Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου έλαβε χώρα αυτή τη φορά στην Ισπανία. Ο ασθενής μπήκε στον ίδιο γύψο, του χορηγήθηκαν τα ίδια φάρμακα και τελικά κατέρρευσε με τις ίδιες ακριβώς κακότεχνες χειρουργικές κινήσεις. Και όπως και αν προσπαθεί η ευρωπαϊκή ελίτ να χαρακτηρίσει το δάνειο της Ισπανίας, όσους τίτλους και ειδικές συνθήκες κι αν σκαρφιστεί για να ελαφρύνει τη συνθήκη, το γεγονός παραμένει: η Ισπανία έπεσε. Από χθες η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης εισήλθε στην μνημονιακή εποχή που μόνο λιτότητα και αβέβαιο μέλλον επιφυλάσσει στους πολίτες της, όπως έχει αποδείξει η Ιστορία, λαμβάνοντας 100 δισ. δάνειο από την τρόικα για την κάλυψη των αναγκών του τραπεζικού τομέα της. Ο τρόπος με τον οποίο στήθηκε το Σάββατο το Eurogroup, οι διαψεύσεις, όταν κυκλοφόρησε την περασμένη Παρασκευή η πληροφορία ότι επρόκειτο να πραγματοποιηθεί έκτακτη διάσκεψη των υπουργών Οικονομικών για τη χορήγηση δανείου στην Ισπανία, η άρνηση του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι ότι η χώρα του θα προσφύγει στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης αποτελούν τις ίδιες ακριβώς ενορχηστρωμένες κινήσεις με τις οποίες βάδισαν όλες οι χώρες στο μνημόνιο: η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και τελικά η Ισπανία.
Η ιστορία της ισπανικής προσφυγής ξεκινάει με την ανακοίνωση της έκθεσης του ΔΝΤ, την Παρασκευή το βράδυ, για το τραπεζικό σύστημα της Ισπανίας. Να υπενθυμίσουμε ότι το πρόβλημα της χώρας δεν είναι τα δημοσιονομικά στοιχεία της, αλλά το τραπεζικό της σύστημα, καθώς, όπως ακριβώς και στην Ιρλανδία, οι τράπεζές της βρέθηκαν ιδιαίτερα εκτεθειμένες μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, ενώ το πρόβλημα δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ αποφασιστικά. Το ΔΝΤ, λοιπόν, ανακοίνωσε ότι οι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί της χώρας θα χρειαστούν περίπου 40 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίησή τους, χωρίς στο ποσό αυτό να συμπεριλαμβάνονται τα επιπλέον κεφάλαια που πρότεινε η Ισπανία να κατανείμει για την κάλυψη του κόστους αναδιοργάνωσης των τραπεζών και των απωλειών τους από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Στέλεχος του ΔΝΤ είπε ότι το ποσό αυτό μπορεί να είναι μιάμιση ή και δύο φορές μεγαλύτερο.
Το Σάββατο, αμέσως μετά την ανακοίνωση του ΔΝΤ, πραγματοποιήθηκε το Eurogroup, στο οποίο συμμετείχε και η διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, όπου στην ουσία εκφράστηκε για πρώτη φορά η πρόθεση της Μαδρίτης να υποβάλει αίτημα υπαγωγής στους μηχανισμούς. Και λέμε πρόθεση, γιατί επισήμως η Μαδρίτη δεν έχει υποβάλει ακόμη αίτημα.
Διάσωση με το γάντι;
Σε συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών Λουίς ντε Γκίντος διευκρίνισε ότι η βοήθεια θα δοθεί προς το ισπανικό ταμείο διάσωσης (Frob) και από εκεί θα διοχετευτεί στις προβληματικές τράπεζες. Αρνήθηκε να διευκρινίσει το ύψος του ποσού και περιορίστηκε στην παρατήρηση ότι θα είναι περισσότερο από αρκετό για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης, αλλά και για να ηρεμήσουν οι αγορές. Σε αντάλλαγμα, πρόσθεσε, δεν θα τεθούν όροι παρά μόνο σε ό,τι αφορά την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, οι οποίοι θα είναι πολύ ευνοϊκοί και θα προσδιοριστούν τις προσεχείς μέρες. Σε ό,τι αφορά τον χρόνο κατάθεσης του αιτήματος, ο Λουίς ντε Γκίντος είπε ότι η χώρα του περιμένει την έκθεση των ανεξάρτητων ελεγκτών, η οποία θα είναι έτοιμη περί τα τέλη Ιουνίου. «Δεν πρόκειται για ένα σχέδιο διάσωσης» επέμενε ο Ισπανός υπουργός, διευκρινίζοντας ότι «το ποσό θα κατευθυνθεί στο 30% των τραπεζών που έχουν ανάγκη και που περιλαμβάνονται στην έκθεση του ΔΝΤ, ενώ ο ρόλος του ΔΝΤ θα είναι αυστηρά συμβουλευτικός».
