Ποιος δεν θα επιθυμούσε να μη νιώθει πόνο από τις οδυνηρές αναμνήσεις του παρελθόντος; Εστω και αν οι ψυχολόγοι επιμένουν ότι αυτός ο πόνος είναι που μας διαμορφώνει και οι καλλιτέχνες γνωρίζουν καλά ότι αποτελεί την «τροφή» της δημιουργικής σκέψης.
Ειδικοί στον τομέα της νευροεπιστήμης, λοιπόν, υποστηρίζουν πως υπάρχει τρόπος να «αφαιρέσουν» το «κεντρί» των δυσάρεστων αναμνήσεων χωρίς να κάνουν χρήση φαρμακευτικής αγωγής. Αρκεί να «αποσυνδέσουν» το αρχικό ερέθισμα από την εμπειρία εκείνη που είχε προκαλέσει το τραύμα.
Το αποτέλεσμα αυτό επιτυγχάνεται κατά τη λεγόμενη «παγίωση των αναμνήσεων». Οπως εξηγεί η νευροεπιστήμονας Ντανιέλα Σίλερ, πρόκειται για τη φάση κατά την οποία ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται και πάλι μια ανάμνηση υπό το φως νέων στοιχείων, που μπορεί να τον κάνουν να τη «δει» με άλλη ματιά. Παρατήρησαν, λοιπόν, ότι το διάστημα έξι ωρών από τη στιγμή που θα την επαναφέρει στη μνήμη του είναι το πλέον κατάλληλο για να «σβήσει» τον επώδυνο συνειρμό.
Η ερευνητική ομάδα της δρος Σίλερ αρχικά έκανε πειράματα σε ποντίκια και στη συνέχεια ακολούθησε παρόμοια μεθοδολογία στις δοκιμές σε ανθρώπους. Η ερευνήτρια έδειξε στους εθελοντές πρώτα ένα κίτρινο τετράγωνο και έπειτα ένα γαλάζιο, συνοδεύοντας τη δεύτερη εικόνα με ένα ήπιο ηλεκτροσόκ στον καρπό. Το αποτέλεσμα ήταν να συσχετίσουν τη δεύτερη εικόνα με το δυσάρεστο ερέθισμα. Στη συνέχεια δοκίμασε να απομακρύνει τον συσχετισμό αυτό δείχνοντάς τους το γαλάζιο τετράγωνο, αυτή τη φορά χωρίς ηλεκτροσόκ. Το πείραμα πέτυχε μόνο σε όσους εθελοντές είχαν επιχειρήσει την «αποσύνδεση» μέσα στο διάστημα έξι ωρών από τη στιγμή που τους ξαναέδειξαν την «τραυματική» εικόνα.
Οι επιστήμονες διευκρινίζουν πως τα συναισθήματα που συνοδεύουν τις εμπειρίες μάς είναι απαραίτητα για να τις αφομοιώσουμε, επομένως σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκουν να τα «απαλείψουν»! Η έρευνα όμως μπορεί να βρει εφαρμογή στους ανθρώπους που υποφέρουν από μετατραυματικές διαταραχές. Οσους, δηλαδή, νιώθουν συγκεκριμένες τραυματικές αναμνήσεις να τους «παραλύουν» και να τους καθηλώνουν στο παρελθόν.
Μυρτώ Μπούτση
Μ.Η.Τ. 232120