H κατάσταση σήμερα μοιάζει ασταθής. Η Ελλάδα καλείται να πορευτεί για τους προσεχείς μήνες με κυβέρνηση μειοψηφίας. Προσέξτε όμως, παρακαλώ, καλύτερα τον χάρτη. Αξιολογήστε προσεκτικότερα τις κινήσεις των παικτών στην ευρύτερη περιοχή. Δείτε πώς αξιοποιεί τη συγκυρία ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς προκειμένου να εντάξει την ελληνική εξωτερική πολιτική στη νέα δυτική αρχιτεκτονική της περιοχής. Τότε θα καταλήξετε στο συμπέρασμα ότι η κατάσταση μπορεί και να μην είναι τόσο ασταθής όσο φαίνεται. Ισως και να συντρέχουν οι προϋποθέσεις για να σταθεροποιηθεί συντομότερα από το προσδοκώμενο. Πρώτα τα πολιτικά δεδομένα: Ελλάδα, κυβέρνηση μειοψηφίας αλλά με στήριξη από αντιπολίτευση εθνικής ευθύνης. Τουρκία, κυβέρνηση μειοψηφίας. Σκόπια, κυβέρνηση υπό προθεσμία: Παραίτηση Γκρούεφσκι τέλος 2015, εκλογές με υπηρεσιακή κυβέρνηση άνοιξη 2016. Κύπρος, σταθερή κυβέρνηση· Ισραήλ, σταθερή κυβέρνηση επίσης.
Προβλήματα περιοχής, όπως τα αντιλαμβάνεται η Δύση: Πούτιν, πρέπει να αποφευχθεί η άνοδος της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια. Ερντογάν, απρόβλεπτος σύμμαχος ΝΑΤΟ: Πανίσχυρος στρατιωτικά, φλερτάρει με το Ισλαμικό Χαλιφάτο και τις μουσουλμανικές μειονότητες των Βαλκανίων (νέος πρόξενος της Τουρκίας στην Κομοτηνή ο ηγέτης των Τούρκων της Βουλγαρίας Αχμέτ Ντογκάν), απομονωμένος πολιτικά από τον αραβικό κόσμο, χρήσιμος όμως ως εχθρός του Πούτιν. Ράμα, Αλβανός πρωθυπουργός με τάσεις μεγαλοϊδεατισμού. Ασαντ, εμφύλιος στη Συρία, κύμα προσφύγων προς την Ευρώπη. Στόχοι περιοχής: Θωράκιση Βαλκανίων για να μην επικρατήσει αυτό που η Μέρκελ χαρακτήρισε αναφερόμενη στην Ελλάδα αλλά εννοούσε και τη γειτονιά μας «χάος και βία». Προετοιμασία δυτικού κόσμου για αναμέτρηση με το Ισλαμικό Χαλιφάτο, εξ ου και η εξαγγελθείσα άσκηση του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο εναντίον του ISIS. Νέο κουρδικό κράτος στα νώτα της Τουρκίας, επίλυση Κυπριακού ως μέσον για την επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Ισραήλ. Δείτε ξανά προσεκτικά τον χάρτη.
Η Ελλάδα (ακόμη και με τα σημερινά χάλια) αποτελεί όαση σταθερότητας στην περιοχή, έχει αξιόμαχο Στρατό, πολιτικά και στρατιωτικά αεροδρόμια κοντά στη Μέση Ανατολή και -μην το ξεχνάμε ποτέ αυτό- είναι μέλος του ΝΑΤΟ με δικαίωμα βέτο. Κάτω από τις περιστάσεις, μπορεί να αποτελέσει μία διπλή βάση για τα δυτικά συμφέροντα, τόσο προς Βορρά όσο και προς Νότο, υπό δύο απαράβατες προϋποθέσεις όμως: Της επίλυσης των χρόνιων προβλημάτων εξωτερικής πολιτικής με τους βόρειους γείτονες και της ύπαρξης σταθερής κυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό παρατηρώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις αθόρυβες κινήσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στη σκακιέρα των Βαλκανίων. Δεν θεωρώ ότι αυτοσχεδιάζει, αντιθέτως νομίζω ότι κινείται έχοντας γερμανική και αμερικανική κάλυψη.Η Ελλάδα κινείται υπέρ της ένταξης των Σκοπίων και του Κοσόβου στο ΝΑΤΟ (αυτό θα ασφαλίσει τα Βαλκάνια από τον Πούτιν), επιδιώκοντας παρασκηνιακά την εξασφάλιση ανταλλαγμάτων.
Πριν από δύο χρόνια ο Κοτζιάς μού είχε πει ότι θα συζητούσε την αναγνώριση του Κοσόβου αν οι Αλβανοί ενεργοποιήσουν τη συμφωνία Καραμανλή – Μπερίσα για την ΑΟΖ του Ιονίου και αναγνωρίσουν δικαιώματα στη μειονότητα της Βορείου Ηπείρου. Θυμήθηκα την εξομολόγησή του μετά το ταξίδι στο Κόσοβο, όπου τάχθηκε υπέρ της ένταξής του σε διεθνείς οργανισμούς. Θέμα υπάρχει και με το όνομα των Σκοπίων. Ο Κοτζιάς συννενοείται αθόρυβα με Ράμα, αλβανόφωνα κόμματα στα Σκόπια, κόμματα σε Βουλγαρία για να κυκλώσει τον εθνικιστή πρωθυπουργό και να δοθεί λύση για το όνομα. Μόνο μελανό σημείο ότι ίσως εισηγηθούμε ένταξη Σκοπίων σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε. με προσωρινό όνομα FYROM. Oι Αμερικανοί θέλουν να θωρακίσουν στρατιωτικά τη βαλκανική περίμετρο για να αποτρέψουν τα παιχνίδια Πούτιν – Ερντογάν, οι Γερμανοί για να έχουν ελεύθερο τον εμπορικό δρόμο διακίνησης των προϊόντων τους. Κατά συνέπεια, συμπεραίνω, δεν τίθεται ζήτημα εξόδου της Ελλάδος από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η κατάσταση μπορεί και να σταθεροποιηθεί συντομότερα από όσο νομίζουμε. Αρκεί να ανοίξει η συζήτηση για το χρέος και -φυσικά- να αντέξουν οι ραφές στο κοστουμάκι που ράβουν για όλη την περιοχή οι σύμμαχοί μας. Διότι αν σπάσουν…
Μανώλης Κοττάκης
