Ένα ακόμα εργατικό ατύχημα σημειώθηκε το μεσημέρι της Τρίτης στη Θεσσαλονίκη, όταν ένας 42χρονος τραυματίστηκε στο χέρι από τροχό υπό άγνωστες μέχρι στιγμής συνθήκες, στην περιοχή των Νέων Επιβατών.
Σύμφωνα με το Σωματείο Εργαζομένων ΕΚΑΒ-2 Θεσσαλονίκης, στο σημείο έφτασαν άμεσα διασώστες και γιατρός του ΕΚΑΒ.
«Για την αντιμετώπιση του τραυματία εφαρμόστηκαν άμεσα οι προβλεπόμενες παρεμβάσεις, σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα διαχείρισης τραύματος. Ο ασθενής διακομίστηκε αιμοδυναμικά σταθερός στο εφημερεύον νοσοκομείο για περαιτέρω φροντίδα», αναφέρει το Σωματείο. Ο 42χρονος μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ.
Πρόκειται για ένα ακόμα, το τελευταίο σε μια μακρά σειρά, εργατικό ατύχημα, από όσα σημειώνονται σε καθημερινή βάση στην Ελλάδα.
Όπως ανέφερε και το ρεπορτάζ του Νίκου Φωτόπουλου στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» της 29ης Νοεμβρίου 2025 «στη χώρα που φιλοδοξεί να αυτοπαρουσιάζεται από την κυβέρνηση ως «εργασιακό success story», εξελίσσεται μια από τις πιο σκληρές πραγματικότητες της σύγχρονης ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας: Η σταθερή κλιμάκωση των εργατικών ατυχημάτων και η εκτόξευση των θανάτων στους χώρους δουλειάς.
ΠΗΓΗ: thitanews.gr
Κορυφή του παγόβουνου
Τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας δεν αφήνουν περιθώρια ωραιοποίησης, καθώς από την αρχή του 2025 έως τον Νοέμβριο σκοτώθηκαν στην Ελλάδα από εργατικά δυστυχήματα 183 άνθρωποι, οι 21 εκ των οποίων στη Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία, ενώ άλλοι 284 έχουν τραυματιστεί σοβαρά.
Τα επίσημα στοιχεία, όμως, δείχνουν μόνο την «κορυφή του παγόβουνου», από τη στιγμή που οι πραγματικοί αριθμοί -και ειδικά αν προσμετρηθούν και οι θάνατοι από κάθε είδους επαγγελματικές ασθένειες- είναι ασύγκριτα μεγαλύτεροι. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι επίσημες καταγραφές για τα εργατικά ατυχήματα υπολογίζονται περίπου στο 1/4 των πραγματικών περιστατικών.
«Τα στοιχεία μπορούν να αμφισβητηθούν μόνο προς τα κάτω», υπογραμμίζει στη «Θ» ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΟΣΕΤΕΕ) και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία. Ο ίδιος εξηγεί ότι η στατιστική εικόνα των εργατικών ατυχημάτων «εξωραΐζεται» μέσα από ένα πλέγμα εξαιρέσεων και παραλείψεων. Από τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, απουσιάζουν ολόκληροι κλάδοι, μεταξύ αυτών οι αγρότες, οι ναυτικοί και οι εργαζόμενοι σε λατομεία.
Οι αόρατοι νεκροί
Η εξήγηση είναι απλή. Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες υπάγονται σε άλλες διοικητικές δομές, με αποτέλεσμα κανείς να μην αθροίζει την καταγραφή.
Οι αριθμοί είναι τεμαχισμένοι, διάσπαρτοι, ασύνδετοι και άρα κοινωνικά ανώδυνοι. Για παράδειγμα, οι αγρότες συνήθως σκοτώνονται από ανατροπές τρακτέρ. Αυτό θεωρείται τροχαίο δυστύχημα, όχι εργατικό, άσχετα αν έχει γίνει στο χωράφι. Το ίδιο συμβαίνει με τους οδηγούς φορτηγών… Οι ναυτικοί καταγράφονται στα ναυτικά ατυχήματα και οι εργαζόμενοι των λατομείων στα ατυχήματα της διεύθυνσης μεταλλείων!
