Κρίνονται πολλά αυτές τις ημέρες για το μέλλον της πατρίδας μας στο διεθνές πεδίο. Από το κλείσιμο της αξιολόγησης και το πώς η προεδρία Τραμπ επηρεάζει τη στάση εταίρων και ΔΝΤ έως το δημοψήφισμα στην Τουρκία και τις εξελίξεις στη Συρία. Ενα ζήτημα συνδέει άμεσα αυτές τις διεθνείς παραμέτρους με τα εσωτερικά μας: το Προσφυγικό. Η παρουσία των προσφύγων αποτελεί πλέον κάτι υπαρκτό και οι νέες ροές εν όψει καλοκαιριού είναι αναπόφευκτες. Δεν ωφελεί ούτε να υστεριάζουμε εκτοξεύοντας κορόνες πάσης φύσεως ούτε να στρουθοκαμηλίζουμε όπως συνηθίζουμε μπροστά στα σοβαρά. Κι εδώ έχουμε, όχι δίπλα μας, μέσα μας, ένα πολύ σοβαρό θέμα προς αντιμετώπιση. Και το γράφω τώρα αυτό, όσο η κατάσταση είναι ελεγχόμενη κατά κάποιον τρόπο και ακόμη δεν έχουμε δει σκηνές από «ταινίες προσεχώς» σε κάποια γκέτο των ΗΠΑ ή της Λατινικής Αμερικής στις γειτονιές μας.
Πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) δείχνει ότι θεωρούμε τους μετανάστες απειλή σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο. Συγκεκριμένα: Το 65% θεωρεί ότι οι μετανάστες κάνουν κακό στην οικονομία μας, το 59% ότι παίρνουν τις δουλειές και το 59% ότι κάνουν μεγαλύτερη χρήση των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας από όσο συνεισφέρουν σε επίπεδο φόρων. Η έρευνα καταδεικνύει, επίσης, τη σημασία που έχει για τους Ελληνες η πολιτισμική ομοιογένεια της χώρας. Για το 63% η χώρα μας έχει γίνει χειρότερο μέρος για να ζει κανείς εξαιτίας της μετανάστευσης και για το 57% η πολιτιστική ζωή μας υποβαθμίζεται λόγω των μεταναστών, αντί να εμπλουτίζεται.
Ιδιαίτερα αρνητική είναι η στάση των Ελλήνων απέναντι στους μουσουλμάνους, καθώς οι τέσσερις στους 10 ερωτώμενους θεωρούν ότι δεν πρέπει να έχουμε καθόλου μουσουλμάνους μετανάστες στη χώρα, ενώ άλλοι τέσσερις στους 10 ότι θα πρέπει να έχουμε πολύ λίγους.
Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες επεξηγήσεις για το πόσο εύφλεκτο είναι το φιτίλι που έχει αρχίσει να μας περιζώνει και πόσο εύκολα μπορεί να ανάψει η σπίθα, η οποία θα πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις με ακόμη πιο ανεξέλεγκτες επιπτώσεις. Τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην καρδιά της Ευρώπης συγκλόνισαν -εκτός των άλλων- και αφελείς προσεγγίσεις ως προς την αποτελεσματικότητα των μεθόδων και της διαδικασίας που ακολουθούνται για την ενσωμάτωση και την αφομοίωση των προσφυγικών πληθυσμών, ακόμη και μεταναστών δεύτερης γενιάς, στα δικά μας πρότυπα συμπεριφοράς. Μας χωρίζει, δυστυχώς, για λόγους που δεν είναι του παρόντος, πολύς δρόμος από την ευτυχή κατάσταση που ο Ισοκράτης περιγράφει στον «Πανηγυρικό» του: «Είναι δε τόσο μεγάλη η απόσταση που χωρίζει την πολιτεία μας από τους άλλους ανθρώπους ως προς την πνευματική ανάπτυξη και την τέχνη του λόγου, ώστε οι μαθητές της έχουν γίνει διδάσκαλοι των άλλων και κατόρθωσε (η πολιτεία μας) ώστε το όνομα των Ελλήνων να είναι σύμβολο όχι πλέον της καταγωγής, αλλά της πνευματικής ανύψωσης, και να ονομάζονται Ελληνες εκείνοι που παίρνουν τη δική μας μόρφωση και όχι αυτοί που έχουν την ίδια καταγωγή». («Ισοκράτους λόγοι», «Πανηγυρικός», μτφρ. Α.Μ. Γεωργαντοπούλου, Εκδόσεις Ζαχαρόπουλος, 1940.)
Από ό,τι έχουν δείξει και η ευρωπαϊκή και η δική μας πείρα, μόνο με έναν τρόπο μπορούμε να διανύσουμε αυτόν τον δρόμο γρηγορότερα και ασφαλέστερα για όλους. Με τον αθλητισμό, από τον Ζιντάν με την παρέα του, τους αφρικανικής καταγωγής «γαβριάδες», μέχρι τα παιδιά των γκασταρμπάιτερ που οδήγησαν τις εθνικές ομάδες της Γαλλίας και της Γερμανίας στην κατάκτηση του Μουντιάλ. Μόνο αυτός ο τρόπος, ο ανθρώπινος, γιατί είναι χαρούμενος και αντιληπτός από όλα τα παιδιά του κόσμου, μπορεί να μας βγάλει κάπου.
Ετσι και για τους δικούς μας, όσους γεννήθηκαν και μεγάλωσαν εδώ αλλά και όσους τους έριξε η μοίρα τους. Οι περισσότεροι δεν θα γίνουν σαν τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι να γνωρίσουν την αγάπη, την αποδοχή και τη συνεργασία, μήπως έτσι βρουν και έναν δρόμο στη ζωή. Τότε θα ‘χουν έναν σπουδαίο λόγο να γίνουν και καλοί Ελληνες, και αυτό θα ‘ναι πολύ σημαντικό «τρίποντο» για όλους μας!
*Δικηγόρος – δημοσιογράφος
Μ.Η.Τ. 232120