Επιλεκτική χρεωκοπία ολοταχώς

Σε ναρκοπέδιο, που μπορεί ανά πάσα στιγμή να οδηγήσει στην ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, οδηγεί τη χώρα η κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου και ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος, όπως οι ίδιοι ομολόγησαν ευθέως την περασμένη εβδομάδα, προσυπογράφουν και συναινούν σε καταστροφικές επιλογές για το ελληνικό χρέος, οι οποίες προωθούνται σε διεθνές επίπεδο και περιλαμβάνουν τη λέξη «χρεοκοπία», όπως είναι η «επιλεκτική» ή η «ήπια». Με αυτές τις «λύσεις» τοποθετούν βόμβες στα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, που αν σκάσουν -όπως είναι πολύ πιθανό βάσει εκτιμήσεων έγκυρων αναλυτών και παραγόντων- θα καταδικάσουν τους Ελληνες σε μακροχρόνια φτώχεια και ανέχεια.

Υστερα από μαραθώνιες διαβουλεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Πέμπτη στις Βρυξέλλες σύνοδος των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης προκειμένου να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για την κρίση χρέους στην Ελλάδα και την υπόλοιπη περιφέρεια της ευρωζώνης. Βασικό συστατικό της «λύσης» την Ελλάδα που προωθείται είναι η «συμμετοχή των ιδιωτών» στο νέο πακέτο, δηλαδή κυρίως τραπεζών, που θα οδηγήσει στην «επιλεκτική χρεοκοπία» (selective default) της χώρας, καθώς θα αλλάξει τους όρους αποπληρωμής ομολόγων που θα επιλεγούν (εξ ου και η επιλεκτική χρεοκοπία) και οι οποίοι είχαν συμφωνηθεί κατά την έκδοσή τους με τις τράπεζες που τα αγόρασαν (διάρκεια, επιτόκιο, ονομαστική αξία κ.λπ.).

Το πακέτο που, σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, θα τεθεί υπόψη των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης την ερχόμενη Πέμπτη περιλαμβάνει τις εξής βασικές επιλογές, οι οποίες είτε θα χρησιμοποιηθούν ξεχωριστά η καθεμιά είτε σε συνδυασμό μεταξύ τους. Ειδικότερα προβλέπουν:

-Επιμήκυνση για 30 χρόνια όλων των ελληνικών ομολόγων που λήγουν ως το 2020 στην ονομαστική αξία τους, με επιτόκιο χαμηλότερο από αυτό που τρέχει σήμερα στην αγορά, ή ανταλλαγή όλων των ελληνικών ομολόγων που λήγουν με νέα 30ετή ομόλογα. Τα νέα ομόλογα που θα λάβουν οι τράπεζες και άλλοι ιδιώτες κάτοχοι ελληνικού χρέους θα έχουν την ίδια ονομαστική αξία με τα παλιά ή θα υποστούν κούρεμα, δηλαδή μείωση της αξίας τους κατά 30% ή και περισσότερο. Τα νέα ομόλογα θα έχουν μιας μορφής εγγύηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

-Επαναγορά ελληνικών ομολόγων με μετρητά από τη δευτερογενή αγορά ομολόγων, όπου οι ελληνικοί τίτλοι τελούν υπό διαπραγμάτευση πολύ χαμηλότερα από την ονομαστική αξία τους (με έκπτωση 40%-50%). Η επαναγορά αυτή μπορεί να γίνει είτε με την παροχή χαμηλότοκου δανείου στην Ελλάδα από τον προσωρινό μηχανισμό στήριξης των υπερχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης (EFSF) είτε απευθείας από τον EFSF.

-Νέο δάνειο περίπου 60 δισ. ευρώ από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να δώσει ακόμη και «εμπράγματες εγγυήσεις» για το δάνειο, δηλαδή ουσιαστικά να προχωρήσει σε απευθείας υποθήκευση κρατικών περιουσιακών στοιχείων στους δανειστές μας (π.χ. ακίνητα του δημοσίου ή κρατικές επιχειρήσεις).

