Υστερα από μια σύντομη παύση από τα τηλεοπτικά και θεατρικά δρώμενα, η Φωτεινή Τσακίρη επέστρεψε δυναμικά στη σκηνή με ένα έργο που συνυπογράφει και σκηνοθετεί: τους «Miroλάτρες».
Ηαγαπημένη ηθοποιός ανεβάζει για δεύτερη χρονιά μια σύγχρονη κωμωδία με κοινωνικές αιχμές για την κρίση, την απελπισία και την ελπίδα – εκείνη την ελπίδα που μπορεί να μετατρέψει ακόμα και έναν πίνακα ζωγραφικής σε αντικείμενο λατρείας.
- Από τον Ηλία Μαραβέγια
Σε μια ειλικρινή συνέντευξη, η Φωτεινή Τσακίρη μιλάει στο «ENJOY» για την εμπειρία της συνδημιουργίας με τον σύζυγό της Τάσο Γουσέτη, την πολυπρόσωπη ηρωίδα που υποδύεται επί σκηνής, τα όρια ανάμεσα στην τέχνη και την αυταπάτη, αλλά και την ανάγκη του θεάτρου να ψυχαγωγεί και να αφυπνίζει. Από τη Βίβιαν του θρυλικού «50-50» μέχρι την Alex των «Miroλατρών», η Φωτεινή Τσακίρη παραμένει μια γυναίκα με λόγο, χιούμορ και σαφή ματιά πάνω στην κοινωνία, στην τέχνη και στον άνθρωπο.
Επειτα από μια παύση περίπου τριών ετών από τα θεατρικά και τηλεοπτικά δρώμενα, κάνατε comeback στη σκηνή με τους «Miroλάτρες». Με τι ασχοληθήκατε το διάστημα της απουσίας σας;
Εκανα το μεταπτυχιακό μου στη θεατρολογία και συνέγραψα με τον Τάσο Γουσέτη τους «Miroλάτρες», που τους ανεβάσαμε πέρυσι και τώρα παίζονται για δεύτερη χρονιά.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα του αυτού του έργου; Ο τίτλος παραπέμπει σε τέχνη και λατρεία.
Η ιδέα γεννήθηκε από κάποιες ιστορίες που μου μετέφερε ο Τάσος τον καιρό που συνεργαζόταν, μέσω του Πολυτεχνείου, με διάφορους πολιτιστικούς φορείς, όπως η Εθνική Πινακοθήκη. Πέραν της ανεκδοτολογίας άρχισα να κρατάω κάποιες σημειώσεις, αυτές γίνανε σκαλέτα και κάπως έτσι το έργο πήρε την τελική του μορφή. Οι «Miroλάτρες» δεν είναι οι λάτρεις του εμβληματικού ζωγράφου, αλλά ενός πίνακά του, που αντιπροσωπεύει τη σωτηρία και τη λύση στο οικονομικό τους αδιέξοδο. Δεν είναι άνθρωποι πνευματικοί -αν και έχουν κάποιες φιλοσοφικές ανησυχίες-, δεν είναι καν λάτρεις της τέχνης, πλην του ενός. Είναι ικέτες της μοίρας, που έχουν μετατρέψει έναν πίνακα σε αντικείμενο λατρείας, αγνοώντας οποιουσδήποτε ηθικούς φραγμούς.
Το κείμενο, όπως μου είπατε, είναι συνδημιουργία με τον σύζυγό σας, τον Τάσο Γουσέτη. Πώς είναι να γράφεις με τον άνθρωπο με τον οποίο ζεις; Ποιο κομμάτι του έργου είναι πιο… δικό σας και ποιο δικό του;
Δεν θα το χαρακτήριζα εύκολο, καθώς είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι, με πολύ ισχυρές προσωπικότητες και συχνότατα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης. Νομίζω όμως ότι αυτή ακριβώς είναι και η δύναμή μας. Λειτουργούμε συμπληρωματικά. Οσο για τη συμβολή μας στη γραφή, είναι δύσκολο να αποτιμηθεί τι είναι ποιου, καθώς υπάρχουμε και οι δύο διάχυτα μέσα στο έργο.
