Η απόπειρα αυτοκτονίας του Εσσλιν στην αυγή του 20ού αιώνα

Το τραγικό επεισόδιο και η συγκλονιστική ψυχραιμία του νεαρού που ήθελε να βάλει τέλος στη ζωή του

Στην Αθήνα των αρχών του 20ού αιώνα, όπου η κοινωνική ζωή και οι οικογενειακές διασυνδέσεις αποτελούσαν ακρογωνιαίο λίθο του δημόσιου βίου, μία απροσδόκητη και οδυνηρή είδηση ήρθε να ταράξει την αθηναϊκή κοινωνία. Ενα τραγικό περιστατικό σημειώθηκε τον Απρίλιο του 1902, όταν ο 25χρονος Κάρολος Εσσλιν, μέλος επιφανούς οικογενείας και ιδιαίτερα αγαπητός στους κύκλους της πρωτεύουσας, αποπειράθηκε να θέσει τέλος στη ζωή του μέσα σε οικείο, συγγενικό περιβάλλον.

• Από τον Ελευθέριο Σκιαδά

Η απόπειρα αυτή, πέρα από τον βαθύ ανθρώπινο και ψυχολογικό της χαρακτήρα, ανέδειξε και τις κοινωνικές ευαισθησίες, τις αντιδράσεις αλλά και τις σιωπές που επικρατούσαν την εποχή εκείνη.

Η δυσάρεστη είδηση κατέκλυσε τις στήλες των εφημερίδων. Φυσική αντίδραση, δεδομένης της αίγλης που απολάμβανε η οικογένεια Εσσλιν στην αθηναϊκή κοινωνία. Ο Κάρολος ήταν γιος του σπουδαίου νομομηχανικού Αριστείδη Εσσλιν. Το περιστατικό συνέβη στην οικία του βουλευτή και αξιωματικού του στρατού Σπυρίδωνος Νοταρά, με τον οποίον συνδεόταν οικογενειακώς από τον κλάδο της μητέρας του. Η τελευταία, που ονομαζόταν Μαρία, ήταν αδελφή του Σπυρίδωνος Νοταρά και κόρη του πολιτικού Ανδρέα Νοταρά και της Πηνελόπης Γεωργίου Καραϊσκάκη.

Η οικογένεια του Καρόλου Εσσλιν διέμενε στον Βόλο, ωστόσο περίπου δεκαπέντε ημέρες πριν από το τραγικό συμβάν ο αυτόχειρας είχε επισκεφθεί την Αθήνα με τη μητέρα και την αδελφή του, καταλύοντας στο Πάγκειο Ξενοδοχείο (Ομόνοια). Ο νέος περνούσε τις ώρες και τις ημέρες εύθυμος, μη δίνοντας την εντύπωση ότι είχε καταληφθεί από μελαγχολία. Ο μετρίου αναστήματος και γλυκύτατος Κάρολος, με το καστανό, κομψό γένι, ήταν πράγματι συμπαθέστατος στην αθηναϊκή κοινωνία. Οσοι μάλιστα τον γνώριζαν έλεγαν πως κάτω από το λεπτό του παράστημα κρυβόταν ένα σώμα τιτάνα με νεύρα χαλύβδινα. Την 27η Απριλίου η οικογένεια κλήθηκε από τον Σπυρίδωνα Νοταρά σε γεύμα. Στην οικία του επί της πλατείας Ελευθερίας (Κουμουνδούρου) πήγαν πρώτες η μητέρα του και η αδελφή του, ενώ εκείνος έφτασε λίγο αργότερα. Οταν ο οικοδεσπότης τον κάλεσε να καθίσει μαζί τους στο τραπέζι, εκείνος αρνήθηκε ευγενικά, με την πρόφαση ότι είχε γευματίσει στο ξενοδοχείο.

Κάλεσμα

Κάθισε στον καναπέ και κάλεσε τον εξάδελφό του Πάνο, γιο του Σπυρίδωνος Νοταρά, να του κάνει παρέα. Κάποια στιγμή ο Κάρολος Εσσλιν τον παρακάλεσε να δεχθεί την πίπα του ως ενθύμιο. Ο Πάνος Νοταράς, αν και αρνήθηκε αρχικά να δεχθεί το δώρο, τελικώς υποχώρησε στις παρακλήσεις του εξαδέλφου του, ο οποίος συγχρόνως του προσέφερε και ένα τεμάχιο χρυσού. Του συνέστησε μάλιστα να το τοποθετήσει στην πίπα, αφού προηγουμένως χαράξει τα αρχικά του ονόματός του, Κ.Ε. Η κίνησή του όμως αυτή δεν προκάλεσε υποψίες σε κανέναν. Λίγο αργότερα ο Κάρολος Εσσλιν ζήτησε χαρτί για να γράψει κάτι και ο Πάνος Νοταράς τον έβαλε στο γραφείο του πατέρα του, όπου υπήρχαν τα αναγκαία για τη γραφή. Ο τελευταίος επέστρεψε στην τραπεζαρία προκειμένου να τον αφήσει να γράψει.

Δεν πέρασαν λίγα λεπτά και ακούστηκε ένας υπόκωφος κρότος πιστολιού. Εσπευσαν τότε όλοι στο γραφείο για να δουν τι είχε συμβεί. Εκεί βρήκαν τον Κάρολο Εσσλιν καθισμένο σε πολυθρόνα. Το κεφάλι του γερμένο προς τα πίσω, τα χέρια του κρεμασμένα και το πουκάμισό του γεμάτο αίματα. Λίγο πιο κει ήταν το ρεβόλβερ που χρησιμοποίησε για την απονενοημένη πράξη. Επρόκειτο για ένα μικρού συστήματος Μάουζερ, το οποίο γι’ αυτόν τον λόγο προξένησε ελαφρό κρότο. Η σφαίρα πέρασε κοντά από την καρδιά του, αλλά ως εκ θαύματος δεν την έθιξε. Ωστόσο διαπέρασε τον αριστερό πνεύμονα. Αμέσως οι συγγενείς του ειδοποίησαν δύο ιατρούς για τις πρώτες βοήθειες. Ο ατυχής νέος δεν ήθελε να τους δεχθεί, επιμένοντας με καταπληκτική ψυχραιμία στην απόφασή του να πεθάνει. Η κατάστασή του πράγματι υπήρξε ιδιαίτερα κρίσιμη.

Τι τον οδήγησε στην απονενοημένη πράξη

Το επόμενο πρωί ήταν εντελώς απύρετος και οι ιατροί δήλωσαν πως ουδείς πλέον κίνδυνος υπήρχε. Οι φίλοι του υποστήριζαν πως δεν είχε κανέναν λόγο να αυτοκτονήσει και απέδιδαν μάλλον σε ατύχημα τον τραυματισμό. Στην πραγματικότητα όμως τα αίτια της απόπειρας ήταν στενοχώριες άνευ λόγου, τις οποίες με τη νεανική φαντασία μεγαλοποίησε, λαμβάνοντας μια τόσο σοβαρή απόφαση. Μέσα από τις λεπτομέρειες του επεισοδίου προβάλλει η ψυχολογική αδυναμία των ανθρώπων εκείνης της εποχής να διαχειριστούν τις εσωτερικές τους αναταράξεις. Η ηθική αυστηρότητα, οι κοινωνικές απαιτήσεις και οι οικογενειακές προσδοκίες διαμόρφωναν συνθήκες πίεσης, που συχνά οδηγούσαν σε πράξεις απελπισίας.