Η έλλειψη διορατικότητας οδήγησε στην περιπέτεια τον Μαρινόπουλο
H πτώχευση του Μαρινόπουλου είναι το κλασικό παράδειγμα της υπερεκτίμησης συνθηκών εκ μέρους ενός κακού μάνατζμεντ. Στους θεωρητικά καλούς καιρούς της οικονομίας, τότε που είχαμε ανάπτυξη, η γνωστή αλυσίδα απλώθηκε περισσότερο από όσο ο ίσκιος της επέτρεπε. Εξαγόρασε πολλές μικρές αλυσίδες σούπερ μάρκετ ανά την Ελλάδα, προκειμένου να αυξήσει το μερίδιο αγοράς και τους τζίρους της.
Προχώρησε σε άνοιγμα πολλών υποκαταστημάτων, τα οποία περιήλθαν στην ιδιοκτησία της. Προσέφυγε στον αλόγιστο τραπεζικό δανεισμό και γιγαντώθηκε. Οσο η αγορά ήταν θεωρητικά «μεγάλη» και ο κόσμος ξόδευε, τα μαθηματικά έβγαιναν. Ο ημερήσιος τζίρος τοκιζόταν, οι προμηθευτές πληρώνονταν με καθυστέρηση 10-20 ημερών, τα δάνεια εξυπηρετούνταν, εισφορές – λειτουργικά έξοδα καταβάλλονταν. Οταν όμως ξέσπασε η κρίση, οι αριθμοί άρχισαν να μη βγαίνουν. Η κατανάλωση στον κλάδο τροφίμων έπεσε κατά 20%. Επιλογή αύξησης των τιμών δεν υπήρχε – η εταιρία θα έβγαινε από τον ανταγωνισμό. Η ΔΕΗ για τα αναμμένα ψυγεία που λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο στα αχανή κτίρια έμοιαζε τώρα υπέρογκη. Ο αριθμός του προσωπικού -13.000 υπάλληλοι-, λόγω της επέκτασης της αλυσίδας, δυσβάστακτος.
Και οι μέθοδοι για την κάλυψη του προβλήματος, όπως η διανομή εκπτωτικών κουπονιών μέσω εφημερίδων, στην πραγματικότητα έριχναν το κύρος της εταιρίας. Μην αναζητούμε όμως δολιότητα στην αρνητική αυτή εξέλιξη, ούτε φταίει ο καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς, όπως πολλοί έσπευσαν να γνωμοδοτήσουν. Πολύ δε περισσότερο δεν φταίνε τα capital controls. Αυτό που φταίει κατά βάση είναι η έλλειψη διορατικότητας του μάνατζμεντ και φυσικά η χρεοκοπία της χώρας. Το να «στήνεται» κατά συνέπεια αριστερός ιδεολογικός χορός για λουκέτα αυτής της μορφής είναι άτοπο. Πτώση κατανάλωσης -βλέπετε- δεν υπήρξε μόνο για τον Μαρινόπουλο, υπήρξε και για τους ανταγωνιστές του.
Γιατί και αυτοί δεν είχαν ανάλογα αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα; Η απάντηση είναι ότι ήσαν περισσότερο διορατικοί υπό τις περιστάσεις. Οι μεν Γερμανοί απλώθηκαν συντηρητικά και με χαμηλές τιμές κέρδισαν μερίδιο από την αγορά, οι δε κυρίαρχοι Ελληνες (Σκλαβενίτης – Βασιλόπουλος) υπήρξαν προσεκτικοί και δεν απλώθηκαν στην περιφέρεια, στην οποία κυριαρχούν μικρότερες αλυσίδες (Κρητικός – Μασούτης). Ο Σκλαβενίτης, μάλιστα, απέρριψε εισήγηση οιονεί μέλους της οικογενείας του για συγχώνευση με τον Βερόπουλο, γιατί έπρεπε να συντηρήσει σωρεία υποκαταστημάτων στην περιφέρεια. Τούτων δοθέντων, αν θέλουμε συμπεράσματα από την περιπέτεια Μαρινόπουλου, αυτά ας τα αναζητήσουμε μακριά από τις προσφιλείς στην Ελλάδα θεωρίες συνωμοσίας για αφεντικά που σώζουν την προσωπική περιουσία τους αδιαφορώντας για τους εργαζομένους. Τα πράγματα είναι πιο «απλά». Δεν τα ζύγισαν σωστά. Κακός υπολογισμός. Κανείς επιχειρηματίας άλλωστε δεν θέλει να ζήσει την ντροπή του λουκέτου.
Μανώλης Κοττάκης