Η λέξη «σβαρνούτ» είναι ρωσική και έχει συνδεθεί με τη νεότερη ελληνική Ιστορία. Είναι η λέξη με την οποία φέρεται ότι απέσυρε εξ ολοκλήρου τη στήριξή του στο αντάρτικο του ΔΣΕ/ΚΚΕ ο Στάλιν, στις 10 Φεβρουαρίου 1948, δίνοντας στην ουσία εντολή να τελειώσει η ένοπλη ανταρσία, αφού «σβαρνούτ» σημαίνει «αναδιπλώστε το χαλί»!
Αναφερθήκαμε στο ιστορικό της λέξης «σβαρνούτ», γιατί ο συμβολισμός της ταιριάζει γάντι στην εξωτερική πολιτική που εμπνεύστηκε ο Αχμέτ Νταβούτογλου και την υλοποιεί με πάθος, ιδιαίτερα μετά το 2009, όταν ανέλαβε τα ηνία του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Ολα αυτά τα χρόνια ο Νταβούτογλου, εξασφαλίζοντας την απόλυτη στήριξη του Ερντογάν, ο οποίος φαίνεται ότι μάλλον έχει μετανιώσει για την επιλογή του αυτή, άπλωσε το νεοοθωμανικό χαλί της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στα Βαλκάνια, στον Καύκασο, στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, έχοντας ως βασικό θεμέλιο το λεγόμενο στρατηγικό βάθος της Τουρκίας. Μια πομφόλυγα που μόνο ένας πολιτισμικά απαίδευτος Τούρκος θα μπορούσε να «εμπνευστεί», αφού είναι αδιανόητο να μιλάς για στρατηγικό βάθος που αναλύεται στην οθωμανική παρουσία σε μια εκτεταμένη περιοχή όπου επί αιώνες δεν λειτούργησε ούτε ένα πανεπιστήμιο, μια παρουσία που το μόνο που κατάφερε ήταν η καταστροφή πολιτισμών, με μόνο «αντίδωρο» τον ισλαμικό σκοταδισμό!
Ενώ, λοιπόν, ο Νταβούτογλου άπλωνε το χαλί της νεοοθωμανικής ανοησίας με την αφελή (sic) υποστήριξη της Ουάσινγκτον, κάποια στιγμή το άπλωμα και η επέκταση επιβραδύνθηκαν, μετά σταμάτησαν και εδώ και μερικές εβδομάδες άρχισαν να αναδιπλώνονται, λες και κάποιος πρόφερε τη μαγική λέξη «σβαρνούτ», όπως τότε, το 1948, ο πατερούλης Στάλιν!
Η επιβράδυνση άρχισε να γίνεται ορατή διά γυμνού οφθαλμού με την επιχείρηση αποσταθεροποίησης της Συρίας, όπου τα χρονοδιαγράμματα και οι στρατηγικές προβλέψεις του ίδιου του Ερντογάν και του Νταβούτογλου διαψεύστηκαν παταγωδώς, για να ακολουθήσουν οι αντι-εξεγέρσεις σε Αίγυπτο και Τυνησία, όπου η Τουρκία συνέχισε πεισματικά να υποστηρίζει τους ισλαμιστές, μετατρέποντας με τη στάση της τους χθεσινούς φίλους σε εχθρούς.
Η αναδίπλωση άρχισε να παίρνει διαστάσεις χιονοστιβάδας, και μάλιστα σε… έρημο, αυτήν της Σομαλίας, όταν στις 27 Ιουλίου αντάρτες της ισλαμιστικής οργάνωσης El Şebab, παράρτημα της Αλ Κάιντα στην αφρικανική αυτή χώρα, επιτέθηκαν με αυτοκίνητο-βόμβα στην τουρκική πρεσβεία στο Μογκαντίσου. Μετά την επίθεση, από την οποία έχασε τη ζωή του ένας Τούρκος αστυνομικός και τραυματίστηκαν τρεις, η Τουρκία αναγκάστηκε να αναθεωρήσει την πολιτική επέκτασης της επιρροής της στη Σομαλία, περιορίζοντας τις «ανθρωπιστικές» της δράσεις.
Στη συνέχεια, το δεύτερο σοκ η Αγκυρα το ένιωσε στον Λίβανο λίγες μέρες μετά, στις 9 Αυγούστου, όταν είδε δύο πιλότους της ΤΗΥ να συλλαμβάνονται και να τίθενται υπό κράτηση ως όμηροι, πιθανόν από κάποιο παρακλάδι της Χεζμπολάχ, ως «αντίδωρο» στη σύλληψη εννέα μελών της Χεζμπολάχ στη Συρία, από δυνάμεις εξτρεμιστών που υποστηρίζονται και εξοπλίζονται από την Τουρκία, και μάλιστα υπό την άμεση εποπτεία του ίδιου του Νταβούτογλου, όπως κατήγγελλε στις 15 Αυγούστου 2013 ο Κούρδος πολέμαρχος Μουράτ Καραγιλάν, μιλώντας σε Τούρκους δημοσιογράφους. Η Τουρκία αναγκάστηκε να περιορίσει ταπεινωτικά τις δραστηριότητές της στον Λίβανο, αναδιπλώνοντας κι άλλο το χαλί της νεοοθωμανικής ονείρωξης, ζητώντας αυτή τη φορά τη βοήθεια της Τεχεράνης για να απελευθερωθούν οι όμηροι πιλότοι.
Το χαλί αναδιπλώνεται με ταχείς ρυθμούς και στην Αίγυπτο, όπου η Τουρκία κατηγορείται από την αιγυπτιακή κυβέρνηση για ανάμειξη στα εσωτερικά της Αιγύπτου, και συγκεκριμένα για ανοιχτή υποστήριξη των εξεγερμένων και των μελών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας από τις τουρκικές διπλωματικές Αρχές και από μηχανισμούς του τουρκικού κράτους. Να σημειώσουμε ότι οι διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών έχουν ενταθεί σε τέτοιο βαθμό, που η Αίγυπτος ανακάλεσε τον πρέσβη της στην Αγκυρα για διαβουλεύσεις!
Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στις σχέσεις της Τουρκίας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ, το Μπαχρέιν και τη Σαουδική Αραβία, μέχρι χθες σύμμαχοι και οικονομικοί αρωγοί στο οικονομικό «θαύμα» της Τουρκίας, το οποίο επέτρεψε στην Αγκυρα να σηκώσει κεφάλι σε διεθνές επίπεδο στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της διπλωματίας!
Η εικόνα συμπληρώνεται με το στρατηγικό αδιέξοδο της Τουρκίας στο Κουρδικό, όπου θα δούμε σε λίγες ημέρες τους Κούρδους να πραγματοποιούν την Α’ Κουρδική Εθνοσυνέλευση, με τη συμμετοχή 500 Κούρδων από τα τέσσερα τμήματα του Κουρδιστάν και 300 διεθνών παρατηρητών, μεταξύ των οποίων και παρατηρητές από τα Η.Ε., τις ΗΠΑ, την Ε.Ε., τη Ρωσία κλπ.
Οσο κι αν φαίνεται παράδοξο, νησίδα αισιοδοξίας για την εξωτερική πολιτική της Αγκυρας είναι οι σχέσεις της με την Αθήνα, η οποία, βυθισμένη στην κρίση, μάλλον αδυνατεί να αντιληφθεί τι ακριβώς γίνεται στην περιοχή.
Αλήθεια, θα συμμετάσχει παρατηρητής από την Ελλάδα στην Κουρδική Εθνοσυνέλευση ή…
Σάββας Καλεντερίδης
