Με μονόδρομο μοιάζει η μείωση των κύριων συντάξεων έως 10% κατά μέσο όρο, των επικουρικών κατά 30% και η ουσιαστική κατάργηση των εφάπαξ, λόγω της τραγικής κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει τα ασφαλιστικά ταμεία. Η κατακόρυφη πτώση των εσόδων φέρνει όλο και πιο κοντά τις μειώσεις στις συντάξεις, με το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας να κάνει ότι… δεν βλέπει το προφανές και απλώς να αφήνει να κυλήσει ο χρόνος μέχρι να πραγματοποιηθεί το αναπόφευκτο.
Η έλευση της τρόικας στα τέλη Σεπτεμβρίου αναμένεται να δρομολογήσει άμεσα τις εξελίξεις, αφού τα στοιχεία που γνωρίζουν στην Κοινωνική Ασφάλιση είναι ήδη γνωστά και στα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών της χώρας. Αλλωστε, ούτε η ρύθμιση της «Νέας Αρχής», που ευελπιστούσε το υπουργείο Εργασίας ότι θα βελτιώσει την πορεία των εσόδων, απέφερε τα αναμενόμενα ούτε οι ατομικοί λογαριασμοί για κάθε ασφαλισμένο πρόκειται να δημιουργηθούν έως το τέλος του έτους. Αρα η τρόικα έρχεται με μοναδικό στόχο να περιορίσει τα ελλείμματα των Ταμείων και φαίνεται ότι δεν έχει άλλη επιλογή από το να περικόψει για άλλη μια φορά τις συντάξεις…
Από τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τους εργαζομένους στα ασφαλιστικά ταμεία, προκύπτει ότι μόνο για το ΙΚΑ οι καθυστερούμενες οφειλές το 2010 ήταν 4,8 δισ. ευρώ και υπολογίστηκε ότι τον Αύγουστο του 2013 ανήλθαν στα 8,05 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι καταγράφηκε αύξηση οφειλών το διάστημα 2010-2013 κατά 65%. Αντίστροφη πορεία όμως έχουν ακολουθήσει τα έσοδα του μεγαλύτερου ασφαλιστικού ταμείου της χώρας. Το 2009 είχαν φτάσει τα 14,2 δισ. ευρώ, για να υποχωρήσουν στα 13,1 δισ. ευρώ το 2010, 11,02 δισ. ευρώ το 2011 και μόλις 9,7 δισ. ευρώ το 2012. Συνολικά υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο κάθε χρόνο παρουσιάζεται υποχώρηση εσόδων το διάστημα 2009-2012, ύψους 8,2%, δηλαδή τα έσοδα μέσα σε μια τετραετία έχουν μειωθεί περίπου κατά 35%. Η πτωτική πορεία των εσόδων συνεχίζεται και φέτος, αφού υπολογίστηκε ότι στην αρχή του καλοκαιριού τον Μάιο και τον Ιούνιο είχαμε μείωση εσόδων κατά 92.000.000 ευρώ ανά μήνα, παρά το γεγονός ότι ήταν έναρξη του καλοκαιριού και θα μπορούσε αυτό να φέρει αύξηση των προσλήψεων, άρα και αύξηση εισφορών.
Ακόμα και αυτή η πολυδιαφημισμένη ρύθμιση της «Νέας Αρχής», που σε 48 μηνιαίες δόσεις τακτοποιεί ληξιπρόθεσμες οφειλές από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών και τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιούνιο από το ΙΚΑ, φαίνεται ότι βαδίζει προς παταγώδη αποτυχία. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «κυριακάτικη δημοκρατία», έως τις 6 Σεπτεμβρίου, δηλαδή σχεδόν δυόμισι μήνες μετά την έναρξη εφαρμογής της ρύθμισης, οι αιτήσεις που έγιναν αποδεκτές έφταναν μόλις τις 6.966. Σημειώνεται ότι πριν από έναν χρόνο στην τότε ρύθμιση το αντίστοιχο χρονικό διάστημα είχαν υποβληθεί πάνω από 40.000 αιτήσεις. Ακόμη και αν προστεθούν οι 2.496 αιτήσεις που υποβλήθηκαν για υπαγωγή στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, τότε πάλι το σύνολο των αιτήσεων φτάνει τις 9.462, μόλις και μετά βίας. Από τον περιορισμένο