Πέρα από τη συγγραφή, σκηνοθετείτε και παίζετε στην παράσταση. Πώς διαχειρίζεστε αυτές τις τρεις διαφορετικές ιδιότητες ταυτόχρονα;
Ευτυχώς έγινε διαδοχικά. Και λέω ευτυχώς, γιατί δεν ξέρω αν θα μπορούσα να το διαχειριστώ και να ζογκλάρω τρεις ρόλους ταυτόχρονα. Αλλωστε, δεν ήταν αυτός ο σκοπός μου. Είμαι υπέρ τού να είναι οι ρόλοι διακριτοί. Προηγήθηκε λοιπόν η συγγραφή και μετά ακολούθησε η σκηνοθεσία. Ο ρόλος προέκυψε τη δεύτερη χρονιά που έγινε αντικατάσταση κι εγώ ήμουν η πιο γρήγορη και ανώδυνη λύση. Ο Αλέξανδρος ήταν ανδρικός ρόλος την πρώτη σεζόν και με κάποιες τροποποιήσεις στο κείμενο έγινε Alex.
Ποια είναι λοιπόν η Alex που υποδύεστε στους «Miroλάτρες»; Πρόκειται για έναν τύπο ανθρώπου που έχετε συναντήσει στην καθημερινότητά σας;
Η Alex είναι ένας πολύπλοκος χαρακτήρας και αυτό την κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα! Πρόκειται για ένα άτομο εστέτ, που έχει χτίσει έναν πανέμορφο καλλιτεχνικό κόσμο γύρω της, σε απάντηση της χυδαιότητας και της αμορφωσιάς που θεωρεί ότι υπάρχει. Πουλάει το όνειρο σε έναν κόσμο μικρό και πεζό, που ασχολείται με λογαριασμούς και επιβίωση. Η Alex δεν αγωνίζεται απλώς να πληρώσει το ενοίκιο. Αγωνίζεται να επιβιώσει ως ταυτότητα, ως ο άνθρωπος που πιστεύει ότι είναι: η εκλεπτυσμένη, η μορφωμένη, η καλλιεργημένη. Η γκαλερί της, τα κοστούμια της, οι τελετουργίες της, όλα είναι εργαλεία της επιβίωσής της. Οταν ο κόσμος γύρω της γίνεται χυδαίος και πρακτικός, αυτή αντιπαραβάλλει τον δικό της πολιτισμένο. Ακόμα και αν αυτό της στοιχίζει την επαφή της με την πραγματικότητα και την κάνει να μπαίνει σε ηθικά γκρίζα πεδία. Τώρα σε ό,τι αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, η απάντηση είναι όχι ακριβώς. Η Alex είναι η καρικατούρα όλων εκείνων των ανθρώπων που ζουν σε μια παράλληλη πραγματικότητα με όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτών που, ιδιαίτερα στην Ελλάδα της κρίσης, προσπαθούν να ζουν σε έναν κόσμο αυταπάτης, αμβλύνοντας συχνότατα τα ηθικά τους όρια.
Η παράσταση θίγει σοβαρά θέματα, όπως η κρίση, η επιβίωση και η αυταπάτη. Πώς βρήκατε την ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και στη σκληρή πραγματικότητα;
Αυτό ακριβώς ήταν η πρόκληση και ταυτόχρονα το ζητούμενο. Νομίζω ότι η ισορροπία ξεκινάει με την αντιφατικότητα στη σκιαγράφηση των ίδιων των χαρακτήρων. Για παράδειγμα, ο Κωστής πιστεύει ότι «θα πάνε όλα καλά», ακόμα κι αν το πλοίο βουλιάζει, και είναι αστείος και συγκινητικός μαζί. Το χιούμορ προκύπτει από την απελπισία των ηρώων, από τη διαφορετικότητά τους, από τη σύγκρουση των κοσμοθεωριών τους, τις παρανοήσεις και τις ανατροπές.
