Το γερμανικό μοντέλο (προς αποφυγήν) στις ιδιωτικοποιήσεις

Πώς αυτοί που τώρα κάνουν τους ειδικούς και παραδίνουν μαθήματα στους Ελληνες κατάφεραν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 να «πάρουν» επενδύσεις 10 δισ. αντί 200!

Από τον Φώτη Κόλλια

Οι Γερμανοί εξακολουθούν να πιέζουν για τις ιδιωτικοποιήσεις και τη δημιουργία ενός υπερταμείου κρατικής περιουσίας προς πώληση, ενώ ένας γερμανικός όμιλος, η Fraport, επωφελήθηκε με την απόκτηση ενός από τα λίγα φιλέτα, των ελληνικών περιφερειακών αεροδρομίων.
Ομως, το μοντέλο που ακολούθησε το Βερολίνο στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με τις αποκρατικοποιήσεις, μέσω της περίφημης Treuhandastalt (Treuhand), αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει ο Vladimiro Giacche, πρόεδρος του ιταλικού Centro Europa Ricerche (CER), με άρθρο του στην τελευταία έκδοση του Βαρομέτρου Ιδιωτικοποιήσεων. Το Βαρόμετρο (Privatisation Barometer) εκδίδεται κάθε χρόνο από το ιταλικό Fondazione Eni Enrico Mattei (FEEM) σε συνεργασία με την εταιρία συμβούλων / ελεγκτών KPMG.

Ο Giacche προ διετίας κυκλοφόρησε ένα βιβλίο (Anschluss, η προσάρτηση: Η ενοποίηση της Γερμανίας και το μέλλον της Ευρώπης) με το οποίο αποδομεί λεπτομερώς τον μύθο της επιτυχημένης ενοποίησης και υποστηρίζει ότι η οικονομική πολιτική της Γερμανίας μετά το 1989 υπήρξε καταστροφική για την παραγωγική βάση και τον κοινωνικό ιστό της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.
Με το άρθρο επικεντρώνεται στις ιδιωτικοποιήσεις της περιόδου 1990-1994 μέσω της Treuhand και επισημαίνει:
α) ο μεγάλος αριθμός περιουσιακών στοιχείων που πωλούνταν ταυτόχρονα οδήγησε σε κατάρρευση τιμών και σε ξεπούλημα,
β) οι πωλήσεις κρατικών περιουσιακών στοιχείων έγιναν χωρίς ουσιαστικό έλεγχο από τους πολίτες,
γ) οι Γερμανοί, οι οποίοι πιέζουν σήμερα για ανοιχτούς διαγωνισμούς, κατάφεραν την περίοδο 1990-1994, μέσω κλειστών διαδικασιών, να πωλήσουν το 87% των περιουσιακών στοιχείων σε Δυτικογερμανούς επιχειρηματίες και επιχειρήσεις,
δ) διασώθηκαν ή πωλήθηκαν μόνο όσες εταιρίες της πρώην Ανατολικής Γερμανίας δεν ανταγωνίζονταν επιχειρήσεις της Δυτικής, όπως παραδέχθηκε και στέλεχος της Treuhand στο πλαίσιο της εξεταστικής επιτροπής που συστήθηκε το 1993 με απόφαση του γερμανικού Κοινοβουλίου,
ε) δεν υπήρξε ουσιαστικός έλεγχος των ιδιωτών που απέκτησαν την κρατική περιουσία με αποτέλεσμα, ενώ είχαν υπάρξει δεσμεύσεις για επενδύσεις 200 δισ. μάρκων (100 δισ. ευρώ), τελικά πραγματοποιήθηκαν μόλις 10 δισ. μάρκα (5 δισ. ευρώ)!

Ο Giacche, ο οποίος δηλώνει ότι δεν είναι αντι-Γερμανός αλλά ασκεί σκληρή κριτική στην οικονομική πολιτική του Βερολίνου, υποστηρίζει στο άρθρο ότι η Treuhand κατείχε μεταξύ 1990 και 1994 (οπότε και έκλεισε) 8.500 εργοστάσια και άλλες επιχειρήσεις της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, 20.000 καταστήματα, 7.500 εστιατόρια, 900 βιβλιοπωλεία, 1.854 φαρμακεία, 30.700.000 στρέμματα γης και δασικών εκτάσεων και άλλα ακίνητη περιουσία 25 δισεκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων. Ενας στους δύο εργαζομένους στην πρώην Ανατολική Γερμανία εργαζόταν στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις.

