Η νέα σχολική χρονιά ξεκινάει, όπως αναμενόταν, με τους χειρότερους δυνατούς οιωνούς. Και ο χειρότερος οιωνός από όλους είναι ότι για ακόμη μια φορά η ουσία των πραγμάτων θα θαφτεί κάτω από την «αλύγιστη στάση του υπουργείου», την «ανυποχώρητη στάση της συνδικαλιστικής ηγεσίας των εκπαιδευτικών» και της «αγωνίας-μπαλαντέρ των μαθητών και των οικογενειών τους» που ο καθένας από τους εμπλεκομένους κολλάει όπου θέλει και όπως τον βολεύει.
Καταπώς φαίνεται πάντως, όλοι δείχνουμε να βολευόμαστε αποφεύγοντας τα καίρια ερωτήματα. Δεν τολμάμε ούτε καν να τα διατυπώσουμε. Και φυσικά ούτε λόγος να γίνεται για έναν νηφάλιο δημόσιο διάλογο από τον οποίο θα προέκυπταν και οι απαντήσεις. Απαντήσεις που αφορούν περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο την επιβίωση της πατρίδας και του έθνους μας.
Η ουσία είναι τι σχολείο έχουμε και τι σχολείο θέλουμε. Ποιες θα είναι οι προτεραιότητές του; Θα βγάζει ανθρώπους για την κοινωνία ή υποψήφιους φοιτητές για το ψευδεπίγραφο όνειρο μιας υποτιθέμενης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης; Ποιοι θα εκπονήσουν αυτό το εθνικό σχέδιο για την παιδεία; Δεν υπάρχουν πρότυπα άλλων χωρών για να τα ακολουθήσουμε; Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές που θα το υλοποιήσουν δεν θα πρέπει να έχουν άποψη στη διαμόρφωσή του; Ολοι, διδάσκοντες και διδασκόμενοι, δεν θα πρέπει να λειτουργούν μέσα σε ένα ασφαλές σύστημα που θα εγγυάται την αξιοπρέπειά τους και τον σεβασμό στην ιδιότητα και το έργο τους; Οι ίδιοι δεν θα πρέπει να αξιολογούνται από ένα αξιόπιστο σύστημα που θα ενισχύει την προσπάθειά τους και θα βελτιώνει την απόδοσή τους;
Ολα τα παραπάνω θεωρώ ότι φαντάζουν αυτονόητα για κάθε συμπατριώτη και συμπολίτη μας. Αναρωτιέμαι γιατί οι κυβερνώντες επιμένουν να τα αντιμετωπίζουν αποσπασματικά, δίχως έναν συνολικό σχεδιασμό. Και μάλιστα, με γνώμονα μια λογιστική προσέγγιση, η οποία όχι μόνο δεν προσιδιάζει στα ζητήματα της εκπαίδευσης αλλά καταφέρνει να αυτοακυρωθεί και όπου τα επιχειρήματά της είναι σωστά και αυταπόδεικτα.
Αναρωτιέμαι βεβαίως γιατί οι ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών διαλέγουν μόνο να οχυρώνονται πίσω από τα αιτήματά τους και δεν αποφασίζουν, καταθέτοντας την πλούσια εμπειρία και γνώση τους, να μας πουν επιτέλους ποια είναι η κατάσταση, ποιες οι δικές τους ευθύνες, τι προτείνουν και τι μπορούν να κάνουν. Γιατί δεν ανοίγουν οι ίδιοι τον διάλογο για την εκπαίδευση αναδεικνύοντας όλες τις πτυχές του θέματος; Γιατί δεν αποφασίζουν, με την αρωγή της κοινωνίας που θα την είχαν ολόψυχη σε μια τέτοια περίπτωση, να σύρουν τον πολιτικό κόσμο σε ειλικρινείς και υπεύθυνες τοποθετήσεις επί του εκπαιδευτικού;
Τα μηνύματα από πολλές εκδηλώσεις της σχολικής κοινότητας είναι ανησυχητικά. Από τη σχολική βία και την ατμόσφαιρα στις τάξεις έως το σύστημα και τις βάσεις για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια. Η χαρά απουσιάζει. Τα νεύρα περισσεύουν. Η αίσθηση της δημιουργίας απομακρύνεται. Ολοι νιώθουν ότι χτυπιούνται σαν τα χταπόδια δίχως λόγο και δίχως προορισμό. Η αμορφωσιά παρέα με την αγένεια επελαύνουν πάνω σε παιδικές και εφηβικές ψυχές. Η ποιότητα των χαρακτήρων που πλάθονται παραπέμπει σε καταστάσεις τρομακτικές και συμπεριφορές φρικαλέες.
Αν πραγματικά επιθυμούμε να τις αποφύγουμε, πρέπει ως κοινωνία να ξαναβρούμε για το σχολείο και ρόλο και περιεχόμενο και προορισμό. Η παιδεία, με την έννοια της καλλιέργειας, είναι ώρα να μας απασχολήσει ως προτεραιότητα και αυτοσκοπός και όχι μόνο ως μέσο για την επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών και των επιθυμιών μας και των καθηγητών τους.
Γιώργος Κ. Στράτος
Μ.Η.Τ. 232120