Θεωρείτε πως η κωμωδία είναι ένας πιο άμεσος τρόπος για να πει κανείς σοβαρές αλήθειες;
Απόλυτα. Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αγγίξεις και τα πιο δύσκολα θέματα -στην προκειμένη περίπτωση την οικονομική αγωνία, την απελπισία, την πλεονεξία, ακόμη και την εγκληματικότητα- χωρίς να γίνεις δυσάρεστος. Ο κόσμος γελάει με τις φανταστικές ιστορίες της Alex, τα πρακτοριλίκια του Αγγελου, την αφέλεια του Κωστή, τις θεωρητικές αναλύσεις του Στέφανου, αλλά παράλληλα επεξεργάζεται την πραγματικότητα που αντιπροσωπεύουν αυτοί οι χαρακτήρες. Η κωμωδία γίνεται δίαυλος για να μιλήσουμε για πράγματα που μας πονάνε.
Αν μπορούσατε να συνοψίσετε σε μια πρόταση τι θέλετε να πάρει ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση, ποια θα ήταν αυτή;
Θα ήθελα να σκεφτεί πόσο κοντά είμαστε όλοι μας στο να γίνουμε Miroλάτρες όταν η απελπισία συναντήσει την ελπίδα, έστω και αν αυτή είναι πλαστή!
Πώς βλέπετε τη θέση του θεάτρου στην ελληνική κοινωνία σήμερα; Μπορεί να αλλάξει συνειδήσεις ή είναι περισσότερο ψυχαγωγία;
Το θέατρο αλλάζει συνειδήσεις μέσω της ψυχαγωγίας. Σε μια εποχή ψηφιακής απομόνωσης το θέατρο προσφέρει μια συλλογική εμπειρία. Το να μοιραζόμαστε την ίδια συγκίνηση, το ίδιο γέλιο, το ίδιο άγχος στην ίδια σκοτεινή αίθουσα είναι μια βαθιά θεραπευτική πράξη. Είναι μια διαδικασία που επαναβεβαιώνει την ανθρώπινη κοινότητα.
Ποια είναι η σημαντικότερη διαφορά που έχετε βιώσει ως ηθοποιός ανάμεσα στην τηλεόραση και στο θέατρο;
Στο θέατρο είναι πιο οικογενειακό το περιβάλλον. Είσαι συνοδοιπόρος, κάθε παράσταση είναι μια μικρή περιπέτεια, σμιλεύονται διαφορετικά οι σχέσεις, ενώ στην τηλεόραση τα πράγματα είναι πιο διαδικαστικά. Το θέατρο νομίζω ότι έχει άλλες «θερμοκρασίες» και άλλους δεσμούς.
Πώς νιώθετε όταν βγαίνετε στη σκηνή και βλέπετε την αντίδραση του κοινού σε πραγματικό χρόνο;
Τα συναισθήματα είναι πολλές φορές αντιφατικά, σίγουρα όμως έντονα. Υπάρχουν ένταση, άγχος, αίσθηση ελευθερίας, φόβος, χαρά, συγκίνηση…
Ποιος από τους (πολλούς) τηλεοπτικούς ρόλους θα λέγατε ότι υπήρξε ο πιο επιδραστικός στο κοινό, σε σημείο να σας έχει σημαδέψει;
Νομίζω ότι ήταν αυτός της Βίβιαν στο «50-50». Ηταν μία δουλειά και ένας ρόλος που αγαπήθηκαν πολύ και από μένα και από το κοινό.
Μια γυναίκα ηθοποιός στην Ελλάδα σήμερα έχει ισότιμη μεταχείριση με τους άνδρες συναδέλφους της;
Θα έλεγα ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί αισθητά, ωστόσο έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Παρά τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση που υπάρχει στις μέρες μας σε θέματα ισότητας των φύλων, έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για να αποβάλουμε στερεοτυπικές ιδέες και πεποιθήσεις που είναι βαθιά ριζωμένες και εγγεγραμμένες στο συλλογικό ασυνείδητο.