Οταν ιδρύθηκε η Treuhand είχε αναφερθεί ότι τα περιουσιακά στοιχεία της προσέγγιζαν κατ’ εκτίμηση τα 600 δισ. μάρκα (300 δισ. ευρώ). Ομως, όταν στις 31 Δεκεμβρίου 1994 έκλεισε ο οργανισμός ιδιωτικοποιήσεων υπολογίστηκε ότι είχε συσσωρεύσει ζημιές 256 δισ. μάρκων (128 δισ. ευρώ), με τον Ιταλό οικονομολόγο να υποστηρίζει ότι η συνολική ζημιά από τη δραστηριότητά της έφτασε τα 900 δισ. μάρκα (450 δισ. ευρώ), χωρίς να στηρίξει τον παραγωγικό ιστό της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, ο οποίος και διαλύθηκε.
Στο άρθρο επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα της Treuhand ήταν πενιχρά έως αρνητικά, επειδή ο ιδρυτικός νόμος της ανέφερε ότι «η κρατική περιουσία πρέπει να ιδιωτικοποιηθεί». Συνεπώς δόθηκε περισσότερο βάρος στην πώληση επιχειρήσεων κ.λπ. και όχι στην αναδιάρθρωση ή τη διάσωσή τους. Ετσι, κατά τον Giacche, πωλήθηκαν αντί πινακίου φακής (αφού ήταν προβληματικές) και επιχειρήσεις οι οποίες θα μπορούσαν να διασωθούν αν υπήρχε σχέδιο. Οπως γράφει, «σε πολλές περιπτώσεις υπήρχαν δύο εναλλακτικές: το εσπευσμένο λουκέτο ή η εσπευσμένη ιδιωτικοποίηση».

Ενα άλλο ενδιαφέρον σημείο του άρθρου επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο ιδιωτικοποιήθηκαν οι χιλιάδες επιχειρήσεις και ακίνητα που ήταν στο χαρτοφυλάκιο της Treuhand. Οπως επισημαίνεται, οι περισσότερες έγιναν με «ιδιωτική τοποθέτηση» και όχι με διαγωνισμούς. Ετσι η Treuhand κατάφερε να πωλήσει το 87% των περιουσιακών στοιχείων της σε γερμανικούς ομίλους ή επιχειρηματίες. Από την άλλη πλευρά, όμως, η συγκεκριμένη στρατηγική περιόρισε τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις και επέτρεψε να αναπτυχθούν φαινόμενα διαφθοράς. Για παράδειγμα, στελέχη του υποκαταστήματος της Treuhand στη Χάλε (τη μεγαλύτερη πόλη στο γερμανικό κρατίδιο της Σαξονίας – Ανχαλτ) είχαν δημιουργήσει συμμαχία με γνωστούς εγκληματίες με στόχο την ενθυλάκωση κρατικών περιουσιακών στοιχείων. Το 1994 ο τότε υπουργός Οικονομικών Waigel, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στο γερμανικό Κοινοβούλιο, είχε υποστηρίξει ότι η ζημιά λόγω της δράσης εγκληματιών στις ιδιωτικοποιήσεις έφτασε το 1,5 δισ. ευρώ, ενώ άλλοι την ανεβάζουν σήμερα στα 12,5 δισ. ευρώ.

Ξεπουλούσαν ό,τι έβρισκαν με ρυθμούς πολυβόλου

Η βιασύνη στην πώληση της κρατικής περιουσίας έπαιξε, επίσης, εξαιρετικά αρνητικό ρόλο κατά τον Giacche. Υπενθυμίζει τις δηλώσεις της Birgit Breuel (διαδέχθηκε στην προεδρία της Treuhand τον Detlev Karsten Rohwedder, που δολοφονήθηκε από αγνώστους την 1η Απριλίου 1991) σύμφωνα με τις οποίες «μέσα σε μόλις τέσσερις μήνες πωλήσαμε περίπου 1.000 εταιρίες. Η κυρία Θάτσερ (σ.σ.: η πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας) πώλησε μόλις 25 εταιρίες σε δύο χρόνια και η γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρειάζεται έναν χρόνο για να πωλήσει μία εταιρία». Τα υψηλά μπόνους που έλαβαν τα στελέχη της Treuhand με την επίτευξη συγκεκριμένου αριθμού ιδιωτικοποιήσεων οδήγησαν τελικά σε μαζικές πωλήσεις και χαμηλές τιμές, υποστηρίζει ο ίδιος αναλυτής.

{{-PCOUNT-}}12{{-PCOUNT-}}

Η εφημερίδα δημοκρατία δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.

Κορυφαίες Ειδήσεις

Προτεινόμενα

spot_img