Χάλια μεγέθη αλλά με «βελτιωμένο σερβίρισμα» παρουσιάζει η κυβέρνηση, για μια οικονομία που μαραζώνει, καθώς είναι αδύνατο να ζωντανέψει με τους βερμπαλισμούς και τις μεγαλοστομίες των αρμοδίων.
Την ίδια στιγμή περικόπτονται άγρια τα αναπτυξιακά κονδύλια του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ενώ η πρώην υπουργός Λούκα Κατσέλη μιλώντας χθες στη Βουλή προέβλεψε ότι το 2012 η χώρα θα έχει ύφεση 5,5%, αντί του 2,8% που προβλέπουν η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Χθες το υπουργείο Οικονομικών παρουσίασε τα νέα «πειραγμένα» στοιχεία για το κλείσιμο του Προϋπολογισμού του 2011, στα οποία φαίνεται το έλλειμμα να βελτιώνεται (συγκρινόμενο με το προηγούμενο έτος 2010) κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τα ίδια μεγέθη που δημοσιοποιήθηκαν στις 16 Νοεμβρίου.
Το κόλπο που χρησιμοποιείται για την εικονική βελτίωση του ελλείμματος το 2011 είναι η περικοπή του ΠΔΕ κατά 660.000.000 ευρώ.
Ετσι, με βάση τα χθεσινά στοιχεία το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού του 2011 διαμορφώνεται στα 21,71 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας απόκλιση 1,2% σε σχέση με το 2010.
Με βάση όμως τα στοιχεία της 16ης Νοεμβρίου το έλλειμμα θα διαμορφωνόταν στο τέλος του χρόνου στα 22,5 δισ. ευρώ, καταγράφοντας απόκλιση 5,1% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι το 2011 μόλις και μετά βίας πιάνεται ο στόχος για τα δημόσια έσοδα. Η οριακή κάλυψη προήλθε από την υπερφορολόγηση των Ελλήνων και όχι από το κυνήγι της φοροδιαφυγής και τη σύλληψη κρυμμένης φορολογητέας ύλης.
Αιτία για το «θεαματικό μάζεμα» είναι ο «σφαγιασμός» των κονδυλίων του ΠΔΕ, του μοναδικού αναπτυξιακού εργαλείου που διαθέτει η χώρα. Η κίνηση αυτή γίνεται σε μια στιγμή κατά την οποία η Τράπεζα της Ελλάδος (με την έκθεση για τη νομισματική πολιτική που δημοσιοποίησε χθες) επιμένει ότι η ανάκαμψη θα προέλθει από τους κοινοτικούς πόρους του ΕΣΠΑ, που περικόπτει ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος.
Το κόψιμο των δαπανών για το ΠΔΕ, αν και βελτιώνει εικονικά το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού, ουδόλως συνιστά μόνιμη βελτίωση επί των δημοσιονομικών μεγεθών. Το αποτέλεσμα είναι προσωρινό και στην πραγματικότητα κρύβεται το πρόβλημα κάτω από το χαλί.
Για παράδειγμα τα στοιχεία για το κλείσιμο του 2011 δείχνουν ότι το κράτος θα καταβάλει για καταπτώσεις εγγυήσεων ένα ποσόν της τάξης του 1,2 δισ. ευρώ, από 827.000.000 που ήταν το ίδιο ποσόν το 2010. Οι δαπάνες από τις καταπτώσεις εγγυήσεων δεν υπολογίζονται στο έλλειμμα και είναι κονδύλι που πάει απευθείας στο δημόσιο χρέος.
Η μεγάλη αύξηση στις καταπτώσεις φωτογραφίζει μια δομική αδυναμία, που συνεχίζει να υπάρχει και δεν αντιμετωπίζεται. Χωρίς κρατικές εγγυήσεις, πολλοί οργανισμοί του Δημοσίου αλλά και άλλοι φορείς δεν θα μπορούσαν να δανειστούν ούτε ένα ευρώ και θα αναγκάζονταν να σταματήσουν αυτοστιγμεί τη λειτουργία τους.
