Γιάννης Στουρνάρας: Ο άνθρωπος που δεν διστάζει να… βροντοφωνάζει τη διαφωνία του με τη μείωση των έμμεσων φόρων, αλλά και την επαναφορά των δώρων στο Δημόσιο
Οι αντικοινωνικές θέσεις του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), Γιάννη Στουρνάρα, αφορούν μια ευρεία γκάμα θεμάτων, καθώς φαίνεται σαν να θέλει όσο τίποτα άλλο να γκρεμίσει ό,τι έχει μείνει όρθιο από την «εποχή των Μνημονίων».
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Εδώ και πολλά χρόνια οι φοροαπαλλαγές έχουν μπει στο στόχαστρο του διοικητή της ΤτΕ, ενώ τα τελευταία χρόνια δεν διστάζει να εκφράσει τη διαφωνία του με τις προτάσεις για τυχόν μείωση των υψηλών έμμεσων φόρων και για ενδεχόμενη επαναφορά του 13ου και του 14ου μισθού στο Δημόσιο. Οσον αφορά, δε, την ακρίβεια και τα καρτέλ στην αγορά, ο κ. Στουρνάρας θεωρεί λύση την ενίσχυση, κάποια… στιγμή στο μέλλον, του ανταγωνισμού, έτσι γενικά και αόριστα.
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι μιλώντας στις 26 Φεβρουαρίου του 2015 στην Ετήσια Γενική Συνέλευση της ΤτΕ ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ξεκάθαρα: «Θα πρέπει να επανεξεταστεί το καθεστώς των φοροαπαλλαγών και άλλων ευνοϊκών φορολογικών ρυθμίσεων, περιλαμβανομένων των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Από τώρα θα μπορούν να εξεταστούν, να κοστολογηθούν και να αρχίσουν να αίρονται οι ποικίλες εξαιρέσεις από τις γενικές φορολογικές διατάξεις». Προφανώς, ο διοικητής της ΤτΕ θεώρησε ότι η παρουσία της τρόικας αποτελούσε μια καλή ευκαιρία για να λυθεί μια και καλή το θέμα.
Η μελέτη
Τα χρόνια πέρασαν, η τρόικα έφυγε, αλλά οι απόψεις του κ. Στουρνάρα δεν άλλαξαν. Στις 29 Απριλίου 2025, σε ομιλία του με θέμα «Οι διεθνείς οικονομικές εξελίξεις, ο ρόλος του ευρώ και η ελληνική οικονομία», υποστήριξε ότι «απαιτείται περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης, με εντατικότερες προσπάθειες για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και με την επανεξέταση των υφιστάμενων φοροαπαλλαγών».
Οι αντικοινωνικές θέσεις του Στουρνάρα δεν περιορίζονται, βέβαια, στις φοροαπαλλαγές. Εχει ταχθεί επανειλημμένα κατά των μειώσεων στους υψηλότατους έμμεσους φόρους, καθώς ο ίδιος υποστηρίζει ότι δεν θα περάσουν στους καταναλωτές. Επικαλείται, μάλιστα, ως δικαιολογία μια σχετική μελέτη της ΤτΕ, η οποία δείχνει ότι η μετακύλιση των μειώσεων του ΦΠΑ στις τιμές καταναλωτή βραχυπρόθεσμα είναι μερική και εκτιμάται μεταξύ 19% και 25%. Ομως η ίδια μελέτη λέει και κάτι άλλο το οποίο αποκρύβει ο κ. Στουρνάρας: «Σε μια αγορά που είναι ανταγωνιστική, η μείωση του ΦΠΑ αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τον περιορισμό των πληθωριστικών πιέσεων».
