Τι προβλέπουν οι διατάξεις του τριπλού νομοσχεδίου που ήταν έτοιμο εδώ και έξι μήνες, καθυστέρησε λόγω των συνεχών απαιτήσεων των δανειστών και θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή εντός των επόμενων ημερών
Από τον
Στέλιο Κράλογλου
Αποδείξεις ανάλογα με το ύψος του εισοδήματός τους θα πρέπει να συγκεντρώσουν φέτος οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι αγρότες για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου που οδηγεί στο νέο αφορολόγητο όριο το οποίο συνδέεται πλέον με τον αριθμό των παιδιών. Ειδικά για τα φετινά εισοδήματα θα «μετράνε» όλες οι αποδείξεις, δηλαδή τόσο αυτές που έχουν πληρωθεί με μετρητά όσο και αυτές που έχουν γίνει με πλαστικό χρήμα.
Το σχέδιο της κυβέρνησης για τις δαπάνες που θα «χτίζουν» το αφορολόγητο όριο και θα εξασφαλίζουν στους φορολογουμένους έκπτωση φόρου περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για το πλαστικό χρήμα και τις ηλεκτρονικές συναλλαγές που θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή. Παράλληλα με τις νέες διατάξεις όλες οι συναλλαγές μεταξύ των επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τα 50 ευρώ θα γίνονται υποχρεωτικά με ηλεκτρονικό τρόπο (από 500 ευρώ που ισχύει σήμερα), ενώ οι καταναλωτές θα πληρώνουν υποχρεωτικά με πλαστικό χρήμα ή μέσω τραπεζικής συναλλαγής δαπάνες άνω των 500 ευρώ (από 1.500 ευρώ σήμερα).
Οι ρυθμίσεις για τα αδήλωτα εισοδήματα, το πλαστικό χρήμα και το λαθρεμπόριο καπνικών είναι έτοιμες εδώ και τουλάχιστον έξι μήνες, αλλά «πάγωσαν» προσωρινά λόγω της διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τους δανειστές για την οριστικοποίηση των δημοσιονομικών μέτρων της περιόδου 2016-2018 και το κλείσιμο της αξιολόγησης της υλοποίησης του Μνημονίου ΙΙΙ. Το αρχικό σχέδιο της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών προέβλεπε οι διατάξεις αυτές να κατατεθούν στη Βουλή ως τρία ξεχωριστά νομοσχέδια (ένα για τα αδήλωτα εισοδήματα, ένα για το πλαστικό και το ηλεκτρονικό χρήμα και ένα για το λαθρεμπόριο καπνικών). Ομως, επειδή η κατάθεση των ρυθμίσεων αυτών έχει καθυστερήσει πάρα πολύ αποφασίστηκε πρόσφατα να ενταχθούν όλες μαζί σε ένα ενιαίο πολυνομοσχέδιο, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή τον επόμενο μήνα.
Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Οικονομικών, η βασική αιτία για την οποία σημειώθηκε η τόσο μεγάλη καθυστέρηση στην προώθηση όλων αυτών των πολύ σημαντικών διατάξεων είναι η στάση των εκπροσώπων των δανειστών που επί πολλούς μήνες «μπλόκαραν» τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις επιβάλλοντας τροποποιήσεις επί το αυστηρότερο.
Αναλυτικά, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το νέο -τρίτο κατά σειρά- πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών θα προβλέπει κίνητρα για την επέκταση της χρήσης πλαστικού χρήματος και ηλεκτρονικής τραπεζικής στις συναλλαγές. Οι φορολογούμενοι με εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις θα πρέπει να καλύπτουν ένα ποσοστό του ετήσιου εισοδήματός τους με δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών εξοφληθείσες μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών ή μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking), προκειμένου να κατοχυρώνουν το αφορολόγητο όριο εισοδήματος, το οποίο πλέον κλιμακώνεται από 8.636 έως 9.545 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του καθενός. Το ποσοστό του ετήσιου εισοδήματος από μισθούς ή συντάξεις που θα πρέπει να καλύπτεται με δαπάνες πληρωθείσες με πλαστικό ή ηλεκτρονικό χρήμα θα εξαρτάται από το ύψος του εισοδήματος αυτού. Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, όσοι δηλώνουν ποσά ετήσιου εισοδήματος από μισθούς ή συντάξεις μέχρι το επίπεδο του ισχύοντος κατά περίπτωση αφορολόγητου ποσού, θα πρέπει να καλύπτουν ποσοστό 15% του εισοδήματος αυτού με δαπάνες εξοφληθείσες με πλαστικό ή ηλεκτρονικό χρήμα. Για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις πάνω από το ισχύον κατά περίπτωση αφορολόγητο και μέχρι 20.000 ευρώ, το ποσοστό του εισοδήματος που πρέπει να καλύπτεται με πλαστικό ή ηλεκτρονικό χρήμα θα ανέλθει στο 30%, ενώ για όσους δηλώνουν πάνω από 20.000 ευρώ, το ποσοστό θα ανέλθει στο 40%.