Η μελέτη του Προϋπολογισμού οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι μύθος η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 1,1% το 2012, που προβάλλεται ως φάρμακο για τα πάντα, ενώ αφήνεται στην άκρη η ανάγκη να ενισχυθεί αναπτυξιακά η οικονομία.
«Οχι» σε άλλους φόρους από ΤτΕ
Κατά της επιβολής νέων φορολογιών τάσσεται με τη χθεσινή ενδιάμεση έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδος. Το κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα θεωρεί ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα μπορεί να προέλθει από έναν συνδυασμό μόνιμης περικοπής των πρωτογενών δαπανών και ενίσχυσης των αναπτυξιακών κονδυλίων. Για το 2012 η κεντρική τράπεζα προβλέπει αύξηση της ανεργίας στο 18% από 17% εφέτος, γεγονός το οποίο, όπως εκτιμά, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή.
Η απώλεια της αξιοπιστίας της χώρας επισημαίνεται ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα και προτείνεται η συμμόρφωση με τις αποφάσεις της 26ης Οκτωβρίου.
Στα θετικά της κρίσης η έκθεση υπολογίζει:
1) Τη μείωση της εξάρτησης από την εγχώρια ζήτηση, που αντιστοιχίζεται με την αύξηση των εξαγωγών.
2) Τον περιορισμό των μεγάλων απωλειών ανταγωνιστικότητας που σημειώθηκαν στα έτη της ευφορίας 2001-2009.
3) Τις μεταβολές στη διάρθρωση της απασχόλησης με δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις πιο παραγωγικές επιχειρήσεις και κλάδους.
4) Τη μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, που μπορεί να λειτουργήσει σαν αντίδοτο στην ανεργία.
Δ.Γ. Παπαδοκωστόπουλος
Και καρφιά κατά του Μνημονίου και του Γ. Παπανδρέου
Αποτυχία του Μνημονίου διαπιστώνει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Παράλληλα, «καρφώνει» την κυβέρνηση Παπανδρέου που δεν κατάφερε να υλοποιήσει τους στόχους που προέβλεπε το Μνημόνιο. Στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, διατυπώνονται σοβαρά ερωτήματα για το αν θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να μπει σύντομα σε έναν ενάρετο οικονομικό και δημοσιονομικό κύκλο. Συγκεκριμένα τονίζεται ότι:
Η ύφεση ήταν βαθύτερη και είχε πολύ μεγαλύτερη διάρκεια απ’ ό,τι αναμενόταν. Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση και η τρόικα έχουν πέσει έξω σε κάθε εκτίμηση που έχουν κάνει έως τώρα. Φέτος η ύφεση αναμένεται να ξεπεράσει το 5,5%, όταν πέρυσι ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου έκανε λόγο για οριακή ανάπτυξη. Για το 2012 ο Προϋπολογισμός προβλέπει ύφεση 2,8%. Χθες η Λούκα Κατσέλη εκτίμησε ότι η «βουτιά» του ΑΕΠ θα είναι μεγαλύτερη και θα φτάσει το 5,5% .
Η δυναμική του χρέους παραμένει δυσμενής. Τον Σεπτέμβριο το κρατικό χρέος «πέταξε» στα 360,3 δισ. ευρώ ή στο 165,2% του ΑΕΠ, κάνοντας επιτακτική την ανάγκη για το «κούρεμα».
Η αύξηση των εσόδων και η μείωση των δαπανών υστερούν σημαντικά των δημοσιονομικών στόχων.
Δεν υπήρξε πρόοδος στις αποκρατικοποιήσεις και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Η δημοσιονομική προσαρμογή στηρίζεται περισσότερο στη λογική των φόρων και όχι στη μόνιμη μείωση των πρωτογενών δαπανών.
Οι κοινωνικές αντιδράσεις οξύνονται, εντείνοντας με τη σειρά τους την αβεβαιότητα.