Και θα πει κάποιος εντάξει, δεν θέλει μείωση έμμεσων φόρων ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, λέει, όμως, κάτι για την καταπολέμηση της ακρίβειας και την αύξηση των εισοδημάτων; Εδώ τα πράγματα είναι απογοητευτικά. Για τις υψηλές τιμές, ο κ. Στουρνάρας θεωρεί ότι ο έλεγχος των τιμών δεν είναι λύση, διότι «στρεβλώνει τον ανταγωνισμό και μειώνει και την προσφορά αντί να την αυξήσει», και η μόνη λύση είναι γενικά η ενίσχυση του ανταγωνισμού. Ομως για να συμβεί αυτό, χρειάζεται χρόνια (αν, φυσικά, συμβεί τελικά).
Οπότε τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι πώς στο μεσοδιάστημα θα αποκλιμακωθούν οι υψηλές τιμές σε αγαθά και υπηρεσίες, ώστε να ελαφρυνθούν οι καταναλωτές, και πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό που περιέγραφε ο ίδιος πριν από λίγα χρόνια ως ολιγοπώλια στα τρόφιμα, στα καύσιμα, στις τράπεζες και στην ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη;
Ερωτήματα που μάλλον αδυνατεί να απαντήσει… Επίσης, ο Γ. Στουρνάρας επιδεικνύει κάθε φορά που του δίνεται η ευκαιρία «αλλεργία» στις αυξήσεις των μισθών, καθώς θεωρεί ότι θα οδηγήσουν στη… χρεοκοπία της χώρας. Ετσι, σε δηλώσεις του πριν από λίγο καιρό ανέφερε ότι μια απότομη αύξηση των μισθών θα οδηγούσε τη χώρα σε χρεοκοπία, τονίζοντας ότι «δεν υπάρχει λεφτόδεντρο».
Ακόμα, σε συνέδριο τον περασμένο Μάρτιο, ο κ. Στουρνάρας απέρριψε κατηγορηματικά την επαναφορά του 13ου και του 14ου μισθού στον δημόσιο τομέα, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα έβλαπτε τα φτωχότερα μέλη της κοινωνίας (σ.σ.: πώς αλήθεια;). Για τον ιδιωτικό τομέα δηλώνει ότι οι αυξήσεις πρέπει να είναι μετρημένες, ενώ θεωρεί ότι η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας πρέπει να γίνει με το σταγονόμετρο, μόνο «σε κλάδους όπου μπορούν να το σηκώσουν».
Σχεδίαζε «χαριστική» διάταξη για τις ναυτιλιακές εταιρίες
Βέβαια, ο ίδιος ως υπουργός Οικονομικών θέλησε να περάσει μια φοροαπαλλαγή-δώρο στις ναυτιλιακές εταιρίες και μάλιστα αναδρομικά! Ειδικότερα στα τέλη του 2013 επιχείρησε να περάσει διάταξη, στο νομοσχέδιο για τον ΕΝΦΙΑ, η οποία προέβλεπε την αναδρομική απαλλαγή από τον φόρο ακινήτων του νόμου 3091/2002 (ύψους 15%) των offshore που μισθώνουν ακίνητά τους σε ναυτιλιακές.
Τελικά, η διάταξη αποσύρθηκε έπειτα από έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, η οποία κατήγγειλε ότι την ώρα της μεγάλης οικονομικής δοκιμασίας του ελληνικού λαού η κυβέρνηση προωθούσε ευνοϊκές ρυθμίσεις σε ημετέρους και συμφέροντα. Επίσης, φόροι άνω των 90 εκατ. ευρώ, που είχαν ήδη καταλογιστεί, δεν θα καταβάλλονταν στα δημόσια ταμεία, καθώς η διάταξη είχε αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2010! Μπορεί η εν λόγω διάταξη να αποσύρθηκε, αλλά γίνεται εύκολα αντιληπτό πως όταν ο Γ. Στουρνάρας αναφέρεται σε επανεξέταση των φοροαπαλλαγών, οι πολλοί θα πληρώσουν το μάρμαρο και κάποιοι λίγοι θα ωφεληθούν.