Η τηλεοπτική συνέντευξη του πρωθυπουργού Αλ Τσίπρα καθησύχασε, μόνον εν μέρει, τις ανησυχίες ρήξης με τους εταίρους ή επιβολής αβάσταχτης φορολογίας στη μεσαία τάξη, ενώ προκαλεί νέους προβληματισμούς για τις προθέσεις του στα ανοιχτά διπλωματικά μέτωπα.
Ο πρωθυπουργός είχε δηλώσει, παλαιότερα, ως προτέρημα την ένταξή του στην ΚΝΕ μετά (και όχι πριν) την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και έχει, επίσης, παραστεί, μαζί με νοσταλγούς της Stasi, σε μνημόσυνο της Ρόζας Λούξεμπουργκ στη Γερμανία. Αυτά θα αποτελούσαν μακρινές αναμνήσεις, χωρίς πολιτική σημασία, αν ο κ. Τσίπρας είχε αφομοιώσει τον τρόπο λειτουργίας της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ ή τον κώδικα επικοινωνίας με τις ξένες κυβερνήσεις στις περίπου 100 ημέρες άσκησης των καθηκόντων του.
Γιατί ο πρωθυπουργός δεν πείθει, δηλώνοντας ότι εξαπατήθηκε από τους Μ. Ντράγκι και Γ. Ντάισελμπλουμ, πριν από τις εκλογές και το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου. Ξεχνά (ή θέλει να κάνει εμάς να ξεχάσουμε) ότι η πολιτική της ΕΚΤ ήταν γνωστή ολόκληρο το 20ήμερο (και το ίδιο πρωί), πριν από το Eurogroup. Το Μαξίμου δεν πίστευε όσα γνώριζαν πολιτικοί, διπλωμάτες και δημοσιογράφοι στις Βρυξέλλες; Το μόνο παρόμοιο ιστορικό προηγούμενο («μας εξαπατήσατε») είχε ακουστεί το 1974 με την απώλεια της μισής Κύπρου, ενώ και το 1991 ο Μ. Γιλμάζ είχε απαντήσει «δεν καταλάβατε καλά» στον Κων. Μητσοτάκη, που προσδοκούσε λύση στη Μεγαλόνησο.
Παράλληλα η κυβέρνηση δεν πείθει, όταν εξακολουθεί να εκπλήσσεται με τις αντιδράσεις των Αμερικανών στην υπόθεση Ξηρού. Δεν έχει αντιληφθεί ότι η (δημόσια) αντίδραση της Ουάσινγκτον ήταν εντονότερη και από τις (παρασκηνιακές) επικρίσεις κατά των διευκολύνσεων του Ερντογάν σε ισλαμιστές που μετέβαιναν στη Συρία το 2013; Κατά τον ίδιο τρόπο, ο πρωθυπουργός δεν πείθει, όταν -και προχθές- υποστήριξε «θα δείτε» σχετικά με προκαταβολές για τον νέο αγωγό από τη Ρωσία. Μήπως ο επικεφαλής της Gazprom Α. Μίλερ δεν του επανέλαβε, ως προαπαιτούμενο, την εξασφάλιση προεγκρίσεων από την Κομισιόν;
Η επόμενη ρήξη -και μάλιστα ταυτόχρονα- με τους εταίρους, την Ουάσινγκτον και τη Μόσχα έρχεται (ακάθεκτη!) στις 25 Ιουνίου, όταν στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. θα αποφασιστεί η ανανέωση ή διαφοροποίηση των κυρώσεων κατά του οικονομικού, αμυντικού και ενεργειακού κλάδου της Ρωσίας.
Ελληνικές και ξένες διπλωματικές πηγές κρίνουν ότι το δίλημμα του Ιουνίου θα είναι πολύ διαφορετικό συγκριτικά με την ήπια κρίση στην αρχή της κυβερνητικής θητείας. Στα τέλη Ιανουαρίου, ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς είχε καταφέρει να εντάξει τις ελληνικές αντιρρήσεις στο μπλοκ των άλλων επιφυλακτικών (Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία) έναντι των πιο σκληρών. Εκείνη η κρίση αφορούσε επιμέρους πτυχές, ενώ τον Ιούνιο θα εξεταστεί ο σκληρός πυρήνας των κυρώσεων. Επίσης, τότε δεν είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία του Μινσκ, σε αντίθεση με το προσεχές δίμηνο που η υλοποίησή της θα αποτελέσει πεδίο τριβών Δύσης – Πούτιν.
Γνωρίζοντας την έως τώρα πρακτική του Ελληνα πρωθυπουργού, οι ηγέτες των ΗΠΑ και των ισχυρών μελών της Ε.Ε. τον αναμένουν «στη γωνία», αν κινηθεί εγγύτερα προς τη Μόσχα και αν δώσει αφορμές (…ταυτόχρονα ίσως με την τελική διαπραγμάτευση του νέου Μνημονίου) για αντιμετώπιση της χώρας μας σαν παρείσακτης στη Δύση. Παρομοίως, ο πρόεδρος Β. Πούτιν και ο υπουργός Εξωτερικών Σ. Λαβρόφ αναμένουν να δουν, για τα δικά τους συμφέροντα, αν ο κύριος Τσίπρας θα τους διευκολύνει, ασκώντας βέτο στις κυρώσεις ή, τουλάχιστον, εξαιρώντας από τους αυστηρούς περιορισμούς τους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες που βρίσκονται στο στενό περιβάλλον του ισχυρού άνδρα του Κρεμλίνου.
Το δίλημμα του Ιουνίου θα είναι σκληρό, αφού είναι δυσχερέστατο, αν όχι αδύνατον, η Αθήνα να ικανοποιήσει -ταυτόχρονα- Ουάσινγκτον, Βρυξέλλες και Μόσχα. Ο δε πρωθυπουργός δεν θα μπορεί να ισχυριστεί ότι «εξαπατήθηκε» από κανέναν εκ των συνομιλητών του.
Aλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη.
