Αποφασίστηκε να γίνει στο Aλσος Παγκρατίου από τον δήμαρχο Α. Πλυτά, αλλά δεν υλοποιήθηκε ποτέ
Η μέρα Εθνικών Ευεργετών έχει ανακηρυχθεί επισήμως η 30ή Σεπτεμβρίου, και βρίσκουμε ευκαιρία να καταγράψουμε μiα άγνωστη πτυχή που αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η Aυτοδιοίκηση αντιμετώπισε όσους αποφάσισαν να προσφέρουν το βιος τους, τους κόπους της ζωής τους για το κοινό καλό.
Μεταφερόμαστε στα τελευταία προπολεμικά χρόνια, όταν ένα νέο κύμα ευεργετών είχε εμφανιστεί στην ελληνική πρωτεύουσα. Ανάμεσά τους ο Γεώργιος Διαμαντόπουλος, που άφησε την περιουσία του για να ιδρυθεί Δημοτικό Μαιευτήριο, ενώ για τον ίδιο σκοπό άφησε 15 εκατομμύρια δραχμές ο σπουδαίος αρχιτέκτονας Αντώνιος Σπ. Αντωνιάδης. Επίσης, ο Αλκιβιάδης Σεράφης κατέλειπε τεράστια ποσά για να ιδρυθούν Δημοτικά Λαϊκά Λουτρά κ.ά.
Αξιοπίοιση
Σε περίοδο με ιδιαίτερες οικονομικές δυσκολίες και ισχνό το δημοτικό ταμείο, οι δωρεές αυτές και πολλές ακόμη έρχονταν να αναπληρώσουν τα κενά. Δήμαρχος Αθηναίων ήταν ένας από τους σημαντικότερους άνδρες που γνώρισε η Αυτοδιοίκηση, ο Αμβρόσιος Πλυτάς, και Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου ο ευπατρίδης γιατρός Κωνσταντίνος Κολιτσίδας. Οι δυο τους διαχειρίζονταν τα θέματα επιδεικνύοντας ιδιαίτερη μέριμνα για την αξιοποίηση των ευεργεσιών, καθώς και την απόδοση τιμών στους ευεργέτες. Με τον τρόπο αυτόν όχι μόνο κατόρθωσαν να αναστηλώσουν τα οικονομικά του δήμου, αλλά και να παρουσιάσουν ένα μοναδικό σε μέγεθος και ποιότητα κοινωνικό έργο.
Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζαν τις δωρεές προκαλούσε και προσκαλούσε τους Ελληνες να συμμετάσχουν, με τις μικρές ή μεγάλες δυνάμεις τους, στην κοινή προσπάθεια. Προπαντός ανέδειξαν την ιδεολογία της ευεργεσίας, προβάλλοντας τα παραδείγματα των μέχρι τότε ευεργετών. Οι περισσότεροι, γεννημένοι σε άγονες, δύσκολες και πετρώδεις περιοχές, έφευγαν σε μακρινές χώρες και ξένους τόπους. Εκεί έκαναν, πολλές φορές, την πιο στερημένη ζωή και βαριές εργασίες. Διότι δεν υπήρχαν μόνον οι ευεργέτες που είχαν πλουτίσει με το εμπόριο και είχαν εκμεταλλευθεί ευκαιρίες. Υπήρχαν και άλλοι, που με κόπους και βάσανα συγκέντρωναν, σπυρί σπυρί την περιουσία τους για να την αφήσουν στην πατρίδα.
Γι’ αυτό οι Αμβρόσιος Πλυτάς και Κ. Κολιτσίδας φρόντισαν να πάρουν μια απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων για τη μετονομασία του Δημοτικού Αλσους Παγκρατίου σε «Αλσος Ευεργετών» (1939). Στη συνέχεια αποφάσισαν να μετατρέψουν το άλσος και σε υπαίθρια γλυπτοθήκη με τις προτομές των ευεργετών και να τοποθετήσουν μια μαρμάρινη στήλη στην οποία να αναγράφονται τα ονοματεπώνυμα των ευεργετών. Η θαυμάσια ιδέα ψηφίστηκε ομόφωνα και βρήκε ανταπόκριση από το κοινό. Τα σχέδια πραγματοποιήθηκαν από τις υπηρεσίες και τα πάντα ήταν έτοιμα για την εφαρμογή της απόφασης. Αλλά έφτασαν ο πόλεμος και η Κατοχή. Κανείς δεν μπορούσε εκείνα τα δύσκολα χρόνια να σκεφτεί κάτι περισσότερο από τον αγώνα επιβίωσης.
Μένει ως σήμερα ένα σχέδιο επί χάρτου
Οι μεταπολεμικές δημοτικές Αρχές, παρά το γεγονός ότι γνώριζαν την απόφαση, δεν έσπευσαν να την υλοποιήσουν. Μόνον ο γιος του Αμβρόσιου Πλυτά, ο Γεώργιος Πλυτάς, όταν εκλέχθηκε δήμαρχος Αθηναίων τη δεκαετία του 1960, φρόντισε να καθιερώσει ημέρα τιμής των ευεργετών, τελώντας και ετήσιο μνημόσυνο για την ανάπαυση των ψυχών τους. Μεταξύ άλλων, φρόντισε να καταγράψει τους ευεργέτες, από συστάσεως του Δήμου Αθηναίων, και να ιστορήσει την προσφορά τους.
Τότε αποκαλύφθηκαν στιγμές μεγαλείου – από βασιλιάδες και βασίλισσες μέχρι ανθρώπους της καθημερινής εργασίας έφερε στο φως της δημοσιότητας η έρευνα. Ξεκίνησε μάλιστα να υλοποιήσει την απόφαση του πατέρα του, αλλά δεν πρόλαβε, αφού οι εξελίξεις δεν του επέτρεψαν να ολοκληρώσει κανονικά τη θητεία του. Στα νεότερα χρόνια τα πάντα ξεχάστηκαν, πλην μιας περίπτωσης (1997), κατά την οποία ο Δήμος Αθηναίων πραγματοποίησε εκδηλώσεις και εκδόσεις, με ευθύνη του συγγραφέα Γιάννη Εμίρη. Πάντως, το Πάρκο Ευεργετών έμεινε έως σήμερα στα σχέδια και τα χαρτιά.
Μ.Η.Τ. 232120