Το 2016 τελειώνει με το πέρασμα του τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας εκτός εθνικού ελέγχου και το 2017 έρχεται με την κατάρρευση παραδοσιακών συγκροτημάτων Τύπου. Η Ελλάδα έπειτα από οκτώ χρόνια ραγδαίας ύφεσης και έξι χρόνια εντός Μνημονίων ζει το τέλος των ψευδαισθήσεων. Αποδεικνύεται ότι όλο το οικοδόμημα της χώρας με τη λειτουργία διαπλοκής κράτους – επιχειρήσεων δεν είχε τη δυνατότητα να αναπαραχθεί και να αναδιαταχθεί με διαφορετικούς όρους, είτε ως διοίκηση είτε ως αγορά. Το σύμπλεγμα της Ελλάδας ως δομής, όπως πολλές φορές την τελευταία πενταετία έχει περιγραφεί από την παρούσα στήλη, προσομοιάζει με τους κοτζαμπάσηδες και τους πειρατές.
Η ένταξη στην Ευρώπη του «κλειστού πυρήνα» και οι συνθήκες του ελευθεριακού χρηματοοικονομικού καπιταλισμού σε τίποτα δεν δείχνουν να βοήθησαν το σύστημα ισχύος της χώρας να αλλάξει συνήθειες. Αντίθετα, με ακάλυπτα δάνεια, βίαιες σπατάλες, υπερχρέωση των επιχειρήσεων και του κράτους, εκμαυλισμό των εργασιακών και των ανθρώπινων σχέσεων το μόνο που τελικά επιτυγχάνεται είναι μια ολιστική χρεοκοπία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατάρρευση του κράτους, των τραπεζών, μυριάδων επιχειρήσεων, του μέσου νοικοκυριού, των συνδικάτων, της ίδιας της κρατικοδίαιτης διαπλοκής πλέον, που χαρακτήρισε και «μάρκαρε» την πολιτειακή περίοδο της Μεταπολίτευσης, σε τίποτα δεν βοήθησε. Είναι εμφανές ότι η Ελλάδα βρίσκεται άβουλη και απολύτως αποπροσανατολισμένη σε ένα «βατερλό».
Το πολιτικό και το επιχειρηματικοτραπεζικό διευθυντήριό της, μετά τη διεθνή κρίση του 2008 και στον δρόμο της μνημονιακής υποταγής στη γερμανική ευρωζώνη που επέλεξαν, υπολόγιζαν σε ένα μοντέλο δημιουργικής καταστροφής. Σύμφωνα με αυτό, τα διάφορα και αλληλοδιαπλεκόμενα «κακώς κείμενα» της δομής του κράτους και της αγοράς θα διορθώνονταν με έναν μαγικό τρόπο μέσα από την κατάρρευση της χώρας.
Το όλο μοντέλο δεν είχε στη βάση του αντιλήψεις εφαπτόμενες στην εθνική συνείδηση, ούτε προσέβλεπε στα συμφέροντα των πολλών. Απλώς θεωρούσε το «σύστημα» ότι η Ελλάδα θα κατέρρεε και η εσωτερική ολιγαρχία θα αύξανε την επιρροή και την κερδοφορία της, επεκτείνοντας τις επιχειρήσεις -πλιάτσικο επί της ουσίας- και το επίπεδο ιδιοκτησίας. Τίποτε από αυτά δεν επιβεβαιώθηκε. Χωρίς να εκτιμάται ότι δεν υπάρχουν κερδισμένοι από την κατάρρευση της Ελλάδας και τη δημιουργική καταστροφή, ένα είναι γεγονός: το σύστημα, είτε αφορά την πολιτική διοίκηση -πολιτειακή στην ουσία- είτε την οικονομική ολιγαρχία, τελικά καταρρέει και αυτό. Φυσικά υπάρχουν οι μυστικοί λογαριασμοί στις ξένες τράπεζες και τις offshore. Υπάρχουν αυτοί που οδήγησαν σε χρεοκοπία τις επιχειρήσεις τους και ζουν πλουσιοπάροχα στο εξωτερικό. Αλλά αυτή η πραγματικότητα δεν αλλάζει την ουσία των πραγμάτων.
Το καθεστώς των τελευταίων 40 ετών στην Ελλάδα απορρυθμίζεται πλήρως. Πολιτικά, ηθικά, κοινωνικά, επιχειρηματικά. Το μοντέλο της δημιουργικής καταστροφής λειτουργεί τελικά σε βάρος τους. Οπως επέτρεψαν αυτοί στο ΔΝΤ και στα ευρωπαϊκά λόμπι λανθασμένους πολλαπλασιαστές και λανθασμένες «συνταγές», έτσι και η μακρά έκθεση στα Μνημόνια, στην υπανάπτυξη και την ύφεση που αυτά μοχλεύουν καταστρέφει την υφιστάμενη ολιγαρχία. Οι «ισχυροί» της Ελλάδας, οι «εγχώριοι παίκτες» όπως αρέσκονται να αυτοχαρακτηρίζονται, είναι ασήμαντα ανθρωπάκια, γιατί μια ολιγαρχία, για να έχει όγκο, διάρκεια και σεβασμό από τους υπολοίπους, θα πρέπει να έχει δημιουργικό πνεύμα. Κλίμα τάξης, δικαιοσύνης, θεσμική σοβαρότητα, εγκράτεια και -το κυριότερο- «περίσσευμα ψυχής» στα δύσκολα. Η Δύση με την αριστοκρατία και τον μεγαλοαστισμό της τα έχει διδάξει αυτά. Ούτε οι Ινδιάνοι της Λατινικής Αμερικής ούτε οι Αφρικανοί φύλαρχοι.
Από εκεί και πέρα, τι θα γίνει τώρα; Αφού η δημιουργική καταστροφή τρέχει ως μονόδρομος χωρίς να ισοσκελίζεται από μια δημιουργική ανάταξη, το χάος είναι μπροστά. Οχι με την εξέγερση της κοινωνίας, όπως λένε μερικοί, αλλά με την επιθετική και τελικά βίαιη αποδρομή της απομένουσας ολιγαρχίας των κερδοσκόπων. Κανένα έλεος για τους ηττημένους…
Μενέλαος Τασιόπουλος
Μ.Η.Τ. 232120