ΣΦΥΡΙΓΜΑΤΑ

Τι σημαίνει μια διεθνής διαιτησία για τα κρίσιμα εθνικά θέματά μας

Τη διαβούλευση, τη διαπραγμάτευση και τη διαιτησία όρισε ως τις τρεις βασικές αρχές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, κατά την ομιλία του στις προγραμματικές, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Αποδεικνύεται, όχι τυχαία. Πλην ημών, αναπτύσσεται ήδη σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης μια νέα σχολή επίλυσης των διεθνών διαφορών που θέτει τα κλασικά δικαιοδοτικά όργανα ελέγχου τήρησης του Διεθνούς Δικαίου εκποδών. Σύμφωνα με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας («Βήμα»), κατά την πρόσφατη Σύνοδο Ε.Ε. – Βαλκανίων, που έγινε στη Βιένη (από την οποία η Ελλάδα απεκλείσθη και πάλι), οι διοργανωτές Αυστριακοί παρουσίασαν μια μελέτη για την επίλυση των διμερών διαφορών στα Βαλκάνια.

Σε αυτήν τονίζεται το εξής εκπληκτικό: «Είναι πλέον σαφές ότι ορισμένα κράτη-μέλη ευνοούν μια διαδικασία παρακολούθησης θεμάτων περιφερειακής συνεργασίας και σχέσεων καλής γειτονίας εκτός θεσμικού πλαισίου Ε.Ε.» Η εν λόγω μελέτη έχει τίτλο «Αφαιρώντας εμπόδια στην ένταξη στην Ε.Ε.: Διμερείς διαφορές στα δυτικά Βαλκάνια» και έχει συνταχθεί από το Balkans in Europe Policy Advisory Group. Στην έκθεση αυτήν περιλαμβάνονται ορισμένες πολύ προωθημένες ιδέες, όπως «ο ορισμός ειδικού μεσολαβητή της Ε.Ε. για τις διμερείς διαφορές».

Το πρόσωπο αυτό θα υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Γειτονίας και Διαπραγματεύσεων για τη Διεύρυνση, που επιβλέπει ο Αυστριακός επίτροπος Γιοχάνες Ραν. Πάμε τώρα στο… ζουμί: Στις διαφορές εκείνες όπου εμπλέκεται χώρα που είναι ήδη μέλος της Ε.Ε. (το Σκοπιανό εντάσσεται στην κατηγορία αυτήν), καλείται είτε η Κομισιόν είτε η εκ περιτροπής προεδρία «να αναλάβουν διαμεσολαβητικό ρόλο προς διευκόλυνση της λύσης ή -ως έσχατη λύση- προς παραπομπή σε διεθνή διαιτησία». Τι σημαίνει «Διεθνής Διαιτησία και Σκοπιανό» οι παλαιότεροι, που θυμούνται τα πορίσματα της Επιτροπής Μπατιντέρ, το ξέρουν άριστα: εναντίον ημών σφυρίγματα! Διεθνής διαιτησία σημαίνει επίσης «ΟΗΕ τέλος».

Διεθνής διαιτησία σημαίνει επίσης ότι ανοίγει η όρεξη για διμερή ρύθμιση θεμάτων και για άλλα θέματα: Αιγαίο (η κυβέρνηση Σαμαρά πιέστηκε να αποδεχθεί το Διαιτητικό Δικαστήριο του Αμβούργου για το Δίκαιο της Θάλασσας) και φυσικά Κόσοβο (μπορεί να αναγνωριστεί μετά την επίλυση του Κυπριακού – με τη Θράκη, όμως, τι γίνεται;). Βεβαίως, ξέρουμε τι σημαίνει και Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, από την εμπειρία της εναντίον μας προσφυγής για το βέτο στο Βουκουρέστι. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, «διαιτησία» σημαίνει επιβολή της ισχύος. «Φεύγεις» από το προστατευτικό πλέγμα των διατάξεων του Διεθνούς Δικαίου και αναγκάζεσαι να πας σε λύσεις-εξπρές, που ανατρέπουν το κυρίαρχο status quo. Είναι αυτή εθνικά επωφελής στρατηγική; Θα περιμένω να ακούσω τη γνώμη του υπουργού Νίκου Κοτζιά. Για την ώρα, καταθέτω ανησυχία.

Μανώλης Κοττάκης