Οι… επαγγελματικές της κάρτες γράφουν το όνομα Καφείρα, όπως ακριβώς λεγόταν δηλαδή, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η κόρη του Ωκεανού που ζούσε στα βάθη της θάλασσας, σε μια σπηλιά, στο πλευρό του πατέρα της. Αυτό το όνομα επέλεξε η καλλιτέχνις Κατηφένια Ζαφειριάδου για να παρουσιάσει στο κοινό τις ευφάνταστες δημιουργίες της που έχουν ως πρώτη… ύλη τα καλαπόδια!
Η έκθεση, που από εδώ και λίγες ημέρες φιλοξενείται στο Ιδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης στην Ξάνθη, επικεντρώνεται στην καλλιτεχνική όψη που μπορούν να πάρουν τα ξύλινα αυτά καλούπια που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή παπουτσιών. Ναι, καλά ακούσατε. Μοναδικά διακοσμητικά ξύλινα καλαπόδια, τα οποία, χάρη στη φαντασία και τη δημιουργικότητά της, έχουν μετατραπεί σε κομψοτεχνήματα.
Η έμπειρη αυτή… μεταμόρφωση δεν ανήκει σε κάποιον ειδικό του χώρου, αλλά σε μια διδάκτορα Αγγλικής Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και δασκάλα δημοτικού, η οποία με την περίσσια δημιουργικότητά της μετέτρεψε σε… ζωγραφικό καμβά αντικείμενα που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα μπορούσαν να έχουν καλλιτεχνικές διαστάσεις.
Ολα ξεκίνησαν πριν από έξι χρόνια, όταν η ίδια αποφάσισε να συγκεντρώσει δειλά δειλά ξύλινα καλαπόδια. Τα πρώτα κομμάτια της πλούσιας συλλογής της τα βρήκε στο όμορφο νησί της Αλοννήσου, «χτίζοντας» αργά και σταθερά μια μεγάλη και πρωτότυπη συλλογή που απαρτίζεται από συνολικά 200 αντικείμενα!
Και μπορεί το πάθος του συλλέκτη να άρχισε πριν από λίγα χρόνια, η αγάπη όμως για τον χώρο της υποδηματοποιίας μετράει πολλά έτη. Και αυτό διότι η Καφείρα μεγάλωσε σε μια οικογένεια όπου τα παπούτσια έπαιζαν σημαντικό ρόλο. Ο πατέρας της, Κοσμάς Αφεντουλίδης, είχε βιομηχανία υποδημάτων στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. «Τα καλαπόδια έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στο σπίτι. Κάθε φορά που άλλαζε η μόδα, έπρεπε ν’ αλλάξουν κι αυτά. Αυτό δημιουργούσε πρόβλημα στην οικογένεια, γιατί ήταν ακριβά. Πού θα βρούμε λεφτά για να τ’ αγοράσουμε; Ηταν κόστος για την τότε εποχή. Πέρασαν τα χρόνια. Ο μπαμπάς βγήκε στη σύνταξη. Εκλεισε η βιοτεχνία. Χάρισε σχεδόν όλα τα μηχανήματα που είχε, και ήρθε κι η σειρά των καλαποδιών. Τα έφερε στο σπίτι και τα είχα στην αποθήκη μου. Ηταν μικρούλικα – από μποτάκια παιδικά…
Τα αγαπούσα και τα χάριζα ζευγαράκι-ζευγαράκι σε φίλες μου. Είχαν συναισθηματική αξία για μένα και μ’ ενδιέφερε να έχουν μια συνέχεια» δηλώνει η καλλιτέχνις.
Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι τα υλικά που η ίδια χρησιμοποιεί προκειμένου να τα… μετουσιώσει σε μοναδικά ξύλινα… γλυπτά είναι καθημερινής χρήσης. Δηλαδή σπασμένα τζάμια, σκουριασμένες βίδες, φτερά, κοχύλια και οτιδήποτε άλλο μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί και να στολίσει τα καλαπόδια. Από τις κατασκευές, βέβαια, δεν λείπουν και τα εκλεπτυσμένα υφάσματα ούτε οι φανταχτερές πούλιες.
Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό και «μυρίζει» νοσταλγία και ρομαντισμό. Φυσικά, η θεματολογία που έχει επιλέξει για να διακοσμήσει τα καλαπόδια συμβάλλει πολύ σε αυτό. Πρόσωπα από όμορφες ιδιαίτερες στιγμές, εικόνες από τον κόσμο της φύσης, των ζώων αλλά και της Ιστορίας, ακόμη και στιγμιότυπα της καθημερινότητας.
Ιδιαίτερο ρόλο στην έκθεση παίζουν τα καλαπόδια για… παιδιά, αφού, σύμφωνα με τη δημιουργό, κουβαλούν κι αυτά τις δικές τους μαρτυρίες.
Τι άλλο μπορεί να θαυμάσει κανείς στην ενδιαφέρουσα αυτή έκθεση; Μέσα από την παρουσίαση σπάνιων φωτογραφιών και καλαποδιών της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης, επιχειρείται μια περιπλάνηση στα… ενδότερα της υποδηματοποιίας και σε άλλα σημεία του πλανήτη.
Ξεχωριστή θέση μεταξύ των έργων τέχνης κατέχει η αναπαράσταση του τσαγκαράδικου της γειτονιάς, αλλά και η παρουσίαση μοναδικών καλαποδιών από την Υπηρεσία Αναπήρων του Ελληνικού Στρατού. Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα ότι για τις ανάγκες της έκθεσης η εν λόγω υπηρεσία διέθεσε ευγενικά στην Καφείρα καλαπόδια που κατασκευάστηκαν στο παρελθόν για να χρησιμοποιηθούν για τους αναπήρους πολέμου.
Να σημειώσουμε ότι η έκθεση με τίτλο «Δρόμοι της Ανατολής» θα διαρκέσει έως τις 23 Σεπτεμβρίου.
Γιώτα Βαζούρα
Μ.Η.Τ. 232120