Στο παρελθόν ήταν η μοναδική πηγή ηλεκτρικής ενέργειας του νησιού. Σήμερα έχει εγκαταλειφθεί και βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση. Στο μέλλον μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη του πολιτισμού και του τουρισμού. Ο λόγος για την παλιά μονάδα ηλεκτροπαραγωγής των Ψαρών. Ως το 1992, οπότε το ακριτικό νησί συνδέθηκε με υποθαλάσσια καλώδια με τη Χίο, παρήγαγε το απαραίτητο ηλεκτρικό ρεύμα για τον τόπο.
Από εκεί και έπειτα ο σταθμός αδρανοποιήθηκε και εγκαταλείφθηκε από τη ΔΕΗ. Ετσι, σήμερα οι παλιές εγκαταστάσεις παρουσιάζουν μια τουλάχιστον απογοητευτική εικόνα. Να όμως που μια προσπάθεια αξιοποίησής τους γεννά ελπίδες για ολόκληρο το νησί. Αιχμή του δόρατος αυτής της κίνησης είναι η τροπολογία που κατέθεσε στη Βουλή ο βουλευτής Χίου και υπεύθυνος Τομέα Περιφερειακής Πολιτικής της Ν.Δ. Κωστής Μουσουρούλης για τη μετατροπή του παλαιού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής σε μουσείο-πολυχώρο.
Μάλιστα, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης αποδέχθηκε τη συγκεκριμένη πρόταση, χαρακτηρίζοντας «ηθικό χρέος» τη συντήρηση αυτής της κληρονομιάς και την ανάδειξή της ως ένα τοπικό βιομηχανικό μουσείο.
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Ψαρών Κώστας Βρατσάνος, μιλώντας στη «δημοκρατία», εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι ο χώρος, με την προτεινόμενη νέα μορφή του, θα αναδειχτεί σε πόλο έλξης τουρισμού (με τη λειτουργία της ακτοπλοϊκής γραμμής από Λαύριο, η Αττική «πλησίασε» τα Ψαρά, καθώς πλέον χρειάζονται γύρω στις 5 ώρες) και σημείο αναφοράς για το νησί. Παράλληλα, ο δήμαρχος Ψαρών περιέγραψε με μελανά χρώματα τη σημερινή κατάσταση του παλιού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής, χαρακτηρίζοντάς την οικτρή. Ο ίδιος έθεσε και θέμα επικινδυνότητας, καθώς σε μια δεξαμενή υπάρχει ακόμη μεγάλη ποσότητα πετρελαίου…
Σε πρόσφατη επίσκεψη κλιμακίου της ΔΕΗ στα Ψαρά ο κ. Βρατσάνος τόνισε την ανάγκη να γίνουν άμεσα οι απαραίτητες ενέργειες άρσης της επικινδυνότητας, αλλά και κάποιες βασικές εργασίες αποκατάστασης του χώρου. Πρόσθεσε δε ότι εκεί μπορεί να εγκατασταθεί και ένα ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος, που να εξασφαλίζει ηλεκτρική ενέργεια στο νησί στην περίπτωση διακοπής της υποθαλάσσιας σύνδεσης με τη Χίο. Τα αιτήματα του δημάρχου βρήκαν ανταπόκριση στα στελέχη της ΔΕΗ, που υποσχέθηκαν να τα προωθήσουν.
Οσον αφορά την αναμόρφωση του παλιού σταθμού της ΔΕΗ, ο Κωστής Μουσουρούλης με την τροπολογία στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Λειτουργία Ενεργειακών Αγορών, Ηλεκτρισμού και Φυσικού αερίου, για Ερευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις» προτείνει «τη δημιουργία ενός μικρού θεματικού μουσείου, με καταρχήν εκθέματα τον παλαιό μηχανολογικό εξοπλισμό της ΔΕΗ, που σήμερα βρίσκεται σε αχρηστία, όμως έχει ιδιαίτερη ιστορική βιομηχανική αξία». Δηλαδή, προτείνει ένα μικρό μουσείο ενεργειακής ιστορίας.
«Η διαμόρφωση του χώρου, η διάσωση του εξοπλισμού των Ψαρών ή και άλλων νησιωτικών μονάδων, ενδεχομένως η παρουσίαση της ιστορικής διαδρομής του εξηλεκτρισμού των νησιών μας και η γενικότερη αξιοποίηση των χώρων, μέσω ενός έργου μικρού προϋπολογισμού, μπορεί να διαμορφώσει στα Ψαρά ένα νέο σημείο αναφοράς, αντί μιας εικόνας εγκατάλειψης» τονίζεται στη σχετική εισηγητική έκθεση.
Παράλληλα σημειώνεται ότι τόσο η ΔΕΗ, ο Δήμος Ψαρών ή και άλλοι φορείς υπό την αιγίδα του δήμου θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τον χώρο για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων τοπικής καθώς και περιφερειακής εμβέλειας, στα πρότυπα σύγχρονης μουσειακής ή πολιτιστικής αξιοποίησης πρώην βιομηχανικών κτιρίων και εγκαταστάσεων, κάτι που αποτελεί άλλωστε διεθνή πρακτική.
Ο βουλευτής Χίου, αφού επισημαίνει ότι «για τα Ψαρά που αποτελούν έναν ιστορικό αλλά γεωγραφικά απομονωμένο τόπο, είναι ζωτικής σημασίας η αξιοποίηση κάθε δυνατής ευκαιρίας που θα συμβάλει στη διατήρηση του πληθυσμού στο νησί, στην ανάπτυξη και την απασχόληση», υπογραμμίζει πως «ο χώρος θα μπορούσε να δώσει προστιθέμενη αξία στην περιοχή, να συνεισφέρει στην τοπική ανάπτυξη και ενδεχομένως να λειτουργήσει σαν εφεδρεία σε περιπτώσεις κατά τις οποίες σημειωθούν τυχόν βλάβες στα καλώδια.
Δημήτρης Κυριακόπουλος
Μ.Η.Τ. 232120