Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είναι προγραμματισμένο να ολοκληρώσει σήμερα το βράδυ τις συνομιλίες του με την ηγεσία της Τουρκίας και όλοι εύχονται να αποφύγει την παγίδα διμερών διευθετήσεων στο Αιγαίο, με αφορμή τη μεταναστευτική – προσφυγική κρίση, αλλά τα μηνύματα από την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά για τα ελληνικά συμφέροντα.
Το πρώτο αποθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι ο πρωθυπουργός δεν κατόρθωσε, κατά την έκτακτη σύνοδο της Ε.Ε. την περασμένη εβδομάδα, να λάβει, όπως ισχυριζόταν πολλές μέρες νωρίτερα, εξουσιοδότηση εκπροσώπησης των ομολόγων του στις συνομιλίες της Αγκυρας. Οι σχετικές νύξεις της ελληνικής αντιπροσωπίας έπεσαν στο κενό και μάλιστα δεν υπήρξε ούτε καν μια σχετική δήλωση από οποιονδήποτε ηγέτη της Ε.Ε. που, έστω διασταλτικά, να μπορούσε να αξιοποιηθεί στις συζητήσεις με τους Ρ. Τ. Ερντογάν και Α. Νταβούτογλου.
Το δεύτερο αποθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι οι αιματηρές τρομοκρατικές ενέργειες στο Παρίσι επανέφεραν (πολύ νωρίτερα απ’ όσο ανέμενε η Αθήνα) τις συζητήσεις περί βραχυπρόθεσμης ή και μακροπρόθεσμης αναστολής βασικών διατάξεων της Συνθήκης Σένγκεν. Σύμφωνα με εγκυρότατες πηγές, η ελληνική κυβέρνηση είχε ήδη εκφράσει, εδώ και πολλές εβδομάδες, στην ηγεσία φίλης χώρας-μέλους της Ε.Ε. την ανησυχία της ως προς τις συνέπειες από το ενδεχόμενο κλείσιμο των συνόρων της Γερμανίας.
Οι εξελίξεις, από την περασμένη Παρασκευή έως σήμερα, δείχνουν ότι, είτε βάσει ειδικού σχεδιασμού της Γερμανίας είτε επειδή οι φιλικές της κυβερνήσεις (Πολωνία κ.ά.) προδικάζουν τη βούλησή της, οδηγούμαστε προς παρόμοιες δυσάρεστες καταστάσεις. Οπως και σε πολλά άλλα θέματα της Ε.Ε., με χαρακτηριστικές τις διαβουλεύσεις Ελλάδας – ευρωζώνης την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου, ακόμα και το πανίσχυρο Βερολίνο χρειάζεται να οικοδομήσει συμμαχίες και «να φτιάξει κλίμα», ώστε να επιβάλει ευκολότερα τις απόψεις του. Αντίθετα, ο κ. Τσίπρας, όπως και με τον κίνδυνο Grexit πριν από τον Ιούλιο, δεν εξασφαλίζει τη στήριξη κανενός στην Ε.Ε. και επαναλαμβάνει μόνον δηλώσεις περί του τι είναι «έντιμο» σύμφωνα με τις «αρχές» της Ευρώπης.
Το τρίτο αποθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση χάνει εκ νέου τα όποια ερείσματα είχε αποκτήσει τους προηγούμενους μήνες στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ. Κ. Γιούνκερ, στη Γερμανίδα καγκελάριο Α. Μέρκελ και σε όσους συμμερίζονται τις επιλογές και τη στρατηγική τους. Ελληνικές και ξένες διπλωματικές πηγές συμπίπτουν στο συμπέρασμα ότι, παρά τις προσπάθειες (ή και τη μέχρι πρότινος αυτοπεποίθηση) του κ. Τσίπρα, ο κ. Γιούνκερ και σχεδόν το σύνολο των μελών της Κομισιόν απορρίπτουν τις ελληνικές θέσεις και τις πρωτοβουλίες ως προς το προσφυγικό – μεταναστευτικό. Οι σχέσεις κυβέρνησης – Κομισιόν είναι τόσο ευαίσθητες, ώστε η επί της αρχής ορθή ιδέα διασύνδεσης της ελληνικής οικονομικής κρίσης και του πανευρωπαϊκού μεταναστευτικού προβλήματος όχι μόνον δεν προωθείται διαπραγματευτικά, αλλά μπορεί να στραφεί σαν μπούμερανγκ κατά των συμφερόντων της Αθήνας.
Ταυτόχρονα, η κυρία Μέρκελ, η οποία προσπαθεί να επαναφέρει την εσωτερική πειθαρχία στο CDU και έχει ήδη αναγκαστεί να αναιρέσει τη (μόλις προ διμήνου εκφρασμένη) άποψή της για υποδοχή Σύρων προσφύγων στη Γερμανία, είναι σαφές ότι ακολουθεί πολιτική απόλυτης στήριξης της Αγκυρας. Η καγκελάριος φέρεται ότι έχει αδιαφορήσει για τις ελληνικές διαμαρτυρίες σχετικά με το κόστος της υποδοχής προσφύγων και μεταναστών και (επιπλέον των γενναιόδωρων αποφάσεων της συνόδου της Ε.Ε. για την Αγκυρα) στηρίζει την, άνευ πραγματικών όρων, επιτάχυνση των ενταξιακών συνομιλιών της Τουρκίας. Πέραν της Αθήνας, η κυρία Μέρκελ έχει παροτρύνει και τη Λευκωσία να άρει τις επιφυλάξεις της στα κρίσιμα διαπραγματευτικά κεφάλαια Ε.Ε. – Τουρκίας. Ο δε Κύπριος Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης εμφανίζεται (μάλλον αφελέστατα) να προσδοκά, έπειτα από επικοινωνία με την κυρία Μέρκελ, ανταλλάγματα από την Αγκυρα, χωρίς να έχει διδαχθεί τίποτα από τις παρόμοιες υποσχέσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου τον Μάιο του 2014.