Η υποχρέωση κάλυψης ποσοστού του ετήσιου εισοδήματος με δαπάνες εξοφληθείσες διά πλαστικού ή ηλεκτρονικού χρήματος θα ισχύσει πλήρως από το 2017.
Για το 2016 θα προβλέπεται μεταβατική περίοδος κατά την οποία η κάλυψη του 15%-40% του ετήσιου εισοδήματος θα μπορεί να πραγματοποιείται με δαπάνες εξοφληθείσες είτε με πλαστικό είτε με ηλεκτρονικό χρήμα ή με μετρητά. Φέτος, για τις δαπάνες που εξοφλούνται με μετρητά θα πρέπει να συλλέγονται και να φυλάσσονται και οι σχετικές αποδείξεις.
Αντιθέτως, για τις δαπάνες που πληρώνονται με πλαστικό ή ηλεκτρονικό χρήμα οι φορολογούμενοι δεν θα απαιτείται να φυλάσσουν τις αποδείξεις. Κι αυτό διότι οι τράπεζες θα αποστέλλουν στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων ηλεκτρονικά αρχεία με αναλυτικά στοιχεία για το σύνολο των δαπανών που έχουν πραγματοποιήσει οι φορολογούμενοι μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών ή μέσω e-banking.
Στις δαπάνες που θα αναγνωρίζονται για την κατοχύρωση του αφορολογήτου θα περιλαμβάνονται όλες οι αγορές καταναλωτικών αγαθών και οι παροχές υπηρεσιών, εκτός από τις υπηρεσίες των ΔΕΚΟ. Από το 2017 οι συναλλαγές των φορολογουμένων με ιατρικά κέντρα, γιατρούς αλλά και η δαπάνη φαρμάκων θα πρέπει να εξοφλούνται μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών. Σε διαφορετική περίπτωση, οι δαπάνες θα απορρίπτονται από την Εφορία και δεν θα λαμβάνονται υπόψη για την κατοχύρωση του αφορολογήτου.
Από την υποχρέωση να καλύπτουν ένα ποσοστό του ετήσιου εισοδήματος με δαπάνες πληρωθείσες με πλαστικό ή ηλεκτρονικό χρήμα θα εξαιρεθούν όσοι συνταξιούχοι έχουν ηλικία 70 ετών και άνω, καθώς και όσοι μισθωτοί και συνταξιούχοι κατοικούν σε οικισμούς με πληθυσμό κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο και σε περιοχές ορεινές που βρίσκονται σε υψόμετρο μεγαλύτερο από ένα συγκεκριμένο όριο.
Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών θα καθορίζονται κι άλλα κίνητρα προς τους φορολογουμένους, με στόχο να επεκταθεί η χρήση του πλαστικού χρήματος. Τα κίνητρα θα καθορίζονται σε ετήσια βάση από τον υπουργό Οικονομικών και θα προβλέπουν κληρώσεις δώρων (αυτοκίνητα, ταξίδια κ.λπ.) και ακινήτων.
Επίσης, με άλλες ρυθμίσεις θα προβλέπονται τα εξής:
• Οι μεταξύ των επιχειρήσεων συναλλαγές θα γίνονται από την 1η Ιουλίου με χρεωστικές, πιστωτικές ή e-banking για ποσά άνω των 50 ευρώ.
• Από την 1η Ιουλίου όλες οι επιχειρήσεις που θα ανοίξουν θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν τα μηχανάκια POS.
Οι τέσσερις στόχοι για τη χρήση του πλαστικού χρήματος
Τη θεσμική κατοχύρωση του δικαιώματος των καταναλωτών να επιλέγουν οι ίδιοι τα μέσα πληρωμής, συμπεριλαμβανομένης και της πληρωμής με ηλεκτρονική κάρτα, θα προβλέπει νομοσχέδιο που καταρτίζει η κυβέρνηση. Οπως ανακοίνωσε ο γ.γ. Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή Αντώνης Παπαδεράκης, το νομοσχέδιο έχει ως επιδίωξη την υλοποίηση τεσσάρων βασικών στόχων:
1. Την κατοχύρωση του δικαιώματος των καταναλωτών να επιλέγουν οι ίδιοι τα μέσα πληρωμής, συμπεριλαμβανομένης και της πληρωμής με ηλεκτρονική κάρτα.
