Απίστευτη ανακάλυψη της κινεζικής αποστολής Chang’e-6
Επτά ασήμαντοι με την πρώτη ματιά κόκκοι σκόνης αποδείχθηκαν χρυσάφι για τους Κινέζους επιστήμονες: κρύβουν τα πρώτα επιβεβαιωμένα ίχνη ενός εξαιρετικά σπάνιου μετεωρίτη στη Σελήνη, τύπου CI χονδρίτη. Το εύρημα, αποτέλεσμα της κινεζικής αποστολής Chang’e-6, δεν αφορά μόνο την επιφάνεια του δορυφόρου μας — αλλά ρίχνει νέο φως στη γέννηση του Ηλιακού Συστήματος και στη διαδρομή του νερού και των οργανικών ενώσεων που διαμόρφωσαν τη Γη.
Οι CI χονδρίτες θεωρούνται από τους πιο σπάνιους και «πρωτόγονους» μετεωρίτες. Είναι πλούσιοι σε νερό και πτητικά στοιχεία, ενώ η χημική τους σύσταση μοιάζει με εκείνη του πρώιμου Ηλιακού Συστήματος. Ωστόσο, η εύθραυστη και πορώδης δομή τους καθιστά τα δείγματά τους σπάνια, καθώς συνήθως καταστρέφονται κατά την είσοδό τους στην ατμόσφαιρα της Γης ή σε πρόσκρουση σε άλλους πλανήτες.
Η αποστολή Chang’e-6 επέστρεψε περίπου δύο κιλά σεληνιακού υλικού από την αθέατη πλευρά της Σελήνης, συγκεκριμένα από τον κρατήρα Apollo, που βρίσκεται στη γιγαντιαία λεκάνη Νότιος Πόλος–Aitken. Η περιοχή θεωρείται εξαιρετικά σημαντική για την κατανόηση των αρχαίων συγκρούσεων, καθώς εκθέτει πετρώματα από βαθιά στρώματα του σεληνιακού φλοιού.
Ο γεωχημικός Jintuan Wang, επικεφαλής της ανάλυσης από την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών, ερευνά τον τρόπο με τον οποίο υλικά, συμπεριλαμβανομένου του νερού, μεταφέρονταν μεταξύ αστεροειδών, πλανητών και της Σελήνης στα πρώτα στάδια του Ηλιακού Συστήματος. Η ομάδα του ανέλυσε πάνω από 5.000 μικροσκοπικά θραύσματα, εστιάζοντας σε κόκκους που περιείχαν ολιβίνη, ένα ορυκτό κοινό τόσο σε ηφαιστειακά πετρώματα όσο και σε μετεωρίτες.
Τι ανακάλυψαν
Ανάμεσα στα θραύσματα, επτά μικροσκοπικοί κόκκοι εμφάνισαν χημικές αναλογίες σιδήρου, μαγγανίου και νικελίου που ταυτίζονται με αυτές των CI χονδριτών. Η υφή τους, με κρυστάλλους ολιβίνης εγκλωβισμένους σε υαλώδη μήτρα, υποδηλώνει στιγμιαία τήξη κατά την πρόσκρουση και ταχεία ψύξη, «παγώνοντας» τη χημική τους δομή.
Το εύρημα ενισχύει την άποψη ότι στο μακρινό παρελθόν, υδροφόροι, ανθρακούχοι αστεροειδείς βομβάρδιζαν συχνά το σύστημα Γης–Σελήνης. Παλαιότερες μελέτες δείχνουν ότι μεγάλο μέρος του σεληνιακού νερού προήλθε από τέτοιες προσκρούσεις, ενώ τα νέα δεδομένα παρέχουν την πρώτη άμεση φυσική απόδειξη αυτής της διαδικασίας.
Η ομάδα του Wang εκτιμά ότι οι CI χονδρίτες μπορεί να αποτελούν έως και το 30% του μετεωριτικού υλικού που έχει ενσωματωθεί στο σεληνιακό έδαφος. Αντίστοιχες προσκρούσεις πιθανώς συνέβησαν και στη Γη, μεταφέροντας νερό και οργανικές ενώσεις που συνέβαλαν στη δημιουργία των πρώτων ωκεανών.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο Proceedings of the National Academy of Sciences και υπογραμμίζει πώς η Σελήνη λειτουργεί ως «φυσικό αρχείο» της πρώιμης ιστορίας του Ηλιακού Συστήματος, διατηρώντας υλικά που στη Γη έχουν πλέον χαθεί.
