Ενα παιδί κρατά στα χέρια του μια ξιφολόγχη. Ανήκε σε κάποιον Ιταλό στρατιώτη που το 1940 πολέμησε εναντίον των Ελλήνων. Τα χρόνια πέρασαν και το όπλο μετατράπηκε σε «σκιάχτρο», που έδιωχνε τις κότες από τον κήπο ενός σπιτιού στη Θεσσαλονίκη. Αυτή η ξιφολόγχη άναψε μια σπίθα μέσα στην καρδιά του παιδιού που την κρατούσε. Του γέννησε την επιθυμία να διασώσει και να διατηρήσει ζωντανή τη νεότερη ιστορική μνήμη των Ελλήνων!
Το παιδί αυτό είναι ο Βασίλειος Νικόλτσιος, ο απόστρατος σήμερα συνταγματάρχης φαρμακοποιός, που εδώ και 39 χρόνια συλλέγει από όλο τον κόσμο ιστορικά κειμήλια που αφορούν τη νεότερη Ιστορία της Ελλάδας.
Στη συλλογή του υπάρχουν περισσότερα από 10.000 κειμήλια. Τα πιο πολλά από αυτά τα δώρισε στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και σε δεκάδες άλλα μουσεία από την Κύπρο ως το Σκρα, που ο ίδιος με πολύ μεράκι, κόπο, ενθουσιασμό και αγάπη δημιούργησε.
«Από μικρός μου άρεσε η Ιστορία. Μια συμμαθήτριά μου διέκρινε αυτή την αγάπη και μου χάρισε την ξιφολόγχη που είχε στον κήπο του σπιτιού της για να απομακρύνει τις κότες. Ηταν το πρώτο κειμήλιο που απέκτησα. Από τότε άρχισα να αναζητώ αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν Ελληνες αλλά και ξένοι στρατιώτες -σύμμαχοι ή αντίπαλοι- στα πολεμικά μέτωπα στην Ελλάδα» λέει στη «κυριακάτικη δημοκρατία» ο κ. Νικόλτσιος.
Το παιδί με την ξιφολόγχη μεγάλωσε. Εφτασε η ώρα να δώσει εξετάσεις για να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο. «Ως μαθητής δεν ήμουν καλός στην έκθεση. Αυτό παραλίγο να μου στοιχίσει τις πανεπιστημιακές σπουδές. Αν και με ενδιέφερε να σπουδάσω ιστορικός, τελικά βρέθηκα στο Φαρμακευτικό Τμήμα της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων» αναφέρει.
Με το πέρασμα του χρόνου η αδυναμία του μαθητή στην έκθεση μεταλλάχθηκε σε συγγραφική δύναμη. Μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας, ο Βασίλειος Νικόλτσιος έγραψε 15 βιβλία, που αποτελούν προϊόν πολύχρονης και μεγάλης σημασίας ιστορικής έρευνας.
Ο απόστρατος συνταγματάρχης οργάνωσε περισσότερες από 150 ιστορικές περιοδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το κύριο μέρος της συλλογής του εκτίθεται στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ενώ κειμήλια της συλλογής του εκτίθενται στο Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο της Μάχης του Σκρα, στο Μουσείο Επανάστασης 1821 – Εμμανουήλ Παπά Σερρών, στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, στο Στρατιωτικό Μουσείο Καλαμάτας, στο Στρατιωτικό Μουσείο Χρωμοναστηρίου Ρεθύμνου και στο Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη.
Με διαταγή του ΓΕΣ εργάστηκε για την αναβάθμιση των στρατιωτικών μουσείων της χώρας και για τον σχεδιασμό και τη δημιουργία των νέων στρατιωτικών μουσείων Νυμφαίας, Ρούπελ, Διδυμοτείχου, Στρατιωτικής Κτηνιατρικής Υπηρεσίας, Καλαμάτας, ΕΛΔΥΚ και Χρωμοναστηρίου Ρεθύμνου. Στις 27 Οκτωβρίου 2014 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απένειμε στον Βασίλειο Νικόλτσιο τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Αριστείας της Τιμής για τη συνεισφορά του στη διατήρηση της μνήμης των αγώνων του ελληνικού λαού.
Το σημείωμα στο τυφέκιο
Ολα αυτά τα χρόνια που ο συνταγματάρχης φαρμακοποιός συλλέγει ιστορικά κειμήλια έζησε μοναδικές στιγμές, βιώνοντας τη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν. Συγκινήθηκε, δάκρυσε, ένιωσε περήφανος.
«Το κειμήλιο που με συγκινεί περισσότερο είναι ένα τυφέκιο Μάνλιχερ. Συγκεκριμένα, το γράμμα ενός στρατιώτη που είχε κρύψει στην κάννη του όπλου εξηγεί ο κ. Νικόλτσιος. «Το τυφέκιο μου το έδωσε ένας αγρότης. Το είχε βρει σε μια σπηλιά στην περιοχή των Σερρών και το φύλαγε στην αποθήκη του. Μου το παρέδωσε σε άσχημη κατάσταση. Το 1986 άρχισα να το συντηρώ, άνοιξα την κάννη και βρήκα ένα σημείωμα με ημερομηνία 25 Μαρτίου 1941, στο οποίο αναγραφόταν: “Αγαπητέ συνάδελφε, γεια σου! Οταν βρεις αυτό το σημείωμα, επικοινώνησε μαζί μου. Η διεύθυνσή μου είναι…”».
Η καρδιά του συλλέκτη άρχισε να χτυπά έντονα. Ιδρωσε, ένιωσε συγκίνηση και υποχρέωση να αναζητήσει τον κάτοχο του όπλου. «Εψαξα και εντόπισα τη διεύθυνση. Βρήκα την κόρη του, ο στρατιώτης είχε πεθάνει. Η κόρη αναγνώρισε τον γραφικό χαρακτήρα του πατέρα. Επρόκειτο για έναν Μικρασιάτη πρόσφυγα που προτίμησε να κρύψει το όπλο παρά να το παραδώσει στους Γερμανούς» σημειώνει ο κ. Νικόλτσιος.
Θάνος Χερχελετζής
Μ.Η.Τ. 232120