2. Τη σταδιακή εφαρμογή της υποχρεωτικής αποδοχής των πιστωτικών καρτών στο σύνολο της αγοράς. Τα στάδια εφαρμογής θα ακολουθούν την τεχνική δυνατότητα εγκατάστασης τερματικών POS και την πορεία των τραπεζικών προμηθειών, ενώ θα υπάρχουν ειδικές πρόνοιες για κατηγορίες επιχειρήσεων με μειωμένα ποσοστά κέρδους.
3. Την ενίσχυση της διαφάνειας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, υποχρεώνοντας τις επιχειρήσεις να ενημερώνουν με σαφήνεια τους καταναλωτές για τα μέσα πληρωμής που αποδέχονται ή δεν αποδέχονται πριν από την ολοκλήρωση της κάθε συναλλαγής.
4. Την πληρέστερη ενημέρωση των εμπόρων για τις χρεώσεις με τις οποίες επιβαρύνονται, τόσο μέσω λεπτομερούς ανάλυσης των προμηθειών από τα τραπεζικά ιδρύματα όσο και μέσω της λειτουργίας του Παρατηρητηρίου Τιμών.
Ο γενικός γραμματέας αναφέρθηκε σε πρόσφατη μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές μπορεί να εξοικονομηθεί έως και 1,4 δισ. ευρώ ετησίως από τα διοικητικά και τα γραφειοκρατικά κόστη που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις. «Η διεύρυνση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα συμβάλει στην πλήρη ψηφιοποίηση της λειτουργίας των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να διευκολυνθεί η ενσωμάτωση συστημάτων ηλεκτρονικών πληρωμών» κατέληξε ο γενικός γραμματέας.
Φόροι (έως και 45%) αντί κινήτρων για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων
Αναβάλλονται προς το παρόν τα σχέδια της κυβέρνησης για την παροχή κινήτρων σε όσους φορολογουμένους αποκαλύψουν εθελοντικά αδήλωτα εισοδήματα που διατηρούν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Και αυτό καθώς οι θεσμοί, αλλά κυρίως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είναι αντίθετοι τόσο στη θεσμοθέτηση ευνοϊκών διατάξεων για φοροφυγάδες όσο και στη θεσμοθέτηση ειδικών διατάξεων που θα προβλέπουν τον επαναπατρισμό κεφαλαίων στην Ελλάδα από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ως αποτέλεσμα, στο νομοσχέδιο δεν θα προβλέπονται κίνητρα για όσους Ελληνες φορολογουμένους έχουν αποκρύψει από την Εφορία εισοδήματα ή έσοδα ή άλλου είδους κεφάλαια, τα οποία απέκτησαν με οποιονδήποτε τρόπο, νόμιμο ή παράνομο.
Θα παρέχεται μεν η δυνατότητα να φανερώσουν τα ποσά αυτά στις ελληνικές φορολογικές Αρχές με εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος (είτε τα έχουν φυγαδεύσει σε τράπεζες στο εξωτερικό είτε τα έχουν κρύψει σε καταθέσεις, θυρίδες ή… σεντούκια στο εσωτερικό της χώρας) και θα καλούνται να πληρώσουν επί των ποσών αυτών φόρο εισοδήματος με βάση τη φορολογική κλίμακα που ίσχυε το έτος κατά το οποίο τα κεφάλαια αυτά απεκρύβησαν από την Εφορία και «φυγαδεύτηκαν». Ο φόρος θα μπορεί να φθάνει μέχρι και το 40%-45% του αποκρυβέντος ποσού. Επί του φόρου εισοδήματος που αναλογεί στα ποσά αυτά θα επιβάλλεται ποσοστιαία προσαύξηση κλιμακούμενη ανάλογα με τα έτη που παρήλθαν από τη στιγμή της απόκρυψης μέχρι τη στιγμή της αποκάλυψης των εισοδημάτων.
Επιπλέον, όσοι υπαγόμενοι σε ΦΠΑ επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες αποδεχθούν να αποκαλύψουν στην Εφορία αδήλωτα εισοδήματα παρελθόντων ετών θα επιβαρύνονται και με τον ΦΠΑ που αναλογεί στα αποκρυβέντα ποσά!
