Απίστευτες παρεμβάσεις και εκβιασμούς από τις Βρυξέλλες δέχτηκε η χώρα μας σε όλη τη διάρκεια και της χθεσινής μέρας, που στόχο είχαν βέβαια την ευθεία διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων, δηλαδή ουσιαστικά την κατάλυση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και την επιβολή αποφάσεων.
Τον χορό των εκβιαστικών δηλώσεων έσυρε πρώτος και καλύτερος ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Ολι Ρεν, ο οποίος σε συνέντευξη που έδωσε στο πρακτορείο Reuters συνέχισε και ενέτεινε τους εκβιασμούς περί εξόδου της χώρας μας από την ευρωζώνη. Ο κ. Ρεν είπε συγκεκριμένα ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι της Αθήνας αισθάνονται ότι «την περασμένη εβδομάδα διερράγη η εμπιστοσύνη τους στην Ελλάδα, γεγονός που σημαίνει ότι η χώρα πήρε από μόνη της έναν δρόμο που θα μπορούσε να οδηγήσει εκτός ευρωζώνης».
Ο Ευρωπαίος επίτροπος φρόντισε βέβαια να κρατήσει τους τύπους και να θολώσει τα νερά προσθέτοντας ακόμη ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δεν επιθυμούν μια τέτοια εξέλιξη, «όμως πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε σενάριο, συμπεριλαμβανομένου κι αυτού, ώστε να διασφαλίσουμε την οικονομική σταθερότητα και να σώσουμε το ευρώ». Ο κ. Ρεν είχε ζητήσει ακόμη μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας «για να παραμείνουμε πεπεισμένοι ότι αυτός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και να υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις». Λίγο αργότερα και ο καγκελάριος της Αυστρίας και αρχηγός των Σοσιαλδημοκρατών Βέρνερ Φάιμαν είχε τονίσει σε συνέντευξη που έδωσε στην αυστριακή λαϊκή εφημερίδα «Oesterreich» ότι η έξοδος από την ευρωζώνη είναι μια περίπτωση εάν η Ελλάδα δεν εκπληρώσει τους όρους και δεν εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις. Ο κ. Φάιμαν μάλιστα υποστήριξε ότι μια επιστροφή στο παλιό νόμισμα, όπως η δραχμή, δεν θα είναι λιγότερο δύσκολη από την παραμονή της στην ευρωζώνη, αλλά παρ’ όλα αυτά πρόσθεσε ότι η απόφαση για έξοδο παραμένει μια επιλογή που πρέπει να πάρει η χώρα μας.
Στην ίδια εκβιαστική γραμμή είχε κινηθεί και η υπουργός Οικονομικών της Αυστρίας Μαρία Φέκτερ δηλώνοντας ότι «η ζώνη του ευρώ δεν μπορεί να επιτρέψει να περάσουν πολλές εβδομάδες» όπως εκείνες που πέρασαν και ήταν «μια δοκιμασία γι’ αυτήν». Να υπενθυμίσουμε ότι την Παρασκευή το βράδυ και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί στην κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, μετά το τέλος των εργασιών του G20, είχε δηλώσει ότι «η Ανγκελα Μέρκελ κι εγώ δεν θα θέλαμε να βρεθούμε προ τετελεσμένου. Αγαπάω την Ελλάδα, αλλά η Ευρώπη έχει κανόνες», δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο την πόρτα της εξόδου και εκβιάζοντας τις πολιτικές εξελίξεις.
Λεφτά για μισθούς και συντάξεις τον Ιανουάριο μόνο με στάση πληρωμών στους προμηθευτές
Αν πληρωθούν μόνο οι μισθοί και οι συντάξεις του Δημοσίου τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, αλλά και το κουτσουρεμένο, έτσι κι αλλιώς, δώρο Χριστουγέννων και μείνουν απλήρωτοι το ίδιο διάστημα όλοι οι προμηθευτές του Δημοσίου, τότε τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους φτάνουν έως και τα μέσα Ιανουαρίου. Αυτή την εκτίμηση κάνουν υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών. Με αυτόν τον τρόπο θα μείνουν απλήρωτες οι εταιρίες που προμηθεύουν το Δημόσιο (π.χ. εταιρίες που προσφέρουν ιατροφαρμακευτικό υλικό σε δημόσια νοσοκομεία), ενώ θα καλυφθεί η μισθοδοσία των εργαζομένων στο Δημόσιο και των συνταξιούχων.
Σε κάθε περίπτωση, το οικονομικό επιτελείο γνωρίζει καλά ότι για να καλύψει την «τρύπα» της μισθοδοσίας του Δημοσίου για το προσεχές δίμηνο, χρειάζεται περισσότερα από 2 δισ. ευρώ, ενώ έως τον Μάρτιο του 2012 το αντίστοιχο κονδύλι ξεπερνάει τα 5 δισ. ευρώ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στο δημόσιο ταμείο περίπου 600.000.000 ευρώ. Εκτιμά όμως ότι θα βρει επιπλέον έσοδα έως το τέλος του έτους, κάνοντας χρήση των κεφαλαίων που υπάρχουν για «ώρα ανάγκης» στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (περίπου 2 δισ. ευρώ), αλλά και εκείνων από τις συμβάσεις του ΟΠΑΠ (περίπου 800.000.000 ευρώ). Επίσης, πολλά θα εξαρτηθούν από τη δημοπρασία εντόκων γραμματίων εξάμηνης διάρκειας, που έχει προγραμματίσει ο ΟΔΔΗΧ για αύριο και από την οποία επιθυμεί να αντλήσει από τις αγορές άλλο 1 δισ. ευρώ. Αγνωστο είναι δε ποιο θα είναι το τελικό όφελος από τα χαράτσια της έκτακτης εισφοράς (3η και 4η δόση) και του τέλους ακινήτων μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος (1η δόση), που μένουν να εισπραχθούν ως την 31η Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους.