Η υποβάθμιση

Η πρώτη επιλογή συνιστά αυτό που οι Γερμανοί επιθυμούν, δηλαδή «τη συμμετοχή των ιδιωτών». Αυτό είναι όμως που κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει και τους οίκους αξιολόγησης να υποβιβάσουν την Ελλάδα σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας», που σημαίνει ότι η χώρα μας σε ορισμένα ομόλογα τα οποία εξέδωσε στο παρελθόν αθέτησε τους όρους αποπληρωμής, έστω και σε συνεννόηση ή με την ανοχή των πιστωτών. Το μεγάλο ερωτηματικό σε αυτήν την εξέλιξη είναι αν θα κάνει πράξη την απειλή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να διακόψει τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών μέσω της διακοπής αποδοχής των ελληνικών «χρεοκοπημένων» ομολόγων ως εγγύηση. Χθες ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ επανέλαβε ότι αν η Ελλάδα οδηγηθεί σε επιλεκτική χρεοκοπία θα πάψει η τράπεζα να δέχεται ως ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα. Το αν θα επιμείνει έως το τέλος σε αυτήν τη θέση ή αν θα επιλεγεί κάποια μεσοβέζικη λύση (π.χ. χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών από την Τράπεζα της Ελλάδος μέσω ενός ειδικού έκτακτου μηχανισμού) θα φανεί έως την ερχόμενη Πέμπτη.

Σπύρος Δημητρέλης

Ξένοι παράγοντες δικαιώνουν τη γραμμή Σαμαρά

Οικονομολόγοι και τραπεζίτες μιλώντας πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας ευθυγραμμίζονται σταδιακά με τη γραμμή της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που εκφράστηκε την περασμένη εβδομάδα από τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Αντώνη Σαμαρά, ότι η λέξη «χρεοκοπία» δεν πρέπει να υπάρχει στο λεξιλόγιό μας είτε ως «επιλεκτική» είτε με οποιονδήποτε άλλον επιθετικό προσδιορισμό, διότι οδηγεί τελικά στην καταστροφή της πραγματικής χρεοκοπίας. Οι ίδιοι κύκλοι τονίζουν ότι με την επιλεκτική χρεοκοπία αυξάνεται ο κίνδυνος ακόμη και για άτακτη έξοδο της χώρας από τη ζώνη του ευρώ ως αποτέλεσμα της σταδιακής απαξίωσής της σε διεθνές οικονομικό επίπεδο και της όξυνσης της ύφεσης της οικονομίας, λόγω της κάθετης μείωσης της ρευστότητας στην αγορά, ως επακόλουθο του στραγγίσματος των ελληνικών επιχειρήσεων που δεν θα μπορούν πλέον να δανειστούν από πουθενά ούτε να αγοράσουν προϊόντα με πίστωση από το εξωτερικό.

Σενάρια και επιπτώσεις

Δεν είναι λίγοι όσοι όσοι υποστηρίζουν πως ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει με ακρίβεια τις επιπτώσεις της επιλεκτικής χρεοκοπίας. Εμπειρα τραπεζικά στελέχη και αναλυτές προσθέτουν πως αν η κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι εταίροι επιλέξουν αυτή τη λύση, τότε τα οφέλη -σε επίπεδο μείωσης του δανειακού βάρους της χώρας- μπορεί να είναι πολύ περιορισμένα σε σχέση με τις δραματικές επιπτώσεις που συνοδεύουν μια επιλεκτική χρεοκοπία.

Μπορεί να μην έχουν άμεσα προβλήματα οι καταθέτες (υπό την προϋπόθεση πως θα εφαρμοστεί σχέδιο έκτακτης βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ώστε να μην ξεμείνουν από ρευστό οι τράπεζες), αλλά το κλίμα στην οικονομία θα χειροτερέψει. Ο διεθνής Τύπος θα γεμίσει με δημοσιεύματα για τη χρεοκοπία της Ελλάδας, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους ξένους επενδυτές και την ψυχολογία της αγοράς.

