«Σκακιέρα» τρόμου στη Μέση Ανατολή

Η σύγκρουση Σ. Αραβίας-Ιράν μπορεί να αποσταθεροποιήσει την περιοχή! Ο νέος ρόλος των ΗΠΑ ρίχνει λάδι στη φωτιά

Ρεπορτάζ
Γιώργος Τραπεζιώτης

Την ώρα που η συριακή κρίση μαίνεται και η διεθνής κοινότητα προσπαθεί (;) να βρει λύση πολιτικά βιώσιμη, προκειμένου αφενός να τερματιστεί ο πόλεμος στην χώρα και αφετέρου να εξαλειφθεί η τζιχαντιστική απειλή, η -σε διπλωματικό επίπεδο για την ώρα- σύγκρουση Σαουδικής Αραβίας – Ιράν μοιάζει ικανή να αποσταθεροποιήσει συνολικά τη Μέση Ανατολή.

Η εκτέλεση του επιφανούς σιίτη ιερωμένου Νιμρ Μπάκερ αλ-Νιμρ από τις Αρχές της Σαουδικής Αραβίας και οι αντιδράσεις που προκάλεσε από την πλευρά της Τεχεράνης έχει τόσο θρησκευτικές όσο και ιδιαίτερα βαθιές πολιτικές προεκτάσεις.

Σε ειδησεογραφικό επίπεδο, το γεγονός ότι τουλάχιστον 3.000 άνθρωποι βγήκαν -και- χθες να διαδηλώσουν στην Τεχεράνη κατά της Σαουδικής Αραβίας απλώς υποδηλώνει το προφανές: την αναμενόμενη, δηλαδή, αντίδραση του πλήθους, η οργή του οποίου έχει καθαρά θρησκευτική βάση. Το πλήθος των σιιτών συγκεντρώθηκε την πλατεία του ιμάμη Χουσεΐν, αποδοκιμάζοντας τη βασιλική οικογένεια των Σαουδαράβων και καίγοντας σημαίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ – των χωρών-συμμάχων του Ριάντ.

Χαρακτηριστικό είναι πάντως το γεγονός ότι οι διαδηλωτές δεν έκαψαν σημαία της Σαουδικής Αραβίας, καθώς πάνω της αναγράφεται στίχος από το ιερό βιβλίο των μουσουλμάνων, το Κοράνι. Διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν χθες και στο Ιράκ. Τόσο στη Βαγδάτη όσο και σε πόλεις στα νότια της χώρας, χιλιάδες σιίτες βγήκαν στους δρόμους, καταδικάζοντας την εκτέλεση του Αλ-Νιμρ και υπογραμμίζοντας ουσιαστικά την προαιώνια διαμάχη ανάμεσα στα δύο δόγματα του Ισλάμ.

Σε πολιτικό επίπεδο, όμως, εκεί δηλαδή όπου η σύγκρουση των συμφερόντων είναι τεράστια, η αλλαγή οπτικής της Δύσης σε ό,τι αφορά την «αναγνώριση του εχθρού», στο πόσο προνομιακά αντιμετωπίζονται δηλαδή οι σιίτες συγκριτικά με το παρελθόν, φαίνεται ότι έχει ενοχλήσει σφόδρα το Ριάντ.

Ενδεικτικά, «πηγή» στη σαουδαραβική πρωτεύουσα είχε αναφέρει ανεπίσημα την Κυριακή στο Reuters πως η Σαουδική Αραβία πιστεύει ότι «Φτάνει πια!» με αυτό που η ίδια θεωρεί ως «επιβολή» θέσεων του Ιράν στη Δύση. Είναι προφανές ότι το Ριάντ έχει ενοχληθεί με την αναθέρμανση των σχέσεων Ουάσινγκτον – Τεχεράνης, τόσο για τα πυρηνικά του Ιράν όσο και για τον αναβαθμισμένο ρόλο των Ιρανών στη συζήτηση που γίνεται για την εκτόνωση της συριακής κρίσης.

Η ανησυχία λοιπόν των Σαουδαράβων για τη διαφαινόμενη απώλεια του γεωπολιτικού ειδικού βάρους της χώρας τους στην ευρύτερη περιοχή και τη μετατόπιση του δυτικού ενδιαφέροντος προς την Τεχεράνη είναι ουσιαστικά αυτή που θα ορίσει τις εξελίξεις το επόμενο διάστημα.

Μένει να δει κανείς το πώς οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές θα διαχειριστούν την κατάσταση μέσα σε ένα ιδιαίτερα εύφλεκτο περιβάλλον…

«Κόβουν» τις σχέσεις Μπαχρέιν και Σουδάν

Μπαχρέιν και Σουδάν ανακοίνωσαν χθες ότι διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το Ιράν, ενώ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποφάσισαν να υποβαθμίσουν τις σχέσεις τους με την Τεχεράνη, επιβάλλοντας παράλληλα αυστηρούς περιορισμούς στον αριθμό των Ιρανών διπλωματών που είναι διαπιστευμένοι στη χώρα. Ειδικότερα, το Μπαχρέιν αποφάσισε να διακόψει διπλωματικές σχέσεις με το Ιράν και κάλεσε όλα τα μέλη της αποστολής του να εγκαταλείψουν το βασίλειο εντός 48 ωρών, ενώ το Σουδάν, όπως αναφέρεται σε δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών της χώρας, γνωστοποίησε ότι «ως απάντηση στις βάρβαρες επιθέσεις εναντίον της πρεσβείας της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη και το προξενείο της στη Μασχάντ η κυβέρνηση (του Σουδάν) ανακοινώνει ότι διακόπτει άμεσα τις σχέσεις με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν». Ηδη από την Κυριακή το Ριάντ διέκοψε και αυτό τις διπλωματικές σχέσεις με το Ιράν, αφού Ιρανοί διαδηλωτές επιτέθηκαν σε αποστολές της Σαουδικής Αραβίας εκεί, οργισμένοι από την απόφαση του σουνιτικού βασιλείου να εκτελέσει τον σιίτη ιερωμένο.

Η Ρωσία συστήνει αυτόσυγκράτηση και διάλογο

Η Ρωσία «είναι έτοιμη να υποστηρίξει» έναν διάλογο ανάμεσα στο Ριάντ και στην Τεχεράνη, καθώς είναι «βαθιά ανήσυχη» για την κρίση που πυροδότησε η εκτέλεση του σιίτη ιερωμένου από τις σαουδαραβικές Αρχές, ανακοίνωσε χθες το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών. Κάνοντας σαφή τη θέλησή της να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις σε μια «καυτή Μέση Ανατολή», η Μόσχα ζήτησε απ’ όλες τις πλευρές -και από τις χώρες του Αραβικού κόλπου- να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν «βήματα που θα περιέπλεκαν την κατάσταση και θα αύξαναν ακόμη περισσότερο την ένταση».

Εκκληση για άμβλυνση των εντάσεων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν απηύθυναν χθες τόσο η Γερμανία όσο και η Γαλλία. Η γερμανική κυβέρνηση κάλεσε το Ριάντ και την Τεχεράνη να κάνουν «τα πάντα για την αποκατάσταση των σχέσεών τους». Στο ίδιο μήκος κύματος και το Παρίσι, διά στόματος του κυβερνητικού εκπροσώπου Στεφάν Λε Φολ, διαμήνυε πως «χρειάζεται να επαγρυπνούμε γι’ αυτά που συμβαίνουν (μεταξύ των δύο χωρών)», ενώ κάλεσε τις εμπλεκόμενες πλευρές «να περιορίσουν την ένταση».