Την ίδια στιγμή, στελέχη του υπουργείου Οικονομικών ισχυρίζονται ότι τα ομόλογα που λήγουν εντός Δεκεμβρίου, ύψους περίπου 3,5 δισ. ευρώ, μπορούν να μεταφερθούν στο 2012 και έτσι να μη χρειαστεί η άμεση εξόφλησή τους. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε το κρατικό ταμείο παίρνει βαθιά ανάσα και θα μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τις υπόλοιπες, ανελαστικές υποχρεώσεις του. Βασικό πρόβλημα πάντως στο σχέδιο που έχει εκπονήσει το υπουργείο Οικονομικών είναι ότι θα φανεί αφερέγγυο στους προμηθευτές του, αφού θα τους «φεσώσει» με σχεδόν 1,7 δισ. ευρώ. Μάλιστα, το ποσό αυτό θα προστεθεί στα περίπου 6 δισ. ευρώ που ήδη χρωστά το Δημόσιο και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα.
Βασίλης Αγγελόπουλος
Τα επτά καυτά μέτωπα για την οικονομία που απαιτούν άμεσες λύσεις
Με το πιστόλι στον κρόταφο θα βρίσκεται στο μέτωπο της οικονομίας η νέα κυβέρνηση, καθώς πολλές από τις εκκρεμότητες ουσιαστικά έχουν παγώσει λόγω των πολιτικών εξελίξεων και κάνουν το κλίμα ιδιαίτερα ασφυκτικό, τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση, τα μέτωπα που έχει η χώρα μπροστά της είναι πολλά και οι εξελίξεις σε αυτά παραμένουν εξαιρετικά ρευστές.
Μέσα στους προσεχείς τέσσερις μήνες το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να έχει προωθήσει τις ακόλουθες διαδικασίες:
1. Στην αυριανή συνεδρίαση του συμβουλίου υπουργών Οικονομικών των χωρών της ευρωζώνης (Eurogroup) υποτίθεται ότι θα έπρεπε να αποφασιστεί η εκταμίευση της 6ης δόσης του δανείου προς την Ελλάδα, ύψους 8 δισ. ευρώ. Οπως όμως έχει γίνει σαφές από τους Ευρωπαίους εταίρους, κάτι τέτοιο δεν αναμένεται να συμβεί όσο υπάρχει πολιτική αβεβαιότητα στο εσωτερικό της χώρας. Η νέα κυβέρνηση οφείλει να προωθήσει όλες τις διαδικασίες για την εκταμίευση της 6ης δόσης, που πλέον τοποθετείται χρονικά στις 21 Νοεμβρίου, με τις αντίστοιχες εγκρίσεις από το Eurogroup και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
2. Αμεση έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη νέα δανειακή σύμβαση. Αυτή θα περιλαμβάνει επικαιροποίηση του Μνημονίου και νέα απόφαση του ΔΝΤ για τη δική του συμμετοχή στο νέο πρόγραμμα. Την ίδια στιγμή πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η εφαρμογή της συμφωνίας με τη Φινλανδία αναφορικά με το θέμα των εγγυήσεων. Η επικαιροποίηση του Μνημονίου θα περιλαμβάνει και τα νέα μέτρα που θα δεσμευτεί να λάβει η Ελλάδα προκειμένου να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ έως το τέλος του 2014.
3. Κατάθεση του Προϋπολογισμού του 2012 το αργότερο έως τις 20 Νοεμβρίου και ψήφισή του από τη Βουλή έως τις 31 Δεκεμβρίου. Πηγές από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτος σημείωναν ότι είναι οριακό το διάστημα που απομένει για να ετοιμαστεί και να παρουσιαστεί ο νέος Προϋπολογισμός.
4. Εφαρμογή και ολοκλήρωση του Προϋπολογισμού του 2011, αλλά και όσων αποφασίστηκαν και ψηφίστηκαν τόσο στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα όσο και στο πολυνομοσχέδιο. Το οικονομικό επιτελείο «καίγεται» για την αύξηση των εσόδων μέσω της είσπραξης των πολυεκκαθαριστικών της έκτακτης εισφοράς, του ειδικού τέλους ακινήτων, από τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, και των τελών κυκλοφορίας.
5. Αμεση προώθηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
6. Διαμόρφωση των προϋποθέσεων εκείνων, χρηματοοικονομικών και νομικών, για την εφαρμογή του νέου σχήματος συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα (PSI) στο πρόγραμμα μετακύλισης ελληνικών ομολόγων και «κουρέματος» της αξίας τους κατά 50%. Πιο συγκεκριμένα, έως τις αρχές Ιανουαρίου πρέπει να έχουν εκταμιευθεί 30 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Την ίδια περίοδο πρέπει να εκταμιευτούν 30 δισ. ευρώ για την εφαρμογή του PSI. Μέσα από διαπραγματεύσεις πρέπει να διασφαλιστεί από EFSF προς ΕΚΤ και από ΕΚΤ προς ελληνικές τράπεζες η εγγύηση της ρευστότητας των τελευταίων κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής των ομολόγων, έτσι ώστε να ξεκινήσει η εν λόγω διαδικασία.
7. Εως το τέλος Φεβρουαρίου, εάν γίνουν σύμφωνα με το πρόγραμμα όλα τα παραπάνω, πρέπει να εκταμιευτεί η πρώτη δόση του νέου δανείου, ύψους 20 δισ. ευρώ.