Η υποβάθμιση των ελληνικών ομολόγων στην κατηγορία «επιλεκτική χρεοκοπία» στην ουσία θα επισημοποιήσει την αδυναμία των τραπεζών να προσφέρουν ρευστότητα σε μια αγορά η οποία, ούτως ή άλλως, έχει «στεγνώσει». Οι επιπτώσεις θα είναι περισσότερο οδυνηρές στην περίπτωση που η Ελλάδα παραμείνει στη συγκεκριμένη κατηγορία πιστοληπτικής αξιολόγησης για αρκετούς μήνες.

Κάποιοι επισημαίνουν πως θα αντιμετωπίσουμε πρόβλημα και στις εισαγωγές αγαθών, καθώς οι ελληνικές εταιρίες θα πρέπει να πληρώνουν μετρητά, γιατί οι εγγυήσεις των εγχώριων τραπεζών δεν θα γίνονται δεκτές. Χωρίς μέτρα στήριξης της οικονομίας, η επιλεκτική χρεοκοπία θα απλώς θα είναι το πρώτο βήμα για την οριστική χρεοκοπία, δηλαδή την καταστροφή της χώρας και το γύρισμα της ελληνικής κοινωνίας πολλές δεκαετίες πίσω.

Την έκδοση ευρωομολόγων προτείνουν (και) οι σοσιαλιστές

Υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγων -πρόταση που έχει διατυπώσει εδώ και καιρό ο πρόεδρος της Ν.Δ. Αντώνης Σαμαράς- τάχθηκαν οι επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, με τη συμμετοχή και του Γ. Παπανδρέου.

Το αίτημα περιέχεται σε κοινό ανακοινωθέν που συμφωνήθηκε στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης το Σάββατο και επιρρίπτει τις ευθύνες για τη σημερινή κρίση στην ευρωζώνη, στις «χρηματοοικονομικές αγορές» αλλά και «στη στάση των συντηρητικών ηγετών της ευρωζώνης, οι οποίοι», όπως υποστηρίζεται, «δεν καταφέρνουν να κατανοήσουν την επιτακτικότητα της κατάστασης»…

Οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές ζητούν από τα κράτη να λάβουν «γενναία και αποφασιστικά μέτρα», ανάμεσα στα οποία και η δημιουργία ενός «οργανισμού σταθερότητας για τον ανασχεδιασμό (reprofiling) του χρέους των κρατών της ευρωζώνης, που ταυτόχρονα θα διασφαλίζει την επανόρθωση ενός κράτους, η οικονομία του οποίου κινδυνεύει να χάσει τη σταθερότητά της». Στο πλαίσιο αυτό σημειώνεται ότι «η ευρωζώνη θα μπορούσε να επωφεληθεί από την έκδοση ευρωομολόγων».

Προτείνουν επίσης «έναν ευρωπαϊκό φόρο στην κερδοσκοπία, ώστε να υπάρξουν νέα έσοδα χωρίς να θιγούν οι απλοί πολίτες», καθώς και μια χρηματοοικονομική μεταρρύθμιση, η οποία «θα περιορίζει την εξουσία των οίκων αξιολόγησης», αλλά και τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ανεξάρτητου οίκου.

Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος Πολ Ν. Ράσμουσεν, ο πρόεδρος της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και εκπρόσωπος των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών Μάρτιν Σουλτζ, η γενική γραμματέας του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Μαρτίν Ομπρί, ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Ολλανδίας Γ. Κόχεν, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Ιμον Γκίλμορ, ο υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας Ερκι Τουομιόγια και ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ισπανίας Ντιέγκο Λοπέζ Γκαρίντο.