Εσείς, ως γυναίκα ηθοποιός, έχετε έρθει αντιμέτωπη με σεξιστικά στερεότυπα;
Γιατί να αποτελέσω εξαίρεση; Συνήθως όχι άμεσα, έμμεσα όμως σίγουρα. Δυστυχώς οι γυναίκες είμαστε πιο ευάλωτες σε διακρίσεις ηλικιακές, δημόσιας εικόνας και επαγγελματικής αξίας.
Στην τηλεόραση βλέπουμε πλέον πολύ περισσότερο δράμα απ’ ό,τι κωμωδία. Πιστεύετε ότι το γέλιο περνάει κρίση; Φταίει μήπως γι’ αυτό και η πολιτική ορθότητα;
Η πολιτική ορθότητα έχει επηρεάσει την κωμωδία, αλλά αυτό αφορά τους δημιουργούς, που έχουν να αντιμετωπίσουν ακόμη έναν βαθμό δυσκολίας. Η τηλεόραση, από την άλλη, προσπαθεί κάθε φορά να σφυγμομετρήσει και ει δυνατόν να προβλέψει τις προτιμήσεις του κοινού. Και θεωρώντας, όχι άδικα, ότι η καθημερινότητα είναι δύσκολη και βαριά, εκτιμά ότι το δράμα πουλάει περισσότερο. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι είναι θέμα μόδας και συρμού και θα περάσει.
Ποια ήταν η πιο αστεία ή η πιο περίεργη στιγμή που έχετε ζήσει πάνω στη σκηνή ή σε γύρισμα;
Θυμάμαι ένα καταπληκτικό σαρδάμ που είχα κάνει σε μια παράσταση. Το αστείο όμως ήταν ότι και η συνάδελφος, που ακολούθησε, απάντησε με ένα ακόμη μεγαλύτερο, κάνοντάς μας να ξεσπάσουμε σε γέλιο νευρικό, γεγονός που διασκέδασε πάρα πολύ και το κοινό.
Ως μητέρα, τι σας φοβίζει ή σας αγχώνει περισσότερο για το μέλλον στην κοινωνία που ζούμε;
Με στενοχωρούν η περιρρέουσα ανασφάλεια που υπάρχει, η έλλειψη ευκαιριών, η κοινωνικοπολιτική και περιβαλλοντική κρίση που δημιουργούν ένα αίσθημα αβεβαιότητας. Ελπίζω η κοινωνία να προχωρήσει και να βρει έναν τρόπο για ένα ασφαλέστερο και δικαιότερο μέλλον.
Οι «Miroλάτρες» συνεχίζουν για δεύτερη σεζόν στο θέατρο Αλκμήνη. Υπάρχει επόμενο καλλιτεχνικό σχέδιο στα σκαριά;
Ηδη συγγράφονται τα επόμενα έργα!
Info: Οι «Miroλάτρες» των Φωτεινής Τσακίρη και Τάσου Γουσέτη, κάθε Παρασκευή και Σάββατο, στις 21.30, στο θέατρο Αλκμήνη (σκηνή Intermedia). Παίζουν (με σειρά εμφάνισης): Κώστας Κουτρουμπής (Στέφανος), Κώστας Θεοδόσιος (Κωστής), Φωτεινή Τσακίρη (Alex), Χριστόφορος Μπαρμπαγιάννης (Αγγελος) Σύνοψη: Ο Στέφανος, έχοντας χάσει τη δουλειά του, ενώνει τις δυνάμεις του με τον φίλο του Κωστή, μεσίτη ακινήτων, για να πουλήσουν ένα πολυτελές κτίριο σε εξωφρενική τιμή.
Στην προσπάθειά τους, μπλέκουν με μία εκκεντρική γκαλερίστα, την Alex και ένα golden boy με υψηλές γνωριμίες, τον Αγγελο. Σύντομα, οι τέσσερίς τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με καταστάσεις πέρα από κάθε φαντασία, δοκιμάζοντας την εφευρετικότητά τους αλλά και την αλήθεια που λένε ή κρύβουν ακόμη κι από τον εαυτό τους.
