Το δημοψήφισμα που διεξάγεται αύριο στην Ιταλία θα έχει δραματικές επιπτώσεις για ολόκληρη την Ευρώπη, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμά του. Καταρχάς, περί τίνος πρόκειται, διότι κατά μακρά παράδοση στην πατρίδα μας όσο πιο κοντά μας συμβαίνει ένα γεγονός και όσο περισσότερο μας αφορά τόσο λιγότερο μας ενδιαφέρει, όπως και αυτούς που ασχολούνται με την ενημέρωσή μας!
Οι Ιταλοί θα ψηφίσουν για το αν θα αφαιρέσουν από τη Γερουσία τα δύο τρίτα των μελών της και ένα μεγάλο μέρος της νομοθετικής εξουσίας της, μετατρέποντάς την ουσιαστικά σε συμβουλευτικό όργανο και δίνοντας υπερεξουσίες στην κεντρική κυβέρνηση. Σημειωτέον ότι αλλαγές σαν κι αυτές συζητιούνται εδώ και 30 χρόνια.
Είναι λογικό σε μία χώρα με τεράστια δημοκρατική παράδοση, με μία δημόσια διοίκηση που λειτούργησε και λειτουργεί αποτελεσματικά παρά τις 17 εκλογές μέσα σε 68 χρόνια (!), με ένα πολύ προωθημένο σύστημα τοπικής αυτοδιοίκησης με πραγματικές εξουσίες σε όλους τους βαθμούς της και με μία δικαστική εξουσία γενναία μέχρι τις τελευταίες ρανίδες του αίματός της, στην κυριολεξία, να μην αρέσει και τόσο η ιδέα της παροχής περισσότερων εξουσιών στην εκτελεστική εξουσία.
Αν οι ενστάσεις αυτές έχουν σοβαρή δικαιολογία τη δημοκρατική ευαισθησία των δημόσιων και δικαστικών λειτουργών, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τα εξόχως λαϊκιστικά κόμματα της αντιπολίτευσης. Μια ήττα του «ΝΑΙ» και του Μ. Ρέντσι θα διαβαστεί ως νίκη της Λίγκας του Βορρά και του Κινήματος των Πέντε Αστέρων.
Ο πρωθυπουργός έχει ποντάρει το πολιτικό μέλλον του στην ψηφοφορία, υποσχόμενος να παραιτηθεί εάν οι μεταρρυθμίσεις απορριφθούν. Σε μία τέτοια περίπτωση οι αντίπαλοί του μπορεί να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να προκαλέσουν εκλογές και με μία νέα κυβέρνηση να διεξαγάγουν ένα νέο δημοψήφισμα για την παραμονή της Ιταλίας στο ευρώ.
Εάν ένας από τους μεγαλύτερους δημόσιους οφειλέτες του κόσμου αποφασίσει να ενεργήσει αυτόνομα, ολόκληρο το ευρωπαϊκό εγχείρημα μπορεί να δεχτεί ένα θανάσιμο πλήγμα.Από τις απόψεις του Μπ. Γκρίλο και του Μ. Σαλβίνι δεν προκύπτει κανένα αξιόπιστο όραμα για το μέλλον της πατρίδας τους: οι συνήθεις κατηγορίες κατά της Ευρωπαϊκής Ενωσης για εγχώρια λάθη, όπως η συσσώρευση τεράστιου δημόσιου χρέους, το οποίο ανέρχεται στο 132% του ΑΕΠ, ανέφικτες και ανέξοδες υποσχέσεις, όπως ένα εγγυημένο εισόδημα για όλους τους πολίτες χωρίς να διευκρινίζονται οι πόροι, ελάχιστη πολιτική εμπειρία και ακόμη πιο περιορισμένη γνώση της ευρωπαϊκής Ιστορίας. Σας θυμίζουν τίποτα όλα αυτά; Από την άλλη, και ο Ιταλός πρωθυπουργός διέπραξε πιθανότατα ένα τεράστιο σφάλμα, τόσο με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος όσο και με το γεγονός ότι συνέδεσε άρρηκτα το πολιτικό μέλλον του με αυτό.
Τεχνοκράτης ο ίδιος, έφτασε στην κορυφή μέσα από εσωκομματικές διαδικασίες δίχως να έχει υποστεί ποτέ τη δοκιμασία των εκλογών. Επίσης δεν κατάφερε, καταπώς φαίνεται, να πείσει ότι οι μεταρρυθμίσεις του αφορούν την ευημερία του λαού και το σύνολο της οικονομίας και όχι έναν τρόπο διακυβέρνησης που εξυπηρετεί καλύτερα το κατεστημένο των μεγαλοτραπεζιτών. Παίζοντάς τα «όλα για όλα» ο Ματέο Ρέντσι τα οδηγεί αναπόφευκτα σε δραματική κατάληξη διότι α) αν κερδίσει το δημοψήφισμα, η Ιταλία θα έχει αυταρχικές κυβερνήσεις, κάτι που θα εξυπηρετούσε ακραίες δυνάμεις της Ε.Ε. σαν του κ. Σόιμπλε. β) Αν χάσει, η Ιταλία ίσως είναι η επόμενη χώρα που θα επιχειρήσει την έξοδο από την Ε.Ε.
Επομένως, σε κάθε περίπτωση η Ιταλία οδεύει προς λύσεις που πιθανότατα δεν βοηθούν ούτε τη δημοκρατική διακυβέρνησή της ούτε την Ευρώπη, η οποία δεν νοείται χωρίς αυτήν.
Γιώργος Στράτος
*Δικηγόρος – δημοσιογράφος
Μ.Η.Τ. 232120