Οι φορολογούμενοι που θα ενταχθούν στις ρυθμίσεις αυτές θα απαλλαγούν από κάθε ποινική κύρωση για την τέλεση αδικημάτων φοροδιαφυγής, λαθρεμπορίου και ξεπλύματος βρόμικου χρήματος. Επιπλέον, από τη στιγμή που θα πληρώσουν τον φόρο εισοδήματος και τις αναλογούσες σε αυτόν προσαυξήσεις, θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δηλωθέντα και φορολογηθέντα κεφάλαια για να δικαιολογήσουν οποιαδήποτε απόκτηση περιουσιακού στοιχείου στην Ελλάδα υπάγεται στις διατάξεις περί «πόθεν έσχες» καθώς επίσης και για να καλύψουν τεκμήρια διαβίωσης στις φορολογικές δηλώσεις τους. Ουσιαστικά με τις διατάξεις του επίμαχου νομοσχεδίου θα είναι δυνατό να νομιμοποιηθούν αδήλωτα κεφάλαια ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, φυγαδευμένα στο εξωτερικό ή κρυμμένα στο εσωτερικό.
Με τρεις βάσεις δεδομένων η «επίθεση» στο λαθρεμπόριο των προϊόντων καπνού
Για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου των προϊόντων καπνού θα θεσπιστούν μέτρα που θα προβλέπουν:
α) την ηλεκτρονική καταγραφή όλων όσοι εμπλέκονται στην αλυσίδα της διακίνησης καπνικών και
β) την καθιέρωση ειδικής σήμανσης με ταινίες ασφαλείας, που θα περιέχουν και ηλεκτρονικές πληροφορίες για το πού, πότε και από ποιον παράχθηκε και πωλήθηκε το κάθε προϊόν καπνού.
Για την καταγραφή και τον έλεγχο όλης της αλυσίδας διακίνησης καπνικών προϊόντων θα δημιουργηθούν και θα λειτουργήσουν τρεις βάσεις δεδομένων.
Στην πρώτη θα καταγραφούν όλοι οι παραγωγοί καπνού της χώρας, οι οποίοι θα έχουν ειδική άδεια. Πέρα από τα στοιχεία τους, η ηλεκτρονική βάση δεδομένων θα περιλαμβάνει το μέγεθος της παραγωγής τους, όπως επίσης και τις συμβάσεις που θα υπογράφουν με τις καπνοβιομηχανίες, έτσι ώστε το υπουργείο Οικονομικών να γνωρίζει ανά πάσα ώρα και στιγμή ποιος παράγει, πόσο παράγει, πού πουλάει και τι ποσότητα πουλάει.
Στην ίδια βάση δεδομένων θα καταγραφούν και όσοι μεσολαβούν από τον παραγωγό ως τη βιομηχανία (π.χ. αποθήκες) καθώς και όσοι μεσολαβούν από τη βιομηχανία ως την τελική διάθεση των προϊόντων. Ολοι οι εμπλεκόμενοι θα έχουν ειδικές άδειες, αλλιώς θα υπόκεινται σε αυστηρές διοικητικές ή και ποινικές κυρώσεις.
Στη δεύτερη βάση δεδομένων θα καταγράφονται όλα τα προϊόντα καπνού που τίθενται στη διάθεση του κοινού. Στο στάδιο αυτό προβλέπεται η καθιέρωση νέας ταινίας ασφαλείας, η οποία δεν θα αποτυπώνει μόνο ότι έχουν πληρωθεί οι αναλογούντες φόροι ανά μονάδα προϊόντος, αλλά θα εμπεριέχει αποτυπωμένες με ηλεκτρονικό τρόπο πληροφορίες για την προέλευση του προϊόντος, εν είδει barcode. Η ταινία αυτή θα επικολλάται για πρώτη φορά και στα προϊόντα καπνού που πωλούνται στα duty free, ενώ όσοι παράγουν καπνό στο εξωτερικό και τον εισάγουν στην Ελλάδα, θα πρέπει να επικολλούν τις ταινίες στα προϊόντα προτού αυτά μπουν στην Ελλάδα.
Η τρίτη βάση δεδομένων θα λειτουργεί στις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και θα περιλαμβάνει στοιχεία και πληροφορίες για όλες τις περιπτώσεις λαθρεμπορίας, με στόχο να γίνονται ανά πάσα ώρα και στιγμή εκτεταμένες διασταυρώσεις υποθέσεων, προκειμένου να αποκαλύπτονται τα κυκλώματα που δρουν εντός ή εκτός Ελλάδας.
Μ.Η.Τ. 232120