Ο τραγικός και χωρίς προηγούμενο Ιούλιος του 1987, όταν, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, πέθαναν εκατοντάδες ηλικιωμένοι
Βιώνουμε τις ημέρες αυτές δύσκολες καιρικές συνθήκες, με τις ιδιαιτέρως υψηλές θερμοκρασίες να οδηγούν στη λήψη εκτάκτων μέτρων όχι μόνον από τις ευπαθείς ομάδες αλλά από το σύνολο του πληθυσμού. Τα μηχανήματα κλιματισμού και η λήψη μέτρων εκ μέρους των πάσης φύσεως Αρχών οπωσδήποτε διασκεδάζουν την κατάσταση και λειτουργούν ευεργετικά για την αντιμετώπιση του καύσωνα.
- Από τον Ελευθέριο Σκιαδά
Οπωσδήποτε η σκέψη πολλών στρέφεται στην κατάσταση που επικρατούσε μόλις τρεις τέσσερις δεκαετίες πριν, όταν ο πληθυσμός ήταν απροετοίμαστος για την αντιμετώπιση τέτοιων καιρικών συνθηκών. Παρότι κατά καιρούς σημειώνονται υψηλές θερμοκρασίες, αυτό που συνέβη το 1987 δεν είχε προηγούμενο. Ο «φονικός καύσωνας», όπως αποκλήθηκε, εκείνης της χρονιάς, άφησε πίσω του επισήμως 1.300 και ανεπισήμως περισσότερα από 1.500 θύματα.
Χωρίς κλιματισμό
Τον βαρύτερο «φόρο» σε ανθρώπινες ζωές πλήρωσε η Αττική, με περίπου 1.115 νεκρούς. Πίσω από τον θλιβερό εκείνο απολογισμό κρυβόταν ένα μεγάλο «μυστικό». Τα περισσότερα θύματα έχασαν τη ζωή τους από την αφόρητη ζέστη. Τα τσιμεντένια κλουβιά της σύγχρονης πόλης μετατράπηκαν σε φούρνους, όπου άφησαν την τελευταία τους πνοή εκατοντάδες ηλικιωμένοι. Αυτή ήταν και η διαφορά με τους καύσωνες παλαιότερων εποχών. Εξάλλου, τα κλιματιστικά μηχανήματα δεν είχαν ακόμη καταλάβει τη θέση τους, ενώ χωρίς κλιματισμό λειτουργούσαν τα περισσότερα από τα μεγάλα και παλαιά νοσοκομεία, στα οποία η κατάσταση που επικράτησε ήταν χαώδης. Λόγω της σωρείας των έκτακτων περιστατικών, οι ασθενείς νοσηλεύονταν σε κάθε ελεύθερο χώρο, με αποτέλεσμα να γεμίζουν ασφυκτικά θάλαμοι και διάδρομοι.
Την τραγική εικόνα συμπλήρωνε η κατάσταση που δημιουργήθηκε στους νεκροθαλάμους, οι οποίοι αδυνατούσαν να καλύψουν την παραμονή και τη διατήρηση των νεκρών, που κυριολεκτικά στοιβάζονταν ο ένας πάνω στον άλλον. Ενδεικτικά στο Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας το προσωπικό κυκλοφορούσε με αναπνευστικές μάσκες λόγω της αποπνικτικής δυσοσμίας που ανέδιδαν τα πτώματα στο υπόγειο. Η ίδια κατάσταση επικρατούσε και στα νεκροταφεία, όπου παρέμεναν άταφοι εκατοντάδες νεκροί. H έλλειψη τάφων στα δημοτικά νεκροταφεία είχε δημιουργήσει ένα εκρηκτικό και επικίνδυνο πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, σοβαρά προβλήματα ύδρευσης αντιμετώπιζαν πολλές περιοχές, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να υποφέρουν από λειψυδρία.
Οι αρμόδιοι, φυσικά, έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου στην κυβέρνηση, ζητώντας την άμεση λύση του τεράστιου αυτού κοινωνικού θέματος. Πρότειναν μάλιστα την ανόρυξη τάφων στα νεκροταφεία και τη συνεχή λειτουργία αυτών και τις Κυριακές, καθώς και τη δυνατότητα δημιουργίας ψυκτικών θαλάμων από τα γραφεία τελετών προκειμένου να καλυφθούν οι έκτακτες ανάγκες. Ο καύσωνας διήρκεσε σχεδόν όλο το τρίτο δεκαήμερο του Ιουλίου, φτάνοντας στη μεγαλύτερη έντασή του στους 44 βαθμούς Κελσίου. Εποχή παραθερισμού των Ελλήνων και τα δελτία ειδήσεων στερεότυπα καλούσαν ονομαστικά δεκάδες οικογένειες που βρίσκονταν στην εξοχή να επικοινωνήσουν με το αστυνομικό τμήμα της περιοχής τους «για σοβαρή οικογενειακή υπόθεση». Ηταν οι ηλικιωμένοι που είχαν αφήσει πίσω τους…
Ρεκόρ διάρκειας, κράτησε επτά ημέρες
Ποτέ άλλοτε τα δελτία της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας δεν απασχόλησαν τόσο την ειδησεογραφία, παρότι στην Ελλάδα οι υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι είναι φυσιολογικό φαινόμενο. Ο Ιούλιος είναι ο θερμότερος μήνας του έτους. Ακολουθούν ο Αύγουστος και ο Ιούνιος. Θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς παρατηρούνται κάθε χρόνο στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Για παράδειγμα, στην Αθήνα σημειώθηκαν 41,9 βαθμοί Κελσίου το 1957, 40 το 1966, 46,4 το 1973, 48 το 1977, 40 το 1981 και 44 το 1987. Ο καύσωνας του 1987 κατέχει το ρεκόρ διάρκειας, αφού κράτησε επτά ημέρες, γεγονός που τον μετέτρεψε σε φονικό, και ακολουθεί ο καύσωνας του 2007, όταν η θερμή εισβολή διήρκεσε έξι ημέρες.
Μ.Η.Τ. 232120