αριθμό των αιτήσεων προκύπτει αντίστοιχα μικρός αριθμός εσόδων για το ΙΚΑ, που έχει και τη μεγαλύτερη ανάγκη για να καλύψει τις περίπου 1.200.000 συντάξεις που χορηγεί κάθε μήνα, που αποτιμώνται σε περίπου 850.000.000 ευρώ. Συνολικά, τα έσοδα που μπήκαν στο Ταμείο του ιδρύματος έως τις 6 Σεπτεμβρίου ήταν 8.172.473 ευρώ από τη ρύθμιση της «Νέας Αρχής», ενώ άλλα 7.451.262 ευρώ απέφερε ως τώρα η πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων. Συνολικά, μέσα σε δυόμισι μήνες το ΙΚΑ εισέπραξε από την καινούργια ρύθμιση ποσό 15.623.735 ευρώ. Τα χρέη που διακανονίστηκαν ανέρχονται σε περίπου 200.000.000 ευρώ, όμως πρόκειται για κεφάλαια που αναμένεται να εισέλθουν στο ΙΚΑ μέσα στην επόμενη τετραετία και πιο συγκεκριμένα έως τον Ιούλιο του 2017, όταν και λήγει η τρέχουσα ρύθμιση. Κανείς όμως δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ότι όλοι οι παραπάνω οφειλέτες θα είναι συνεπείς στην καταβολή των δόσεων, για να θεωρήσει δεδομένο ότι τα παραπάνω κεφάλαια θα εισπραχθούν. Επίσης, το πρόβλημα εσόδων που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο ασφαλιστικό ταμείο της χώρας απαιτεί λύση εδώ και τώρα, για να συνεχιστεί η απρόσκοπτη καταβολή των συντάξεων, και όχι διακανονισμούς χρεών με ορίζοντα τετραετίας. Αλλωστε, η διοίκηση του ΙΚΑ είχε εκτιμήσει ότι η νέα ρύθμιση θα μπορούσε να αποφέρει έως 500.000.000 ευρώ έως το τέλος του έτους, για να προσθέσει άλλο 1 δισ. ευρώ το 2014, νούμερο που με την έως τώρα πορεία της ρύθμισης φαντάζει εξωπραγματικό.
Η «μαύρη» πρόβλεψη για τα επικουρικά
Σε ό,τι αφορά τις επικουρικές συντάξεις, για το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) η πρόβλεψη που υπάρχει είναι ότι στο τέλος της χρονιάς το έλλειμμα θα έχει φτάσει τα 302.000.000 ευρώ. Ανάλογη ελλειμματική πορεία θα έχει το Ταμείο που έχει αναλάβει τη χορήγηση του 95% των επικουρικών συντάξεων έως το 2017. Δεν είναι τυχαίο που ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων (ΠΟΣΕ) ΙΚΑ Γιώργος Κυριακόπουλος χαρακτήρισε πρόσφατα τα ασφαλιστικά ταμεία «Σπιναλόγκα, που κανείς δεν θα θέλει στο μέλλον να μπει σε αυτά, αφού δεν θα μπορούν να προσφέρουν αξιοπρεπείς παροχές στους ασφαλισμένους». Στο ίδιο μήκος κύματος βρέθηκε και η τοποθέτηση του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΟΠΟΚΠ) Θανάση Καποτά, ο οποίος, σχολιάζοντας την κατάσταση για το εφάπαξ, παρατήρησε ότι «σε λίγο όσοι θα παίρνουν εφάπαξ θα μοιάζουν με τους τυχερούς του τζόκερ, αφού οι δικαιούχοι δεν θα γνωρίζουν αν θα λάβουν εφάπαξ και τι ποσό».
Την ώρα που τα ασφαλιστικά ταμεία αντιμετωπίζουν τεράστια έλλειψη προσωπικού, η κυβέρνηση επιλέγει να απομακρύνει από αυτά ένα σημαντικό αριθμό εργαζομένων. Ειδικότερα έχει αποφασιστεί να μπουν σε διαδικασία κινητικότητας 211 εργαζόμενοι από το ΙΚΑ, 263 από τον ΟΑΕΔ, 75 από τον ΟΑΕΕ, 29 από το ΕΤΕΑ, 20 από τον ΟΓΑ και άλλοι 20 από το υπουργείο Εργασίας. Για τον λόγο αυτό από αύριο οι εργαζόμενοι στα Ασφαλιστικά Ταμεία, τον ΟΑΕΔ και το υπουργείο Εργασίας πραγματοποιούν πενθήμερη απεργία.
Το δράμα του ΙΚΑ
-35% η μείωση εσόδων σε μία τετραετία
-65% η αύξηση οφειλών σε μία τετραετία
-9.462 οι αιτήσεις για ρύθμιση οφειλών
Βασίλης Αγγελόπουλος
