Οι αγρότες, παρά όσα λέει η κυβέρνηση, έχουν μαζί τους την ευρύτερη κοινωνία
Σας γράφω από την Ξάνθη, όπου έφτασα αεροπορικώς μέσω Καβάλας αργά την Παρασκευή το βράδυ. Η πτήση μας καθυστέρησε, γιατί το εβδομηνταθέσιο ATR 72 της Olympic Air τροχιοδρομούσε επί μία ολόκληρη ώρα, καθώς αυτόν τον καιρό λειτουργεί μόνο ο ένας διάδρομος απογειώσεως στο -κατά τα άλλα διεθνές- αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Στον άλλον γίνονται εργασίες συντήρησης. Η άφιξη στο αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος» της Καβάλας έκρυβε ορισμένες εκπλήξεις, καθώς στη διαδρομή για την ακριτική πόλη (παρακολούθησα την ετήσια εκδήλωση της ΑΜΚΕ «Αλέξανδρος Μπαλτατζής», της οποίας είμαι αμισθί μέλος) συνάντησα για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια μπλόκα με δεκάδες αγροτικά τρακτέρ τοποθετημένα κατά μήκος της Εγνατίας Οδού. Σε δύο σημεία, μάλιστα.
Την ίδια έκπληξη αισθάνθηκαν κι όσοι έφτασαν στην Ξάνθη αεροπορικώς, μέσω Αλεξανδρουπόλεως, καθώς και άλλα σμήνη από τρακτέρ ήταν ακροβολισμένα στην Εγνατία Οδό έξω από την Κομοτηνή, στο ύψος του χωριού Αίγειρος.
Για να καταλάβετε, οι Θράκες ως ακρίτες είναι γενικώς νομιμόφρονες άνθρωποι, έχουν αυξημένη αίσθηση του εθνικού καθήκοντος και δεν τους αρέσει να τραβούν τα πράγματα στα άκρα. Η πίστη στο κράτος εδώ είναι υποχρεωτικά αυξημένη. Μόνο όταν το ποτήρι ξεχειλίσει αποφασίζουν να προχωρήσουν σε ριζοσπαστικές κινήσεις. Το έζησα στη δεκαετία του ’90, όταν κάτοικοι της περιοχής έκλεισαν με τρακτέρ και αυτοκίνητα το τότε οδικό δίκτυο -η Εγνατία ήταν στα χαρτιά- στη γέφυρα του Νέστου, έξω από την Ξάνθη, καθώς θεωρούσαν ότι το κεντρικό κράτος των Αθηνών είχε παραμελήσει εντελώς την περιφέρειά τους. Το έπραξαν βεβαίως στις αγροτικές κινητοποιήσεις του 1996. Και από τότε θα πρέπει να προσπαθήσω πολύ για να θυμηθώ εικόνα των αγροτών σε κινητοποίηση στις εθνικές οδούς.
Θα ανέμενε κανείς ότι η διαμαρτυρία τους αφορά τις αγροτικές επιδοτήσεις και την καθυστέρηση της καταβολής τους. Προφανώς και την αφορά – οι άνθρωποι είναι απλήρωτοι.
Ωστόσο, μέγα θέμα γι’ αυτούς είναι και ο τρόπος με τον οποίο θανατώθηκαν τα ζώα τους, με την εισαγόμενη ευλογιά από τις γειτονικές χώρες, Βουλγαρία και Τουρκία. Η οικονομική και η συναισθηματική ζημιά που έχουν υποστεί από τη θανάτωση των ζώων τους είναι πραγματικά ασύλληπτη. Ο Θρακιώτης είναι τόσο προσηλωμένος στον νόμο, ώστε, καθ’ υπερβολήν, κάποιοι πονηροί από «χάμω», αδίκως κατά τη γνώμη μου, του έχουν κολλήσει την ταμπέλα «πας Θραξ βλαξ» – υπό την έννοια ότι είναι βλακεία να τηρείς τον νόμο.
Προφανώς και δεν είναι βλακεία. Αλλά, για να φτάνουν αυτοί οι νομιμόφρονες άνθρωποι στο σημείο να καταλαμβάνουν εθνική οδό και να παραβιάζουν τον νόμο, κάτι που είναι αδιανόητο για τη συνείδησή τους, σχεδόν επαναστατικό για τη ζωή τους, σκεφτείτε σε τι κατάσταση έχουν φτάσει. Οι ανοχές τους δεν είναι απεριόριστες. Πρόσφατη δημοσκόπηση της εταιρίας Data του Θεόδωρου Λουλούδη για την τοπική εφημερίδα «Χρόνος» Κομοτηνής έδειξε δύο αντιφατικά στοιχεία.
Το πρώτο είναι ότι η Νέα Δημοκρατία αντέχει στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας καλύτερα από ό,τι αντέχει στην κεντρική Μακεδονία – 25% φέρεται το ποσοστό της στην ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, 20% στην κεντρική Μακεδονία. Από την άλλη, όμως, αναπτύσσονται και αντίρροπες δυνάμεις. Περί το 20% μετρήθηκε ότι θα ελάμβανε εδώ, στην πασοκογενή σε κάποιες περιοχές Θράκη, ένα κόμμα υπό την ηγεσία της Μαρίας Καρυστιανού. Δεν έχει σημασία αν θα γίνει ή δεν θα γίνει, σημασία έχει η τάση, ότι το ρεύμα είναι υπαρκτό. Θα τολμούσαμε να προσθέσουμε και κάτι ευρύτερα: το ρεύμα αυτό οργανώνεται μόνο του, χωρίς κεντρική κατεύθυνση.