Την ίδια στιγμή, οι ανασφάλιστοι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι δεν καταγράφονται καν ως εργατικά ατυχήματα, αλλά ως τροχαία (πχ. οι ντελιβεράδες) ή παθολογικά περιστατικά, λες και η κατάρρευση ενός υπαλλήλου σε ξενοδοχειακό πόστο τον Αύγουστο οφείλεται σε κάτι διαφορετικό από τον εργασιακό εξαντλητικό μαραθώνιο…
Υπό τέτοιες συνθήκες δημιουργείται και πλανάται ένα μακάβριο ερώτημα: Πόσοι άνθρωποι ακόμη πεθαίνουν ή ακρωτηριάζονται «αόρατα», ενώ το επίσημο κράτος εθελοτυφλεί; Ο κ. Στοϊμενίδης το διατυπώνει ωμά:
«Μπορεί για κάποιους να δημιουργείται ένα success story, αλλά στην πράξη είναι ασέβεια προς τους ανθρώπους που χάθηκαν. Όταν δεν στατιστικολογείς ένα πρόβλημα, δεν θα το λύσεις ποτέ…»
Επαγγελματικές ασθένειες
Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς η Ελλάδα είναι, μαζί με την Πορτογαλία, η μόνη χώρα στην ΕΕ που δεν διαθέτει σύστημα καταγραφής των επαγγελματικών ασθενειών και των θανάτων που προκαλούνται από αυτές. Η χώρα μας διαθέτει μεν κατάλογο ασθενειών, αλλά όχι θεσμό που να καταγράφει ποιος αρρωσταίνει και ποιος πεθαίνει εξαιτίας τους.
Με βάση μετρήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 2.000 – 2.500 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από επαγγελματικές ασθένειες: πνευμονοπάθειες, καρκίνοι από έκθεση σε βλαπτικούς παράγοντες, μυοσκελετικά προβλήματα που οδηγούν σε ανεπανόρθωτη κατάρρευση της υγείας κ.ο.κ.
Ωστόσο, όλα αυτά δεν υπάρχουν πουθενά στη στατιστική εικόνα της χώρας. Πρακτικά, ο καρκίνος του εργαζόμενου δεν θεωρείται εργατικό συμβάν. Ο καρκίνος της εργασίας είναι απλά «ένας καρκίνος».
«Εργασιακός παράδεισος»;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αρχίσει διαδικασίες συνεργασίας με την ελληνική κυβέρνηση για εναρμονισμένο σύστημα καταγραφής των εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Όμως η πρόοδος είναι -ας το πούμε κομψά- περιορισμένη. Εν τω μεταξύ, τα στοιχεία που παρουσιάζει η Ελλάδα στις Βρυξέλλες εμφανίζουν τη χώρα ως εργασιακό παράδεισο. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί απαντούν με μία λέξη: «Υποκαταγραφή».
Και πράγματι, πώς να μη φαίνεται εργασιακός παράδεισος μια οικονομία στην οποία το εργατικό ατύχημα, παύει να είναι εργατικό με μια απλή ταξινόμηση σε κάποιον άλλο τομέα.
13ωρη εργασία
Τα νούμερα δεν είναι ανεξάρτητα από το νέο εργασιακό πλαίσιο. Τη στιγμή που χώρες της βόρειας Ευρώπης συζητούν για 32ωρη εβδομάδα εργασίας, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη νομοθέτησε τη θέσπιση του 13ωρου. Την ίδια ώρα δεν υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ισορροπία στην εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας και ενεργή προστασία από την Επιθεώρηση Εργασίας που έχει μετατραπεί από υπηρεσία του δημοσίου σε μια μετέωρη ανεξάρτητη αρχή.
«Δεν υπάρχει ισότιμος τριμερής διάλογος κράτους – εργοδοτών – σωματείων. Έχει μεταπέσει σε διάλογο εργοδοτών με την κυβέρνηση», τονίζει ο κ. Στοϊμενίδης και καταδεικνύει γιατί το αποτέλεσμα είναι θεσμικά εκκωφαντικό:
- Η Επιθεώρηση Εργασίας είναι αποκομμένη από τους κοινωνικούς εταίρους.\
- Φορέας ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου δεν υπάρχει.
- Όποιος έχει εργατικά ατυχήματα απλώς πληρώνει υψηλότερο ασφαλιστήριο.
Με απλά λόγια, η παραβατικότητα δεν τιμωρείται, αλλά επιβραβεύεται!
Λεφτά υπάρχουν, πρόληψη όχι
Τα κονδύλια κατάρτισης και πιστοποίησης μέσω της ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) είναι τεράστια, αλλά το ίδιο το κράτος δηλώνει ότι «δεν υπάρχουν ειδικευμένοι εργαζόμενοι». Την ίδια στιγμή, θέσεις εργασίας μένουν χωρίς πιστοποίηση, χωρίς εκπαίδευση και χωρίς επιτροπές υγείας και ασφάλειας. Στα νησιά -περιοχές με τεράστια εποχική εργασιακή δραστηριότητα- καταγράφονται σκηνές αντίστοιχες της δεκαετίας του ’60. Εκεί δεν υπάρχει καν τμήμα τεχνικής επιθεώρησης. Υπάρχει τουρισμός δισεκατομμυρίων, αλλά όχι επιθεωρητής…
Το ανατριχιαστικό στοιχείο της υπόθεσης είναι ότι η λύση δεν απαιτεί καινοτομίες. Τα εργαλεία είναι γνωστά και εφαρμοσμένα στην Ευρώπη:
- Συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
- Ισότιμος τριμερής διάλογος κράτους – εργοδοτών – εργαζομένων.
