Την ολόλευκη Χώρα της Αστυπάλαιας «αγκαλιάζει» το σήμα κατατεθέν του νησιού, το εντυπωσιακό βενετσιάνικο κάστρο, χτισμένο από σκούρα πέτρα, που «βλέπει» τις περισσότερες παραλίες, όπως τις διάσημες Πλάκες και τα Τζανάκια, αλλά και τις Βάτσες, τα Καμινάκια, τον Πάνορμο και την Παχιά Αμμο. Το επιβλητικό κάστρο, όμως (που φιλοξενεί στο εσωτερικό του δύο κάτασπρα εκκλησάκια με πέτρινα, περίτεχνα καμπαναριά), επιτηρεί ανελλιπώς και δύο… λωρίδες γης, οι οποίες στέκουν καταμεσής της θάλασσας της Αστροπαλιάς και περιμένουν τους πιο «ανήσυχους» τουρίστες να τις εξερευνήσουν.
Αυτό το (πιθανότατα ομορφότερο) «μυστικό» του νησιού βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη Χώρα και το κάστρο, στις ήσυχες παραλίες Κουνούπες και Κουτσομύτης, που είναι προσβάσιμες μόνο με τουριστικά σκάφη, τα οποία αναχωρούν τακτικά από τον Πέρα Γυαλό. Το νησάκι Κουνούπες είναι ουσιαστικά μια ειδυλλιακή διπλή παραλία, καθώς μια στενή αμμουδιά ενώνει τις δύο πλευρές της νησίδας και έχει σχεδόν διάφανα νερά, όπως και ο Κουτσομύτης, που μαζί με το διπλανό πολύ μικρό Τηγάνι αποτελούν την… εξωτική ζώνη (!) της Αστυπάλαιας.
Το νησί των περίπου 1.000 κατοίκων -η «πεταλούδα του Αιγαίου», όπως είναι ευρέως γνωστό λόγω του σχήματός του- έχει τέσσερις οικισμούς (Χώρα, Ανάληψη, Λιβάδι και Βαθύ) και αποτελεί τη «γέφυρα» μεταξύ των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων όπου ανήκει διοικητικά. Σε μια έκταση περίπου 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η αιγαιοπελαγίτικη «πεταλούδα» φιλοξενεί αμέτρητα ξωκλήσια, μαγευτικές παραλίες (οι πιο εντυπωσιακές απαιτούν λίγο περπάτημα), ψηλούς βράχους και λόφους, και προσεγμένα σπίτια με ασβεστωμένες αυλές και ολάνθιστες βουκαμβίλιες! Αστυπάλαια σημαίνει «παλιά πόλη» και για πολλούς η Χώρα της είναι από τις πιο γραφικές σε ολόκληρο το Αιγαίο.
Χωρίζεται στο Μέσα και το Εξω νησί με το Στενό, μια αμμουδερή λωρίδα μήκους 100 μέτρων που ουσιαστικά δημιουργεί το σχήμα της πεταλούδας.
Τα βράδια, η Αστυπάλαια «ξεσαλώνει» (κι όμως, η νυχτερινή ζωή είναι πλούσια αλλά και… διαρκείας) στα μπαράκια της Χώρας, ενώ γενικά το μέρος με τη μεγαλύτερη τουριστική κίνηση είναι η Μαλτεζάνα ή Ανάληψη (στα ανατολικά). Στη βορειοανατολική πλευρά της Αστροπαλιάς βρίσκεται η λιμνοθάλασσα Χαμένη Λίμνη, στις όχθες της οποίας είναι χτισμένο το Βαθύ. Πρόκειται για την ιδανική αφετηρία για επισκέψεις με καΐκια μεταξύ άλλων στο Σπήλαιο του Δράκου και το Σπήλαιο του Νεγρί.
Οσο για τα πιάτα που σερβίρει το νησί, οι πιο φημισμένες σπεσιαλιτέ είναι η αστακομακαρονάδα και οι χταποδοκεφτέδες (αλλά και το κατσικάκι, γεμιστό με ρύζι, ή μια συνταγή με συκώτι για τους κρεατοφάγους), η ξυαλίνα (τύπος γιαουρτιού), τα ραντιστά (φακές με ψιλοτριμμένο ζυμάρι και ξίδι) και τα πουγκιά (τυρόπιτα με κοπανιστή και θυμαρίσιο μέλι).
Υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα των κατοίκων της Αστυπάλαιας είναι η έλλειψη γιατρών, όπως συμβαίνει στα περισσότερα απομακρυσμένα νησιά της χώρας μας που περιμένουν τις εθελοντικές επισκέψεις ειδικών προκειμένου να εξεταστούν. Το νησί των 1.000 κατοίκων (μεταξύ των οποίων δεκάδες παιδιά) στηρίζεται σε έναν μόνο γιατρό, ενώ κάθε χρόνο έντονος είναι ο προβληματισμός για την περίοδο του καλοκαιριού, καθώς ο πληθυσμός του υπερδιπλασιάζεται. Ο δήμαρχος Αστυπάλαιας, Πανορμίτης Κονταράτος, αναφέρει ότι πρόκειται για «διαχρονικό πρόβλημα, που τελευταία παίρνει επικίνδυνες διαστάσεις», ενώ προσφάτως, περιγράφοντας την κατάσταση, επισήμανε ότι ο γιατρός δεν μπορεί καν να πάρει άδεια. Μάλιστα, όταν χρειάστηκε να λάβει αναρρωτική άδεια, το νησί έμεινε υγειονομικά ακάλυπτο για αρκετές ημέρες…
Ελένη Ευαγγελοδήμου
Μ.Η.Τ. 232120