Αυτό που συνέβη με τα Τέμπη, όπου εκατομμύρια ακομμάτιστοι πολίτες αυτοοργανώθηκαν και κατέβηκαν στις πλατείες στις διαδηλώσεις, το ίδιο πράγμα συμβαίνει αυτή τη στιγμή αθόρυβα με τα τρακτέρ. Εχουν ήδη σπεύσει σε συμπαράστασή τους οι αυτοκινητιστές ταξί, οι μικροπωλητές λαϊκών αγορών και οι ιδιοκτήτες καταστημάτων εστίασης. Στον δρόμο, κάτω από τη μύτη των συνδικαλιστοπατέρων, των καναλιών, των αναλυτών, των πολιτικών, διαμορφώνεται μια μεγάλη λαϊκή συμμαχία, στην οποία προσχωρούν δυνάμεις και από τη Νέα Δημοκρατία και από την Αριστερά και από το ΠΑΣΟΚ και από παντού, χωρίς τις παλιές ταυτότητεέ τους όμως.
Οι ταυτότητες αυτές είναι παρελθόν. Ανθρωποι που στο παρελθόν δεν άλλαζαν ούτε «καλημέρα» μεταξύ τους αυτή τη στιγμή αισθάνονται ότι βρίσκονται πάνω στην ίδια βάρκα, και το κάνουν. Το παλιό είναι ήδη υπό αποχώρηση, απλώς το καινούργιο δυσκολεύεται να γεννηθεί. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αργά ή γρήγορα, αυτό θα συμβεί. Οι αγρότες, παρά όσα λέει η κυβέρνηση, έχουν μαζί τους την ευρύτερη κοινωνία. Οχι μόνο γιατί η ευρύτερη κοινωνία θεωρεί πως πρέπει να σταθεί δίπλα σε μια κοινωνική ομάδα που διεκδικεί τα νόμιμα απέναντι στις αριστοκρατίες τον Ferrari με τα παράνομα. Την έχουν μαζί τους την κοινωνία γιατί σέβονται την κοινωνία. Δεν έχουν κόψει την Ελλάδα στη μέση, καθώς αφήνουν ανοιχτές τις παράπλευρες οδούς στο εθνικό δίκτυο και διεξάγεται η κυκλοφορία.
Στατικοί στην ανάλυσή μας και συνήθως από μακριά, συνήθως εμείς οι Αθηναίοι δημοσιογράφοι δεν προλαβαίνουμε να αισθανθούμε τις μεταβολές. Υπάρχουν, όμως. Η πρώτη μεταβολή ήταν οι μεγάλες συγκεντρώσεις για τα Τέμπη, στις οποίες μετείχαν, κάνοντας την προσωπική τους επανάσταση, και χιλιάδες συντηρητικοί και νεοδημοκράτες πολίτες.
Η δεύτερη μεγάλη μεταβολή είναι η έκρηξη των αγροτών και η σταδιακή απομάκρυνσή τους από τη Νέα Δημοκρατία, με την οποία συμπορεύτηκαν στις εκλογές του 2019 και το 2023. Το σύστημα σταδιακά κάνει «κρακ, κρακ, κρακ». Πολλοί άνθρωποι που εκτιμώ θεωρούν ότι ο κύριος Μητσοτάκης θα φτάσει στις εκλογές του 2027, καθώς δεν έχει άλλη επιλογή. Μπορεί. Αλλά εμείς ακούμε το «κρακ, κρακ» μέσα στην κοινωνία και ξέρουμε ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί το πολιτικό σύστημα να έχει την τύχη των φερτών υλικών, από ένα ποτάμι που θα το κατακλύσει και θα το παρασύρει.
Υστερόγραφο: Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος χαρακτηρίζει τους αγρότες παραβατικούς και είναι ο νούμερο ένα αντιδημοφιλής νεοδημοκράτης σήμερα στις τάξεις τους. Ετσι λένε. Παραβατικοί είναι αυτοί που έκλεψαν τις επιδοτήσεις με την ανοχή της κυβέρνησης, λένε εδώ στην Ξάνθη. Υπουργοί και βουλευτές της Ν.Δ. απαιτούν να εφαρμοστεί απέναντι στους αγρότες ο νόμος και η τάξη! Να εφαρμοστεί, λένε εδώ στην Ξάνθη. Και επαναλαμβάνουν ότι πρέπει να μπουν φυλακή τα μεγάλα λαμόγια. Η κυβέρνηση, δυστυχώς, χρησιμοποιεί το manual της δεκαετίας του ’90 για να συκοφαντήσει τους ψηφοφόρους της και να απαντήσει σε νέα ερωτήματα. Και αυτό το manual θα το πάρει το ποτάμι, μαζί με τα φερτά υλικά…