- Επανένταξη και αναβάθμιση της Επιθεώρησης Εργασίας.
- Φορέας ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου και ασθενειών.
- Υποχρεωτική λειτουργία επιτροπών υγείας και ασφάλειας σε κάθε χώρο εργασίας.
- Εκπαίδευση και πιστοποίηση εργαζομένων και εργοδοτών.
- Ετήσιος επιδημιολογικός έλεγχος εργαζομένων.
Όμως, οι προτάσεις αυτές, αν κι έχουν έχουν κατατεθεί επανειλημμένα από τη ΓΣΕΕ, την ΟΣΕΤΕΕ κι άλλους συνδικαλιστικούς φορείς, συναντούν συστηματική απόρριψη από το υπουργείο Εργασίας.
Συγκάλυψη πραγματικότητας
Η Ελλάδα εκ πρώτης όψεως έχει «χαμηλά ποσοστά εργατικών ατυχημάτων» σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης. Ο λόφος είναι απλός, αλλά… αδιανόητος: Οι νεκροί δεν μετριούνται ως νεκροί της εργασίας.
Κι όσο η πραγματικότητα συγκαλύπτεται, οι αριθμοί θα αυξάνονται. Κι ενώ αυξάνονται, το θέμα θα παραμένει «διοικητικά ανύπαρκτο». Κι όσο παραμένει ανύπαρκτο, θα συνεχίσουμε να μετράμε «αόρατους» νεκρούς κι ανάπηρους. Δεν υπάρχει τίποτα πιο άγριο από έναν θάνατο που δεν καταγράφεται. Ούτε τίποτα πιο άδικο από έναν θάνατο που δεν μαθαίνει κανείς…
Ποσοστό – ρεκόρ στην Κεντρική Μακεδονία
Έως τον Οκτώβριο του 2025, στην Κεντρική Μακεδονία καταγράφηκαν 21 θάνατοι εργαζομένων, ήτοι ποσοστό 11,8% του συνόλου των θα θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων της χώρας μέχρι στιγμής. Πρόκειται για ένα ποσοστό – ρεκόρ, καθώς διαχρονικά είναι το υψηλότερο που έχει σημειωθεί ποτέ στην περιοχή μας!
Οι κλάδοι στους οποίους έχουν συμβεί τα περισσότερα θανατηφόρα περιστατικά, είναι ο κατασκευαστικός κλάδος, ο τουριστικός κλάδος και ο αγροτικός τομέας.
Ειδικά από το περασμένο καλοκαίρι, στα ξενοδοχειακά επαγγέλματα καταγράφονται «καταρρεύσεις» εργαζομένων και οδηγών οχημάτων, λόγω εξάντλησης. Στα χωράφια οι θάνατοι προέρχονται κυρίως από ανατροπές τρακτέρ, ενώ στα εργοτάξια κυριαρχούν πτώσεις από ύψος και ηλεκτροπληξίες.
Ευάλωτοι οι ηλικιωμένοι
Η επιμήκυνση των ορίων συνταξιοδότησης φαίνεται πως δεν είναι καθόλου άσχετη με τα εργατικά ατυχήματα, καθώς η ηλικιακή ομάδα που πλήττεται περισσότερο είναι οι εργαζόμενοι άνω των 60 ετών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 1/3 των εργατικών ατυχημάτων αφορά σε άτομα της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας. Σε μια χώρα όπου πολλοί εξαναγκάζονται να εργαστούν μέχρι τα βαθιά γεράματα, η εργασία δείχνει να μετατρέπεται σε ρωσική ρουλέτα και ειδικά όταν πρόκειται για επαγγέλματα υψηλής επικινδυνότητας.
Το δικό της ρόλο όμως, φαίνεται πως παίζει και… η κλιματική αλλαγή! Η χώρα μας βρίσκεται στην αιχμή της κλιματικής κρίσης, αλλά το εργασιακό πλαίσιο μοιάζει να αγνοεί πλήρως τη νέα πραγματικότητα. Με 45 βαθμούς θερμοκρασία τους καλοκαιρινούς μήνες και σκληρή χειρωνακτική εργασία, η κατάρρευση είναι θέμα χρόνου.