Στην ανακοίνωση που εκδόθηκε αμέσως μετά το τέλος της συνέντευξης Τύπου αναφερόταν ότι η ευρωζώνη είναι έτοιμη να ανταποκριθεί θετικά στο ισπανικό αίτημα ενώ διευκρινιζόταν λακωνικά ότι το ποσό μπορεί να φτάσει έως και τα 100 δισ. ευρώ, ότι η βοήθεια θα προέλθει από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και ότι το ΔΝΤ θα έχει εποπτικό ρόλο.
Πολλοί επέκριναν τον Μαριάνο Ραχόι για το γεγονός ότι ανέθεσε στον υπουργό Οικονομικών την ενημέρωση. Όπως τον επέκριναν και για το γεγονός ότι δεν ανέβαλε το προγραμματισμένο ταξίδι του και επέλεξε να μεταβεί χθες το βράδυ στην Πολωνία για να παρακολουθήσει τον πρώτο αγώνα της Ισπανίας με την Ιταλία. Σχολιαστές ανέφεραν ότι τελικά ο Ραχόι θέλησε να παρουσιάσει ως επιτυχία το γεγονός ότι η βοήθεια δίνεται χωρίς σκληρούς όρους από «τους γνωστούς τρεις κυρίους με τα σκούρα κοστούμια». Ωστόσο, η εφημερίδα «El Mundo» δεν άφησε στους αναγνώστες της περιθώρια για ψευδαισθήσεις: «Είναι λάθος όταν μιλάμε για “βελούδινη” διάσωση, κάθε βήμα που οδηγεί στους μηχανισμούς στήριξης σημαίνει παραδοχή της αποτυχίας».
Το νέο μεγάλο θέμα που έχουν τώρα μπροστά τους να αντιμετωπίσουν οι Βρυξέλλες είναι η Ιρλανδία. Πηγές της Ε.Ε. ανέφεραν στο γαλλικό πρακτορείο ότι ήδη η Ιρλανδία έχει θέσει θέμα για την ανάγκη «να αποσπάσει αναδρομικά τους ίδιους όρους με την Ισπανία σε ό,τι αφορά τον δανεισμό της».
Μαρία Παναγιώτου
Πανηγυρίζουν τα media αλλά λογαριάζουν χωρίς τις διεθνείς αγορές
Το… έργο ανήκει στην κατηγορία των -κοινωνικά πιο αιματοβαμμένων- θρίλερ και ήδη το έχουμε δει να παίζεται με τεράστια αποτυχία σε Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Ωστόσο χθες ο ισπανικός Τύπος πανηγύριζε για τη «διάσωση» του τραπεζικού συστήματος της χώρας. Μαζί του και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, καθώς, όπως έχει αποδειχθεί, φαίνεται να κόπτονται περισσότερο για την προστασία των βρικολάκων-δανειστών παρά για τη διάσωση της πραγματικής οικονομίας των χωρών-μελών της Ε.Ε. που πλήττονται από την κρίση.
Με την άποψη αυτή συμφωνούσε χθες και ο «Guardian», που σε άρθρο του με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις στην Ισπανία σχολίαζε ότι «τα 100 δισ. ευρώ θα βοηθήσουν μεν στην αποτροπή παγώματος ολόκληρου του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα βοηθήσουν στην τόνωση της πραγματικής ισπανικής οικονομίας» – μιας οικονομίας η οποία ήδη έχει γονατίσει από τα σκληρά μέτρα λιτότητας που έχει επιβάλει στον λαό της Ισπανίας η κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι. Τι θα συμβεί όμως σήμερα, Δευτέρα; Ολοι αγωνιούν για το πώς θα αντιδράσουν οι διαρκώς ανήσυχες αγορές, καθώς μόνο βέβαιη δεν θεωρείται η θετική τους στάση απέναντι στην ενίσχυση του ισπανικού τραπεζικού τομέα. Αυτό τουλάχιστον έχει δείξει η πρόσφατη ιστορία οικονομικής τρέλας σε άλλες χώρες-μέλη της ευρωζώνης.
Την ίδια στιγμή, δικαιολογημένα ανήσυχος παραμένει, παρά τις εξελίξεις, ο ισπανικός λαός, που βλέπει τον δείκτη της ανεργίας να μεγαλώνει διαρκώς, τη στιγμή που συνεχίζεται ο καταιγισμός των περικοπών και των φοροεπιδρομών. Οι περισσότεροι Ισπανοί δηλώνουν ανοιχτά ότι, παρά τα 100 δισ. ευρώ που δόθηκαν στις τράπεζες, «τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο» και ότι «ο εφιάλτης της λιτότητας θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια ακόμα».
Γιώργος Τραπεζιώτης
