ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Η πρόταση της ομάδας Μάνου για τη συνταγματική αναθεώρηση

Αν και δεν έτυχε της προβολής που της άξιζε, θεωρώ ότι η πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης που συνέταξε η ομάδα του Στέφανου Μάνου (Νίκος Αλιβιζάτος, Παναγής Βουρλούμης, Γιώργος Γεραπετρίτης, Γιάννης Κτιστάκις, Φίλιππος Σπυρόπουλος) αξίζει να συζητηθεί για έναν λόγο: Μοιάζει να ταυτίζεται με τον πυρήνα της κυβερνητικής σκέψης για έναν νέο συσχετισμό εξουσίας μεταξύ Προέδρου Δημοκρατίας – κυβέρνησης εντός πολιτεύματος, ασχέτως αν καταλήγει από διαφορετική αφετηρία σε άλλα συμπεράσματα.

Οι κυβερνητικές διαρροές αναφέρονται σε έναν ισχυρό Πρόεδρο Δημοκρατίας (εκλογή από τον λαό) και σε ένα νέο συναινετικό Κοινοβούλιο (απλή αναλογική). Η πρόταση της ομάδας Μάνου αναδιατάσσει τον συσχετισμό εξουσίας μεταξύ Προέδρου – κυβέρνησης, προσθέτοντας και έναν ισχυρό νέο παίκτη επιρροής του Προέδρου της Δημοκρατίας, το ανώτατο δικαστήριο. Η βάση της πρότασης προβλέπει έναν διορισμένο Πρόεδρο με μεγάλες εξουσίες και μια Βουλή χωρίς το προνόμιο της δεδηλωμένης (της δίδεται η δυνατότητα να δίνει ψήφο εμπιστοσύνης σε κυβερνήσεις μειοψηφίας!).

Οι συντάκτες της δείχνουν να μη συνειδητοποιούν την έκταση των αλλαγών, κάνοντας αναφορά σε «σχετική ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου». Οταν όμως προτείνεις τη συγχώνευση των ανώτατων δικαστηρίων (Αρειος Πάγος, ΣτΕ) σε ένα και το προικοδοτείς με έλεγχο συνταγματικότητας νόμων, με προδικαστικό έλεγχο επενδύσεων και με την αρμοδιότητα διορισμού των μελών της Γενικής Γραμματείας Εσόδων (Ανεξάρτητη Αρχή Προϋπολογισμού), το να δίνεις στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την εξουσία να διορίζει τον πρόεδρο και τον εισαγγελέα αυτού του δικαστηρίου ισοδυναμεί με μεγάλη ισχύ. Η εξουσία του Προέδρου ενισχύεται περισσότερο, αν αναλογιστεί κανείς ότι η ομάδα Μάνου προτείνει να του δοθεί η αρμοδιότητα να διορίζει τους προέδρους ανεξάρτητων Αρχών, να προκηρύσσει δημοψήφισμα, να στέλνει στο Συνταγματικό Δικαστήριο ψηφισμένους νόμους για έλεγχο, να διαλύει τη Βουλή, να συγκαλεί συμβούλιο αρχηγών.

Από την άλλη πλευρά, αυτή η πρόταση, που ανακατανέμει την εξουσία μεταξύ Προέδρου – κυβέρνησης, δίνει στο πρώτο κόμμα σε έδρες τη δυνατότητα να κυβερνά με σχετική πλειοψηφία χωρίς δεδηλωμένη, αν δεν προκύπτει μεγαλύτερη πλειοψηφία από τη Βουλή. Η νέα μηχανική της εξουσίας (ισχυρός Πρόεδρος – ισχυρή Δικαιοσύνη – αδύναμη Βουλή – αδύναμη κυβέρνηση) αξίζει να συζητηθεί στη βάση της, έστω και αν κάκιστα λείπει από την εξίσωση ο λαός (δίνει εξουσία σε διορισμένους – την αφαιρεί από εκλεγμένους). Κατά τα λοιπά, πρόκειται για πρόταση φιλελεύθερη στην οικονομία (προστασία ιδιοκτησίας από φορολογία, προστασία επενδύσεων), αντιφιλελεύθερη σε θέματα ατομικών δικαιωμάτων (περιορισμός δικαιώματος απεργίας σε ΔΕΚΟ ζωτικής σημασίας, περιορισμός ανθρώπινων δικαιωμάτων). Φυσικά, προβλέπει και τον χωρισμό κράτους – Εκκλησίας, τον οποίο συνυπογράφει ο σύμβουλος του προέδρου της Ν.Δ. Γιάννης Κτιστάκις.

Μανώλης Κοττάκης