Κολ: Κακώς μπήκε στο ευρώ η Ελλάδα

Ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Χέλμουτ Κολ, διέψευσε δημοσίευμα που τον εμφάνιζε να ασκεί σκληρή κριτική στην Ανγκελα Μέρκελ, χαρακτηρίζοντας τη διαχείρισή της στην ευρωπαϊκή κρίση «πολύ επικίνδυνη». Αποσπάσματα του επίμαχου δημοσιεύματος που φιλοξενείται στο γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel», το οποίο κυκλοφορεί σήμερα, είχαν δοθεί από εχθές στον Τύπο. Σύμφωνα με «συνοδοιπόρο» του πρώην καγκελάριου, τον οποίο επικαλείται το περιοδικό και βασίζει το άρθρο του, ο Χέλμουτ Κολ είπε για την Ανγκελα Μέρκελ: «Αυτή μου καταστρέφει τη δική μου Ευρώπη». Λίγες ώρες αργότερα, όμως, έγινε γνωστό ότι ο Χέλμουτ Κολ έκανε δηλώσεις στη γερμανική εφημερίδα «Bild», που κυκλοφορεί επίσης σήμερα, κι όχι μόνο αρνήθηκε ότι είχε σχολιάσει με αυτόν τον τρόπο την πολιτική της Γερμανίδας καγκελάριου, αλλά χαρακτήρισε όσα υποστηρίζει το περιοδικό «φαντασιώσεις». «Είμαι, όπως και πολλοί άλλοι, ανήσυχος για την εξέλιξη στην Ευρώπη και στο ευρώ» δήλωσε ο κ. Κολ στην «Bild». Παράλληλα προσδιόρισε δύο αίτια για τη σημερινή κρίση: «Το πρώτο είναι ότι δεν έπρεπε να χαλαρώσει το σύμφωνο σταθερότητας. Το δεύτερο είναι ότι η Ελλάδα, χωρίς βαθιές μεταρρυθμίσεις, δεν έπρεπε ποτέ να ενταχθεί στην ευρωζώνη». Πάντως, ο κ. Κολ είπε ότι και τα δύο λάθη πρέπει να αποκατασταθούν από τη σημερινή κυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών-Φιλελευθέρων.

Μαρία Παναγιώτου

Κραυγή αγωνίας από πέντε βετεράνους

Επίσημο κάλεσμα με αίτημα «ένα σαφές όραμα για την Ευρώπη και το ευρώ» απηύθυναν πέντε βετεράνοι Ευρωπαίοι πολιτικοί προς τους σημερινούς ιθύνοντες της Ε.Ε. Μέσω ενός άρθρου που συνυπογράφουν στη γαλλική εφημερίδα «Monde» οι Ζακ Ντελόρ (πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), Ρομάνο Πρόντι (πρώην πρωθυπορυγός της Ιταλίας), Φελίπε Γκονζάλες (πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας), Ετιέν Νταβινιόν (πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) και Αντόνιο Βιτορίνο (πρώην Ευρωπαίος επίτροπος από την Πορτογαλία) αναπτύσσονται τέσσερις προτάσεις με στόχο την επιβίωση και την ισχυροποίηση του ευρώ μέσα από την κρίση.

Σύμφωνα με τους πέντε πρώην ηγέτες της Ε.Ε. το ευρωπαϊκό όραμα είναι σαφές εάν τα κράτη είναι ικανά να εγγυηθούν τις καταθέσεις των ιδιωτών, εφόσον υπάρχει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που δεν περιορίζεται μόνο σε εθνικό επίπεδο, εφόσον κατανοήσουμε ότι τα κράτη δεν μπορούν εσαεί και ατιμώρητα να ζουν πέραν των δυνατοτήτων τους και εάν η Ευρώπη κάνει τα πάντα ώστε να αποφευχθεί η χρεοκοπία της Ελλάδας στο όνομα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Εννοια που προϋποθέτει ότι τα κράτη και οι οικονομικοί θεσμοί συμμετέχουν για να βοηθήσουν τους πολίτες της χώρας η οποία βρίσκεται σε δύσκολη θέση.

Οι συντάκτες βετεράνοι πολιτικοί επισημαίνουν την αναγκαιότητα του σαφούς και κυρίως απ’ όλους αποδεκτού οράματος «για να καθοδηγήσει τη δράση».

Δήμητρα Αθανασοπούλου