Αυτοί που κλότσησαν ευκαιρίες για τη ρύθμιση του χρέους καλύτερα να σιωπούν…
Επειδή τις τελευταίες ημέρες έσπευσαν κάποιοι, και μάλιστα οι πλέον… αναρμόδιοι, να ανασύρουν το Γουδή και να μιλήσουν για λαϊκά δικαστήρια, σας παραθέτω μια ανέκδοτη ιστορία και εσείς βγάλτε τα συμπεράσματά σας.
Στις πρώτες ημέρες της κυβέρνησης Παπαδήμου κι ενώ οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες άγγιζαν ακόμη τα 200 δισ., ένας ομογενής τραπεζίτης του εξωτερικού, ιδιαίτερα διακεκριμένος, αλλά από αυτούς που θα απέφευγε να αξιοποιήσει το τότε «σύστημα», εισηγήθηκε μια ανορθόδοξη «λύση σωτηρίας». Συγκεκριμένα, πρότεινε, προκειμένου να αποφύγουμε την επιβολή νέου δανειοδοτικού πακέτου, να δημιουργήσουμε έναν «εθνικό κουμπαρά», με δικές μας δυνάμεις.
Η ιδέα, που κατατέθηκε ιδιωτικά και ανεπίσημα, ήταν ασφαλώς ριζοσπαστική, για να μην πω ανατρεπτική, αφού συνιστούσε ένα είδος εθνικού bail in, στη λογική αποτροπής μιας δήμευσης καταθέσεων με όρους των δανειστών, όπως αυτή που επιβλήθηκε λίγους μήνες αργότερα στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, ο τραπεζίτης πρότεινε τη δέσμευση (προσοχή: όχι «κούρεμα») ενός μικρού ποσοστού των ιδιωτικών καταθέσεων που μεσοσταθμικά θα έφτανε το 10%, με ταυτόχρονη επιβολή ενός είδους capital control αποκλειστικά και μόνο για τη συγκράτηση εκροών προς το εξωτερικό.
Το ποσό που θα συγκέντρωνε το Δημόσιο μετά την «κλιμακωτή» φορολόγηση καταθέσεων από το πρώτο ευρώ θα γινόταν ένα είδος «λαϊκού ομολόγου», περίπου σαν κι αυτό που τόλμησε κάποτε να ψελλίσει ο Μανώλης Γλέζος και παραλίγο να τον πετροβολήσουν. Κάποιος που βρισκόταν σε απόλυτη ανάγκη θα μπορούσε να «σπάσει» το ομόλογο, εισπράττοντας σε μετρητά ένα τμήμα της αξίας του, και οι υπόλοιποι θα περίμεναν την τύχη της πορείας αυτού του χρεογράφου, που μπορούσε να έχει και απόδοση, αν το αναξιόπιστο Ελληνικό Δημόσιο κατάφερνε στο μέλλον να ορθοποδήσει.
Σε σχέση με όσα επακολούθησαν, η «φρικιαστική» για τους τότε συγκυβερνήτες ιδέα θα έμοιαζε με περιήγηση σε παιδική χαρά. Στη χειρότερη περίπτωση, π.χ., ο χαμηλοσυνταξιούχος θα έχανε από κατάθεση 1.000 ευρώ τα 100, έχοντας πιθανότητα να συνεχίσει να παίρνει τη σύνταξή του ακέραιη και στο μέλλον.
Ομως αυτή η αριστερή προσέγγιση από έναν εξ ολοκλήρου συστημικό πλην όμως σκεπτόμενο και πατριώτη τραπεζίτη δεν βόλευε καθόλου το τότε κυβερνητικό στερέωμα. Ο μεν Παπαδήμος ούτε ήθελε να ακούσει για «ασπίδες» και «εθνικούς κουμπαράδες», καθώς βιαζόταν να εκτελέσει τις εντολές των ξένων, ενώ η δεξιά συνιστώσα της κυβέρνησης θεώρησε αυτές τις ιδέες πρόκριμα… κουβανοποίησης της Ελλάδας.
Οι εβδομάδες πέρασαν, ήρθε το PSI και η σύναψη νέου δανειακού πακέτου-μαμούθ με λεόντειους όρους και υπαγωγή στο αγγλικό δίκαιο. Οι ελληνικές τράπεζες ισοπεδώθηκαν, όπως ακριβώς και τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία, ενώ 15.000 Ελληνες ομολογιούχοι, που εμπιστεύτηκαν το… φερέγγυο, μη αριστερό, ελληνικό κράτος, βρέθηκαν στον δρόμο. Το δημόσιο χρέος με αυτή τη μεθόδευση ουδόλως εξυπηρετήθηκε, ενώ απεμπολήθηκαν σημαντικά διαπραγματευτικά χαρτιά, όπως το «κούρεμα» ομολόγων της ΕΚΤ.
Γνωστή είναι και η συνέχεια με την επόμενη κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, που οδήγησε τη χώρα στο ανεκδιήγητο success story και κήρυξε το χρέος βιώσιμο!
Μεγαλύτερο παράδειγμα πολιτικού στρουθοκαμηλισμού στη νεότερη ελληνική ιστορία δεν έχει ξαναϋπάρξει. Με το μυαλό στις πελατειακές δεσμεύσεις και στη διατήρηση της εξουσίας, η προηγούμενη κυβέρνηση έφτασε να παριστάνει ότι δεν βλέπει πως η χώρα θα γονατίσει κάτω από δυσθεώρητες δανειακές υποχρεώσεις λίγα χρόνια αργότερα. Οταν από το 2022 θα έπρεπε να βρίσκει περί τα 25-30 δισ. ετησίως για να πληρώνει τους δανειστές…
Το εντυπωσιακό είναι ότι και μερικοί από τους πρωταγωνιστές αυτού του τραγικού κουκλοθέατρου, μυρίζοντας αίμα, βρήκαν ευκαιρία να βγουν από το κλουβί τους και να επαναλάβουν τη θεωρία τους, ότι, τάχα μου, το χρέος δεν αποτελεί πρόβλημα.
Αυτά έγραψε τις προάλλες στους «New York Times» ο Γκίκας Χαρδούβελης, που έστελνε προεκλογικά χιλιαρικάκι χιλιαρικάκι τα λεφτά του έξω, μη χτυπήσει κανένα κουδούνι στην Τράπεζα της Ελλάδος. Και αυτός μεν είναι ένα πιόνι που νομίζει ότι, μέσα στην αναμπουμπούλα, μπορεί να διασώσει κάτι από την ανύπαρκτη υστεροφημία του. Οι υπόλοιποι όμως που κλότσησαν ευκαιρίες σαν κι αυτή που εντελώς ενδεικτικά προανέφερα οφείλουν να σιωπούν.
Γιατί, πιστέψτε με, ακόμη και την απόλυτη συνθηκολόγηση αν φέρει η σημερινή κυβέρνηση, αν μια ημέρα βγει ο λαός στους δρόμους, δεν θα κυνηγάει μόνο τον Τσίπρα και τον Λαφαζάνη σαν νέους Πρωτοπαπαδάκηδες. Υπάρχουν άλλοι που θα την πληρώσουν πριν απ’ αυτούς…
Γιώργος Χαρβαλιάς
Μ.Η.Τ. 232120