Η Ελλάδα, πάντως, διαθέτει έτοιμο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των εργαζομένων λόγω κλιματικής αλλαγής, ωστόσο «αυτό παραμένει στα συρτάρια του υπουργείου Εργασίας», όπως σημειώνει ο κ. Στοϊμενίδης. Πλαίσιο προστασίας από ψυχοκοινωνικούς παράγοντες δεν υπάρχει πάντως, σε αντίθεση με χώρες όπως η Δανία ή η Σουηδία, όπου αυτό έχει καθιερωθεί εδώ και χρόνια.
Χ. Βεργούλης: Ασυδοσία εργοδοτών λόγω απουσίας ελέγχων
Την άποψή του για τα εργατικά ατυχήματα στη χώρα μας καταθέτει στη «Θ» ο εργατολόγος, πρώην ΓΓ του ΔΣΘ, Χαρίδημος Βςεργούλης, ο οποίος υπογραμμίζει την ασυδοσία των εργοδοτών λόγω της απουσίας ελέγχων.
«Στη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, το αδύναμο μέρος είναι ο εργαζόμενος, που υφίσταται και τους κινδύνους από την έλλειψη μέτρων πρόνοιας, ασφάλειας και προστασίας. Η έξαρση και γιγάντωση των εργατικών ατυχημάτων οφείλεται πρωτίστως στην ασυδοσία των εργοδοτών, λόγω απουσίας ελέγχων από την καταργηθείσα Επιθεώρηση Εργασίας τα τελευταία χρόνια. Μετά την κατάργησή της, το πρόβλημα με τα εργατικά ατυχήματα, σε συνδυασμό με τους γνωστούς ρυθμούς απονομής της δικαιοσύνης, παραμένει είτε ατιμώρητο, είτε σε μια διαρκή και ατέρμονη εκκρεμότητα.
Μολονότι το Σύνταγμά μας προβλέπει ρητά στο άρθρο 22 παρ. 1 ότι η εργασία προστατεύεται από το κράτος, το οποίο έχει υποχρέωση να μεριμνά τόσο για τις συνθήκες εργασίας όσο και για την ασφάλεια των εργαζομένων, στην παρούσα συγκυρία η ύπαρξη και λειτουργία φωτισμένων και εξειδικευμένων επιθεωρητών που θα προβαίνουν σε ελέγχους —όχι κατ’ επίφαση αλλά με αυστηρές κυρώσεις— είναι επιβεβλημένη και αναγκαία για τη στοιχειώδη προστασία των εργαζομένων, ιδιαίτερα σε θέσεις όπου οι κίνδυνοι ελλοχεύουν ανά πάσα στιγμή», σημειώνει ο κ. Βεργούλης.
Ι. Στεφάνου: Απαραίτητη η θέσπιση ανακριτικού συστήματος
Από την πλευρά του, ο εργατολόγος Ιωάννης Στεφάνου στέκεται στην αναγκαιότητα θέσπισης ενός ανακριτικού συστήματος στη διάρκεια της δίκης για εργατικά ατυχήματα.
«Η εργατική νομοθεσία υπήρξε επαρκής για την πρόληψη, διερεύνηση και τιμωρία των εργατικών ατυχημάτων. Βεβαίως, η νομοθέτηση του 13ωρου αναμένεται να αυξήσει τα εργατικά ατυχήματα. Όμως, η εφαρμογή της επαρκούς νομοθεσίας χωλαίνει. Σύνηθες είναι εργαζόμενοι να υπογράφουν ότι εκπαιδεύτηκαν ή έλαβαν εξοπλισμό ασφαλείας, αλλά αυτό να μην συμβαίνει. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν τη δυνατότητα να αρνηθούν την παράνομη αυτή πρακτική υπό τον φόβο απόλυσης. Επιπλέον, είναι δύσκολη και δαπανηρή η απόδειξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ εργασιακών συνθηκών και βλάβης της υγείας του εργαζομένου.
Ο εργαζόμενος που πρέπει να το αποδείξει υπόκειται σε αυξημένα έξοδα. Άλλο εμπόδιο στη διαλεύκανση των εργατικών ατυχημάτων είναι η αλλοίωση του τόπου του ατυχήματος, και η δυσκολία των συναδέλφων αυτόπτων μαρτύρων να καταθέσουν εις βάρος του εργοδότη. Είναι αναγκαίο για τη διασφάλιση της δίκαιης δίκης, ο φυσικός δικαστής να ερευνά και να αποκαλύπτει τα πραγματικά περιστατικά. Είναι απαραίτητη η θέσπιση του ανακριτικού συστήματος στη δίκη εργατικού ατυχήματος, ώστε ο δικαστής να αναζητήσει την αλήθεια χωρίς περιορισμούς», επισημαίνει ο κ. Στεφάνου.
