, πλην όμως θα μπορούσε να συμβάλει στο να χτυπηθεί η μαφία…
Μ.Η.Τ. 232120