Η ζωή, το έργο και η παγκόσμια προσφορά του πρωτοπόρου της Κυτταρολογίας.
Ο Γεώργιος Παπανικολάου γεννήθηκε το 1883 στην Κύμη Ευβοίας και έμελλε να γίνει ένας από τους σημαντικότερους γιατρούς του 20ού αιώνα.
Με την ανακάλυψη του Τεστ Παπανικολάου (Τεστ Παπ), συνέβαλε αποφασιστικά στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, σώζοντας αναρίθμητες ζωές σε όλο τον κόσμο.
Από την Κύμη στα αμφιθέατρα της Ευρώπης
Ο Παπανικολάου μεγάλωσε σε οικογένεια γιατρών και πολιτικά δραστήριων ανθρώπων. Σε ηλικία μόλις 16 ετών εισήχθη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και αποφοίτησε στα 21 του.
Αρνήθηκε να ακολουθήσει στρατιωτική καριέρα, επιλέγοντας να αφοσιωθεί στην επιστήμη και την έρευνα.
Το 1907 μετέβη στη Γερμανία για μεταπτυχιακές σπουδές στη Βιολογία, σπουδάζοντας σε κορυφαία πανεπιστήμια όπως εκείνα της Ιένας, του Φράιμπουργκ και του Μονάχου.
Το 1910 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφίας με μια εργασία που αποκάλυπτε το πάθος του για την παρατήρηση και τη λεπτομέρεια, χαρακτηριστικά που αργότερα θα καθόριζαν το έργο του.
Η μετανάστευση στην Αμερική και τα πρώτα βήματα
Το 1913, μαζί με τη σύζυγό του Ανδρομάχη Μαυρογένη, εγκατέλειψε την Ευρώπη και μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εκεί ξεκίνησε κυριολεκτικά από το μηδέν: εργάστηκε αρχικά σε εμπορικά καταστήματα και ως δημοσιογράφος για να επιβιώσει.
Σύντομα, όμως, η επιστημονική του αξία αναγνωρίστηκε και βρήκε θέση στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, όπου αφιερώθηκε στην έρευνα για το ανθρώπινο κύτταρο.
Η ανακάλυψη που άλλαξε την ιατρική
Το 1923 άρχισε να μελετά δείγματα από γυναίκες με στόχο την κατανόηση των λειτουργιών του αναπαραγωγικού συστήματος.
Από αυτή την έρευνα προέκυψε μια μέθοδος που θα άλλαζε για πάντα την ιατρική: το Τεστ Παπανικολάου, μια απλή εξέταση που μπορεί να ανιχνεύσει έγκαιρα προκαρκινικές αλλοιώσεις.
Η επιστημονική κοινότητα αρχικά υποδέχτηκε με σκεπτικισμό τα αποτελέσματά του, όμως η μέθοδος επιβεβαιώθηκε και υιοθετήθηκε διεθνώς. Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, το τεστ είχε μειώσει δραματικά τους θανάτους από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Επιστημονικό έργο και αναγνώριση
Ο Παπανικολάου εργάστηκε για σχεδόν πενήντα χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες, δημοσιεύοντας πάνω από 150 επιστημονικές μελέτες και πέντε σημαντικά συγγράμματα.
Το πιο γνωστό του έργο, ο «Άτλας της Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας» (1954), θεωρείται θεμελιώδες βιβλίο για τη σύγχρονη ιατρική.
Αν και προτάθηκε δύο φορές για το Βραβείο Νόμπελ, δεν το έλαβε ποτέ, καθώς η επιτροπή δεν βράβευε τότε διαγνωστικές μεθόδους.
Παρ’ όλα αυτά, η αξία του έργου του αναγνωρίστηκε διεθνώς και ο ίδιος τιμήθηκε με πολλά βραβεία, όπως το Βραβείο Λάσκερ και το Amory Prize.
Ποτέ δεν κατοχύρωσε εμπορικά την ανακάλυψή του, αλλά την πρόσφερε στην ανθρωπότητα χωρίς οικονομικό όφελος.
Το τέλος μιας ζωής αφιερωμένης στην επιστήμη
Το 1961 μετακόμισε στο Μαϊάμι για να αναλάβει τη διεύθυνση ενός νέου Καρκινολογικού Ινστιτούτου.
Δεν πρόλαβε, ωστόσο, να δει το έργο του ολοκληρωμένο.
Πέθανε από καρδιακή προσβολή τον Φεβρουάριο του 1962, αφήνοντας πίσω του ένα ανεκτίμητο επιστημονικό κληροδότημα.