Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχθηκε ανεπαρκής

Ο πρώην εκπρόσωπος Τύπου και στενός συνεργάτης του Τσίπρα Ανδρέας Καρίτζης μιλά πρώτη φορά μετά την παραίτησή του

Από τον
Σπύρο Κάραλη

H αντοχή της κυβέρνησης οφείλεται στην αδυναμία της Ν.Δ.» τονίζει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο πρώην εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος Ανδρέας Καρίτζης, επί σειράν ετών μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας, και εκ των στενότερων συνεργατών του Αλέξη Τσίπρα έως το 2015.
Ο κ. Καρίτζης -που μιλά δημόσια για πρώτη φορά μετά την παραίτησή του, τον Αύγουστο του 2015- σημειώνει ότι η ελληνική Αριστερά έχει υποστεί συντριπτικό πλήγμα, εκτιμά ότι «δύσκολα θα ανακάμψει εκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ» και εξηγεί γιατί επέλεξε την προσωπική πορεία από μια θέση κυβερνητικού αξιωματούχου.

Κύριε Καρίτζη, υπήρξατε στενότατος συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα επί μακρόν. Γιατί αποχωρήσατε; Δεν είδατε ευκαιρίες στην κυβερνητική προοπτική της Αριστεράς;

Η Ελλάδα βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια σε μια κρίση ταυτότητας και στρατηγικής, σε έναν κόσμο που αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς. Με δεδομένη τη δεινή θέση της χώρας, απαιτείται πολύ διαφορετική νοοτροπία διακυβέρνησης. Δυστυχώς, στον ΣΥΡΙΖΑ επικράτησαν τελικά η παραδοσιακή νοοτροπία και μεθοδολογία άσκησης πολιτικής. Προτίμησα, λοιπόν, να συνεχίσω, με ό,τι δυνάμεις έχω, στην αναζήτηση μιας διαφορετικής πολιτικής ποιότητας, αντί να γίνω υψηλόβαθμος αξιωματούχος σε ένα παραδοσιακό πολιτικό περιβάλλον που δεν ανταποκρίνεται στις διεργασίες οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη και θα καθορίσουν την πορεία μας στο μέλλον.

Εκτιμήσατε, δηλαδή, ότι η επιλογή που έγινε αμέσως μετά το δημοψήφισμα του 2015, με την υπογραφή ενός τρίτου Μνημονίου, δεν ήταν η ενδεδειγμένη;

Η υπογραφή της συμφωνίας, το καλοκαίρι του 2015, δεν είναι η αιτία, αλλά το αποτέλεσμα της ανεπάρκειας να συλληφθεί και να υλοποιηθεί μια πολυεπίπεδη στρατηγική ανάταξης της χώρας. Το κρίσιμο ερώτημα από το 2012, το οποίο κορυφώθηκε το 2015 για τον ΣΥΡΙΖΑ, ήταν αν θα βρει τη δύναμη και την επινοητικότητα να αποδεσμευθεί από το παραδοσιακό πλαίσιο άσκησης πολιτικής. Η υπογραφή του Μνημονίου, κατά τη γνώμη μου, σηματοδοτεί κυρίως μια πολιτική επιλογή παραμονής στο παραδοσιακό -και εν πολλοίς σήμερα παρακμιακό- πολιτικό πλαίσιο.

Δύο χρόνια μετά, πιστεύετε ότι η απόφαση που πήρατε τέτοιες ημέρες δικαιώθηκε;

Δεν σκέφτομαι με όρους δικαίωσης. Μακάρι να αποδειχθεί ότι η ελληνική κοινωνία μπορεί να βγει από το σημερινό τέλμα με την ακολουθούμενη πολιτική. Ωστόσο, ύστερα από τόσα χρόνια, δεν φαίνεται κάτι τέτοιο. Είχα την ελπίδα ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην έναρξη μιας πιο δημιουργικής περιόδου, παρά τους περιορισμούς και τις δυσκολίες που θέτει το μνημονιακό καθεστώς, και για να μπορέσουμε να απαλλαγούμε από αυτό. Δυστυχώς, η ζωή έδειξε ότι η Αριστερά δεν ήταν σε θέση να παίξει αυτόν τον ρόλο, με αποτέλεσμα η διακυβέρνησή της να κινείται στο ίδιο, λίγο – πολύ, επίπεδο ποιότητας με τις προηγούμενες. Ομως, η κοινωνία μας χρειάζεται αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο άσκησης της πολιτικής, αν θέλει να μην οδηγηθεί σε μια ακόμα βαθύτερη παρακμή από αυτήν που βιώνει σήμερα.

Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ, όπως την περιγράψατε, έχει οδηγήσει σε καθίζηση την ελληνική Αριστερά. Πιστεύετε ότι η Αριστερά θα μπορέσει να συνέλθει από την ήττα που έχει υποστεί;

Με παραδοσιακούς όρους οργάνωσης και δράσης είναι εξαιρετικά δύσκολο. Το παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε τα όρια των πολιτικών φαντασιακών και των εργαλείων της Αριστεράς. Επίσης, η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ να υιοθετήσει τη μνημονιακή κανονικότητα στέρησε από την ελληνική κοινωνία την ύπαρξη ενός συλλογικού πανελλαδικού οργανισμού, που θα ήταν σε θέση με αξιώσεις να αναπτύξει μια πιο σύγχρονη στρατηγική. Ωστόσο, μια νέα μεθοδολογία κοινωνικής και πολιτικής κινητοποίησης, η οποία είναι πιο δημιουργική και πιο παραγωγική, που δεν εστιάζει μόνο στην πίεση στην εξουσία αλλά αναλαμβάνει να οργανώσει την καθημερινότητα και την παραγωγική δραστηριότητα, θα μπορούσε να επηρεάσει θετικά την πορεία των πραγμάτων. Μια τέτοια μεθοδολογία αναδύεται στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και σε όλον τον κόσμο. Ελπίζω να δούμε τα αποτελέσματά της σύντομα.

Πού πιστεύετε ότι θα οδηγηθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ;

Εκτιμώ ότι οι εκλογές θα γίνουν κάποια στιγμή έως το τέλος του 2018. Εως τότε, ο πολιτικός χρόνος είναι εξαιρετικά πυκνός, καθώς οι εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και την πολιτική αρχιτεκτονική της Ε.Ε. θα είναι μεγάλες. Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο ο ΣΥΡΙΖΑ να ανακάμψει εκλογικά, αλλά, όσο η Νέα Δημοκρατία δεν είναι σε θέση να προσφέρει μια εναλλακτική συστημική στρατηγική σε αυτήν του ΣΥΡΙΖΑ, το πολιτικό σκηνικό θα παραμένει ρευστό και ευμετάβλητο.

«Χωρίς καμία συνοχή ο πολιτικός λόγος της ΝΔ»

Γιατί λέτε ότι η Ν.Δ. δεν είναι σε θέση να προσφέρει μια εναλλακτική;

Η Ν.Δ. κινείται και αυτή με βάση τον παραδοσιακό τρόπο άσκησης πολιτικής: Κριτική στην κυβέρνηση και αναμονή για τη δική της σειρά να γίνει κυβέρνηση. Ομως, φαίνεται εγκλωβισμένη, από τη μια, στην υιοθέτηση του πυρήνα της μνημονιακής πολιτικής και, από την άλλη, στην καταγγελία των αντικοινωνικών και αντιπαραγωγικών αποτελεσμάτων της μνημονιακής πολιτικής. Ως εκ τούτου, εκφέρει έναν πολιτικό λόγο χωρίς συνοχή. Η αντοχή της κυβέρνησης σήμερα οφείλεται εν πολλοίς στην αδυναμία της Ν.Δ. να υποδεχθεί αυτούς που πλήττονται.

Τι σας ανησυχεί περισσότερο στην Ελλάδα σήμερα, ύστερα από επτά χρόνια Μνημονίων και μιας διετίας της Αριστεράς, που δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα;

Η συρρίκνωση της οικονομίας και η αποδυνάμωση του κράτους έχουν κλονίσει σοβαρά την κοινωνική συνοχή και τη διοικητική διάρθρωση της χώρας. Σε μια περίοδο μεγάλων ανακατατάξεων, η Ελλάδα πορεύεται εξουθενωμένη, αποδυναμωμένη και χωρίς στιβαρή στρατηγική. Ελπίζω ότι σύντομα θα αναδειχθούν οικονομικές και πολιτικές αντιλήψεις που, παρά τις διαφορές τους, θα λαμβάνουν υπόψη τους τα ειδικά χαρακτηριστικά και τα πλεονεκτήματα της χώρας, και θα βασίζονται στις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας. Το πρόβλημα δεν είναι οι διαφορές απόψεων, αλλά το αν το σύνολο των απόψεων αυτών πάει πέρα από στερεότυπα, επικοινωνεί με τη σημερινή πραγματικότητα και είναι σε θέση να επηρεάσει την πορεία των πραγμάτων.